Töb-der tarihi İsmail Aydın “de te fabula narratur” “anlatılan senin hikayendir”
Download 3.81 Mb. Pdf ko'rish
|
|
muz Toplanıyor” haberi yer alıyor. Haberde özetle; dernek tüzüğüne İç İşleri Bakanlığı’nın onay vermediği bu yüzden tüzüğün bazı maddelerinin değiştirilmesi için olağanüstü genel kurul kararı alındığı, Sıkıyönetim ta- rafından izin verildiği takdirde 2.7.1973 tarihinde Ankara Dilşat Düğün Salonu’nda genel kurulun yapılacağı duyurulmaktadır. 123 “Haberler” başlıklı sayfalarda dikkat çeken bazı haberler şöyle; “TÖB- DER Dinar Şubemizin Örnek Davranışı” 215
, “Gelibolu’da İmamın şikayet ettiği üyemiz beraat etti”, “TÖB-DER Yozgat şubesi üyesi Abdullah Çalış- kan’ın evini basanlar mahkum oldu”, “Sandıklı Lisesi öğretmenlerinden Mustafa Tanrıkulu ve İlker Karapınar beraat ettiler”, “Gölgelioğlu’lar Hak- kında Takipsizlik Kararı Verildi” 216 Bültenin 4. ve 5. sayfalarında “İnsan ve Düşünce Özdeşliği” başlıklı yazarı olmayan teorik bir yazıya yer ve- rilmiştir. “Kıyım…Kıyım…Kıyım…” başlıklı sayfalarda göze çarpan bazı haberler de şunlar: “Bakanlık Danıştay Kararlarına Uymamakta Direniyor”, “İki Üye- mize Sorulan Sorular” 217
, “II. TÖS Davasında yargılanan Mehmet Günay Göreve Başlatılmıyor”, “TÖB-DER Eflani Şubesi kurucularından Hasan Deniz Tahliye oldu”, “Ünye Şube Başkanımız Ağır Cezada Yargılanacak”, “Dört Üyemiz Ağır cezada yargılanacak”, 218 “Bir üyemizin evi ve eşi saldı- rıya uğradı”, “Kozaklı şubemiz üyesi altı öğretmen ihbar edildi”, “Adana ve Mersin’de on iki öğretmen daha görevden uzaklaştırıldı”, “TÖB-DER danışma kurulu üyesi Fikret Aslan sürüldü”, “Pazar şube başkanımız için İbrahim Aydın için 57 öğretmen ve halktan 500 kişi imza topladı” 219
“Çardak Söğüt Köyü halkı öğretmenleri için imza topladı” 220
“Kıyım Dosyaları” sayfalarında bu kez iki sayfalık bir tekzip metni var. 221
“Hukuk Köşesi”nde Av. Halit Çelenk tarafından yazılan dört sayfalık “Av- rupa Konseyi” başlıklı yazı bulunuyor. 14. sayfada B. Brecht’in “İyidir es- kiden yeni her zaman” şiirine yer verilmiş. Bültende 8 sayfalık bir yazı var. Yazı İ.Hakkı Tonguç’tan alınma. Başlığı “Köy Enstitüleri”. TÖB-DER Bülteni’nin 52. Sayısı 1 Temmuz 1973 tarihinde yayınlandı. Manşetinde “Milli Eğitim Temel Kanunu Yürürlüğe Girdi” haberi var. Ya- zının bazı bölümlerini kısaltarak veriyoruz; “1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu 24.6.1973 tarihinde yürürlüğe girdi. Bu kanun hakkında geniş bir eleştiriyi ileriki sayılarda yayınlayacağız. Türkiye öğretmenlerinin tek ve en güçlü örgütü TÖB-DER olarak şimdilik şu kadarını söyleyelim ki; Milli Eğitim Temel Kanunu bir reform yasası olmak