Tisu ilmiy tadqiqotlari xabarnomasi

TARIX FANLARI
Хонликда барча вақф 
мулклари шу мутавалли 
томонидан назорат 
қилинган
__
П.П.Иванов, М.Йўлдошев, А.Болтаев 
ва Ш.Воҳидов [4:214-223]ларнинг асар 
ва рисола-ларида Хивада давлат бошқа-
руви масалаларига оид муҳим маълу-
мотлар берилган. Улар орасида айниқса, 
А.Болтаев ва Ш.Воҳидовларнинг асар-
ларидаги маълумотлар алоҳида аҳамият 
касб этади.
Хива хонлигида маъмурий ислоҳот 
ўтказган яна бир ҳукмдор Абулғози 
Баходирхон бўлади. У хонлик ҳоки-
мият тепасига келган биринчи кундан 
бошлаб асосий эътиборни давлатни 
мустаҳ-камлаш масаласига қаратди. 
Биринчи ўринда туркман задогонла-
рини давлат бошқаруви ишларидан 
чет-лаштиради. Уларнинг қўллари-
даги молу-мулк-ларини, ер-сувларини 
тортиб олиб, ўзларини хонлик ичка-
рисидан қувғин қилган. Шундан сўнг 
туркманлар Хуросонга, Жанубий Турк-
манистонга, Абулхон ва Мангишлоққа 
40
TISU ilmiy tadqiqotlari xabarnomasi
Вестник научных исследований ТУЭС
Bulletin of scientific research TUES 

---

ҳокимларнинг ёрдамчилари юзбошилар 
эди. Улар 15 тилладан тортиб, 25 тиллагача 
маош олганлар.
Оталиқ. Хонзода ва тахт валиаҳдининг 
мураббийси. Хивада энг кучли ва қудратли 
бўлган қабила бошлиқларига берилган. 
Уларнинг сони 4 нафар эди. 
Иноқлик мансабига ҳам 4 нафар тайин-
ланган.
Мироблик вазифаси ҳам тўрт нафарга 
берилиб, у жуда юқори мартабали мансаб 
саналган.
Бий. Аслида бий кўчманчи қабилалар-
нинг бошлиғи ҳисобланар эди. Бийлар-
нинг қабила ва уруғ аъзоларидан таркиб 
топган ўз қўшинлари бўлган. Саройда 
тўрт нафар бий бўлиб, улар ҳам энг кучли 
қабила вакиллари бўлган.
Парвоначи. Бу амалдор мансаби 
“капалак”, деб таржима қилинади. Мазкур 
амал Бухорода жорий қилинган бўлиб, 
унинг эгаси капалакдек ҳукмдор ҳузу-
рига кириб-чиқиб, арз қилгув-чиларнинг 
арзини хонга етказиб жавобини олиб 
чиқар эди. Хонга яқин маҳрамлардан бир 
киши тайинланган.