bir yana, geriye dönük bir imtiyaz yasasıdır. Bu yasa Türkiye’nin ve çağımızın gerçeklerine, halkımızın ihtiyaç ve özlemlerine, 1961 Anayasasının ilkelerine, Ata- türk devrimlerine ters düşen bir yasadır. Bu yasa, eğitimdeki adaletsiz- liği, fırsat eşitsizliklerini artırmaktadır. Bu yasada eğitim ve öğretmen 124 sorunlarına birkaç sözde vaade rağmen çözüm getirmemektedir. Yasa öğretmenleri sıradan bir memur, bir robot, öğrencilere sadece ABC öğ- reten bir mürebbi haline getirmektedir. (…) Yarıdan çoğu hala alfabesiz olan yoksul halkımıza bu yasa ile okuma-yazma hak ve olanakları biraz daha kapanmakta, ama bir avuç zengin para babası çocuğuna bir imti- yaz daha verilmektedir.” Bültenin 3. Sayfasında “Yeni Kurulan Şubelerimiz” haberinden 14 yeni şubenin kurulduğunu öğrenmekteyiz. 222
7. sayfada “Şubelerimizden Haberler” başlıklı bir bölüm yer almakta. Bazılarının başlığı şöyle;“Adı- yaman Şubemize Çıkartılan Güçlükler”, “Dinar Şubemiz Buzlar Çözül- meden Oyununu Sergiledi”, “İzmit Şubemiz Hızla Gelişiyor”, “Kuyucak Şubemizin Gezisi”, “Geyve Şubemiz de TÖS Mallarını Aldı”, “Oğuzeli Şu- bemiz Soyuldu”, “Tarsus Şubemiz Üyelerine Anket Düzenledi”, “Sungurlu
bemiz Üyesi Gülsen Atilla Tahliye Edildi”, “Aksaray’da Mehmet Efe ve Fuat Uçar Beraat Etti”, “İsa Deniz Tazminat Davasını Kazandı” 223 “Yeşilo- va’da Bütün Öğretmenler Komünisttir diyen kişi mahkum oldu”, “Meh- met Emiralioğlu Beraat Etti”, “Hayrabolu’da Cumhurbaşkanına hakaret ettiği iddia edilen öğretmen beraat etti” Bültenin “Kıyım…Kıyım…Kıyım” başlıklı bölümde yer alan haberlerden bazıları da şöyle; “Manavgat Lisesi öğretmenlerinden Ali Aslan’ın evi yasak kitaplar nedeniyle arandı ve Aslan açığa alındı”, “Kitap Yüzünden Mahkemeye verildi” 224
, “Ahmet Gültekin 21 gün tutuklu kaldıktan sonra serbest bırakıldı” 225 , “Kitaplarına el konuldu, gözaltına alındı”, “Hayret- tin Malkoçoğlu ağır cezada yargılanacak” 226
, “Ardahan’da polise hakaret ettikleri iddia edilen 10 öğretmenin evi arandı ve bazı kitaplarına el ko- nuldu” 227
“Nurcan Bilgiç’e Sorulan Sorular” 228
“Üç Üyemizin Müdürlük Görevi Elinden Alındı”, “Saruhanlı’da Barış Gönüllüleri Yüzünden Soruş- turma” 229
“Besni’de Müdür Vekili İki Üyemizi Kurşunladı”, “Pazarcık Şube Başkanımız Görevden Uzaklaştırıldı”, “Malatya’da Öğretmenler Saldırıya Uğradı”, “Urfa’da bir üyemiz yaptığı konuşmada komünizm propaganda- sı yaptığı gerekçesiyle tutuklandı”, “Bir Tertibin İçyüzü”, 230 “Manisa’da 6 Öğrenci Yargılanacak” 231
125 Bültende Av. Halit Çelenk’in kaleme aldığı “Yasa Yolları-I” adlı yazı bu- lunmaktadır. 17 ve 18. sayfalarda Muzaffer Gürses imzasıyla UNESCO tarafından Türkçe olarak da yayınlanmaya başlayan “Görüş” dergisindeki “İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi”ni konu alan bir yazıya yer verilmiştir. Bültende ayrıca Ahmet Yanık imzalı “Yaz Tatili ve Seminerler” yazısı ile B. Brecht’in “Bir İşçinin Hekime Çektiği Söylev” başlıklı şiiri yer almış. Bültenin 53. sayısı 15.7.1973’te çıkmıştır. Manşetinde “III. Olağanüstü Genel Kurulumuz Sonuçlandı” başlıklı haberi görmekteyiz. Genel Kurul ile ilgili tüm bilgi ve değerlendirmeyi topluca ve kısaltarak vermeyi uygun bulduk: 8.7.1973 tarihinde yapılan III. Olağanüstü Genel Kurul toplantısı- nın Divan Başkanlığını Süleyman Üstün’ün yaptığı Genel Kurulun açılış ko- nuşmasını yapan Genel Başkan Ali Bozkurt, İç İşleri Bakanlığı’nın dernek tüzüğünün bazı maddelerine itiraz etmesi nedeniyle genel kurul yaptık- larını, sendika hakkı elinden alınan öğretmenlerin zorunlu olarak dernek- çiliğe yöneldiklerini, ancak öğretmen örgütlülüğünden ve TÖB-DER’den rahatsız olanların “yerel dernekçiliği” öne çıkarmaya çalıştıklarını, Milli Eğitim Bakanlığı’nın öğretmen kıyımı yaptığını, gözaltına alınıp bırakılan öğretmenlerin görevlerine döndürülmediklerini, Naim Talu Hükümetine kıyımların durması için mektup yazdığını, Milli Eğitim Temel Kanunu ile üniversite özerkliğinin tarihe karıştığını, sayıları az olan “Homongolos” ların
232 üniversite ve yüksekokulları dolduracağını, üniversitelerin para- lı hale getirilerek yoksul çocuklarına kapatılacağını dile getirir. Kongreye 135’i şubelerden gelen, 24’ü doğal olmak üzere 159 delege katılmıştır. 233
Eğmeyecektir” başlıklı bir yazı var. Özetleyerek aktarıyoruz;
“TÖB-DER VE TÖB-DER’Lİ BASKILARA BOYUN EĞMEYECEKTİR” “İç İşleri Bakanlığı’nın 18 Haziran 1973 tarihinde idare amirlerine gönder- diği genelgeyi dikkatle okuduk. Demokratik bir ülkede bu tip bir genelge yayınlamanın demokrasi, insan hakları ve Anayasamızla ilişkisi olamaz. Bunu şiddetle protesto ediyoruz. TÖB-DER, TÖS’ün devamı değildir. 234 TÖS bir sendika, TÖB-DER bir dernektir. (…) TÖS’ün mallarını TÖB-DER’e dev- rettiği doğrudur ve doğaldır. Kime devredecekti? Kaldı ki, bu devir işlem- leri yasama organlarınca da onanmıştır. TÖB-DER, Dev-Lis diye bir örgüt tanımaz. (…) Halkevlerinin yönetimini ele geçirmek, TÖB-DER’in aklından 126 geçmez. (…) Takip ve baskı ile Türkiye’nin devrimci, Atatürkçü, yiğit öğ- retmenlerini ve onların tek örgütü TÖB-DER’İ sindireceklerini umanlar, aldandıklarını göreceklerdir. Aslında bu baskı şimdiye dek çeşitli yollar- dan yapılıyordu. Son genelge bunu en güzel şekilde doğrulamaktadır.” 2.sayfada “TÖB-DER Tüzüğünün değişen maddeleri” başlıklı bir haber göze çarpıyor. 235
“Şubelerimizden Haberler” bölümünde yer alan bazı haber başlıkları şunlar; “Samsun Şubemizin Örnek Davranışı”, “Mar- din Şubemiz Çay Verdi”, “Besni Şubemiz Yaşar Ne Yaşar, Ne Yaşamaz Oyununu Getirterek Halka İzlettirdi”, “Düzce Şubemizin Örnek Toplan- tısı”. Bültenin 4 ve 5. sayfasında “Örnek Bir Yargıtay Kararı” başlıklı yazı göze çarpıyor. 7 ve 8. sayfalarda “III. Olağanüstü Genel Kurul’a Katılan Delegeler” başlıklı bir isim listesi yer almaktadır. 236
“Haberler” başlıklı bölümdeki bazı haberler şöyle; “Danıştay; Yusuf Baş, Ali Kurnaz, M. Sa- lih Karakaya ve Bedirhan Şimşek hakkında Yürütmeyi Durdurma kararı Verdi”, “Burhan Ongun, Mehmet Günay ve Zeki Saruhan Beraat Etti”, “Kozaklı’da Halk Öğretmenlere Sahip Çıktı” “Kıyım…Kıyım…Kıyım…” başlıklı bölümde şu haberler göze çarpmakta; “Dört Öğretmen Daha Mahkum Oldu” 227 , “Veli Sevinçhan, Abdullah Kaya ve Muzaffer Tat Mahkum Oldu” 238
, “Ayhan Sarıhan’ın Görevine Son Ve- rildi”, “Akşehir şubemiz üyesi Nezihe Orcan görevden uzaklaştırıldı.”, “Kırıkkale Lisesi’nin 4 Öğretmeni Görevden Uzaklaştırıldı”, “Toprak Ağa- larına Karşı Diye Bir Oyun Oynatılmadı” 239 “Ardahan Lisesi Öğretmenleri- nin El Konulan Kitapları” 240
“Milli Eğitim Temel Kanununun Eleştirisi” başlıklı yazı bültenin 13-15. sayfalarında kendine yer bulmuş. Bu eleştiri yazısında özetle aşağıdaki görüşlere yer verilmiştir: yasanın ikinci maddesinde yer alan “Atatürk İn- kılaplarına bağlı” kuşaklar yetiştirmek; burada Atatürk devrimleri yerine Atatürk inkılapları denilmesi ile “kişilik ve teşebbüse değer veren”, “ah- lak ve milli kültürün bozulup yozlaşmadan”, “temel eğitim okulları 5 yıllık birinci kademe ve 3 yıllık ikinci kademe eğitim kurumlarından meydana gelir”
241 “İmam Hatip Liseleri(…) hem mesleğe hem de yüksek öğretime hazırlayıcı programlar uygulayan öğretim kurumlarıdır” 242
, 38. Maddede- ki “Yükseköğrenim paralıdır” şeklindeki hükümler eleştirilmiştir. 127 16 ve 19. sayfalardaki “Hukuk Köşesi”nde Av. Halit Çelenk’in “Yasa Yol- ları / İtiraz” başlıklı yazısı bulunuyor. 20.sayfada “Kitaplar ve Dergiler Arasında” başlıklı ve Muzaffer Gürses imzalı bir yazı var. Bu yazıda Hasan Hüseyin’in “Acıyı Bal Eyledik” şiir kitabının değerlendirmesi yapılmış, Aşık İhsani’nin “Uyan” şiiri de Bülteni süslemiş. Bültenin 54. sayısı 1.8.1973 tarihinde yayınlanmış. 24 sayfalık Bültenin manşetinde “Kıyımlar Konusunda Başbakana Soru Yöneltildi” 243
Bülte- nin bu sayısında ağırlıklı olarak Danıştay’ın verdiği yürütmeyi durdurma kararları ile öğretmenleri aklayan örnek mahkeme kararlarına yer veril- miştir. Bültende İsmail Göltaş imzalı “TÖB-DER’lileri İzleyin” 244 yazısı da bulunmakta. “Haberler” başlığı altında gözümüze şu haberler çarpıyor; “TÖB-DER Eceabat Şubemiz de TÖS Mallarını Aldı”, “Üyemiz Osman Belli’yi Kaybettik”, “Bir Üyemiz Daha Almanya’ya Gitti”, 245 “Üyelerimiz- den Zeki Özerkman, Kazım Budak, Ali Bahşi, İrfan Tüfekçi, Satılmış Ertaş, Murat Gökten ve Hüseyin Çolak Tahliye Oldu”, “Çekerek Asliye Ceza Mahkemesi Bedri Alogan Hakkında Kovuşturma Açılmasına Karar Verdi” 246
“Kıyım…Kıyım…Kıyım…” başlıklı bölümde yer alan bazı haberler;“Kars İmam Hatip Okulunda Bir Üyemiz Dövüldü”, “Afyon’da Altı Öğretmen Sürüldü” “Gazipaşa’da Dört Üyemiz Hakkında Açılan Soruşturmalar Sü- rüyor”, “Hayrettin Rayman, Öğrencisi Tarafından Mahkemeye Verildi” “İzmit’te Beş Üyemiz Yargılanıyor”, 247
“Üyemiz Kemal Pala’ya Sorulan Sorular”, 248 “Müfettiş Dediğin Böyle Olur”, 249 “Hukuk Köşesi” sayfasında Av. Halit Çelenk’in yazdığı “Yasa Yolları/Temyiz” başlıklı yazı bulunuyor. Muzaffer Gürses tarafından kaleme alınan “Edebiyat öğretimimiz üzeri- ne 100 soruda edebiyatbilgileri kitabının düşündürdükleri” başlıklı bir yazıya rastlıyoruz. Bültenin 24.ve son sayfasında Brecht’in “Yola Getiri- len Kişilere” başlıklı şiiri yayınlanmış. 15.8.1973 tarihli Bültenin manşetinde “Siz de Öğretmen Kıyımı Yaptınız Sayın Bakan” başlıklı haber var. TÖB-DER Genel Başkanı Ali Bozkurt, Milli Eğitim Bakanı Orhan Dengiz’e bir mektup göndermiş ve öğretmen kıyımı ile ilgili somut örnekler göstererek şunları dile getirmiştir; “Biz
128 le örtmeye çalışan kimseleri de Türkiye halkı ve öğretmenleri saygıyla anmayacaktır.” Bültenin “Başyazı” köşesinde “Osmanlı İmparatorluğu’nun Yöntemle- ri Kimlerin İşine Yarayacak?” başlıklı iki sayfalık imzasız bir yazı yer al- maktadır. Yazıda düşünce özgürlüğüne yönelik baskılar, kitap yasakları öğretmen ve aydın kıyımları eleştirilmekte ve şu görüşlere vurgu yapıl- maktadır; “Gerek öğretmen olarak, gerek dernek olarak biz, günlük po- litikanın dışındayız. Ama bizi utandıracak tutum ve davranışlarla kar- şılaşırsak, bu tutum ve davranış sahiplerine nefretimizi bildirmekten de geri kalmayız. (…) Örneğin bir politikacı, işgücü ihracıyla öğünmeye kalkarsa, iğrenç gerekçeler ve adi gerekçeli sokak mantığı ile düşünce özgürlüğüne karşı çıkıyorsa, onu çağdışılıkla suçlamayı bir yurtseverlik görevi sayarız…” 2.sayfada “TÖB-DER Yönetim ve Danışma Kurulları 20 Ağustos’ta Anka- ra’da Toplanıyor” “Milli Eğitim Bakanlığı Yasaları Çiğniyor” 250
başlıklı yazı- lara yer verilmiştir. “Şubelerimizden Haberler” başlıklı bölümde; “Sedat Ege Göreve Başlatıldığı Gün yeniden Açığa Alındı”, “Muhtarın İhbarıy- la Tutuklanan Bucak Şubemiz Üyesi Veli Yılmaz Beraat Etti”, “TÖB-DER Hacıbektaş Şubesi Üyelerinden Sabiha Ateş TCK’nun 142/5 maddesine göre Beş Yıl Hapse Mahkum Oldu”, “Bakanlık Müfettişinin Üyemize Sor- duğu Sorular” 251 Kayseri Sarız Ortaokulu öğretmeni Süleyman Ersen’in Milli Eğitim Bakanı Orhan Dengiz’in oluruyla görevine son verildiğine dair yazı 5.sayfada kendine yer bulurken, örnek mahkeme kararlarına da çokça yer verilmiştir. 6.sayfada UNESCO tarafından Türkçe dilinde de yayınlanan “Görüş” dergisinden bir yazı bulunmaktadır. “Uluslar Arasın- daki Sınırlar Haritada Kalıyor” başlıklı yazıda “yeni eğitim stratejisinde 21 nokta”ya vurgu yapılmakta ve özetle; “eğitim, okul duvarları arasına sıkışmayıp insanın tüm yaşamı boyunca sürmelidir, öğretmenlerin bilgi aktarma uzmanlarından çok eğitimci olmalarını sağlamak üzere öğret- men eğitiminde köklü değişmeler yapılmalıdır” denilmektedir. Bültenin 8.sayfasında “Bir Mektup Var Almanya’dan” başlıklı Müzeyyen Uçar’ın gönderdiği mektup yayınlanmış. 252
“Valiliğin Dört Öğretmeni İş- ten El Çektirmesi Halk Tarafından Tepkiyle Karşılandı”, 253
“İki Öğretmen 1969 Öğretmen Boykotuna Katıldıkları İçin Bir Ay Meslekten Çıkarıldı” başlıklı yazı 11.sayfada. 254
Bültenin 14-16.sayfalarında Binali Seferoğlu 129 imzalı “Kıyım Kıyım Dedikleri” başlıklı yazı bulunuyor. Yazıda Binali Sefe- roğlu kendi şahsında öğretmenlere yönelik baskı ve kıyımları anlatırken özetle şunları söylüyor; “Darwin’den söz edip, bilmem kaç bin yıl önce yaşamış insan türüne ilişkin bir iskeletin bulunduğunu MEB’in resmen kabul ettiği Tarih kitabından aktarmak Adem’i, Kuran’ı yadsımak, dine saldırmak olarak görülüyordu(…)” 255
“Hukuk Köşesi”nde Av. Halit Çe- lenk’in yazdığı “Yasa Yolları” başlıklı yazının IV. Bölümüne yer verilmiş, 19.sayfada Hasan Basri Aydın’ın yazdığı “Mahir’in Marifetleri”, 20.say- fada ise Muzaffer Gürses’in yazdığı “Atatürk Ulusçuluğu ve Öğretmen” başlıklı yazılar yayınlanmıştır. 256
si ve Düşündürdükleri” başlıklı bir değerlendirme yazısı bulunmaktadır. Yazıda özetle şu görüşlere yer verilmiştir; TÖB-DER VE ÜNİVERSİTE SINAVLARI
130 ralı olsun, özel dershane ve özel okullar kurulsun fakat eğitimde eşitlik bozulmasın, sınav soruları satılmasın yargıları da o denli saçmadır.” 14 Ekim 1973’te yapılan seçimlerde Bülent Ecevit’in başında bulunduğu CHP, %33 oy alarak birinci parti oldu. 6 Ocak 1974’de CHP-MSP koalis- yon hükümeti kuruldu. Ecevit Başbakan olurken Necmeddin Erbakan Başbakan yardımcılığına Mustafa Üstündağ ise Milli Eğitim Bakanlığı’na getirildi. Cumhuriyetin 50.kuruluş yıldönümü nedeniyle Genel Af çıkarıl- dı.
1.9.1973 tarihli TÖB-DER Bülteninin 56.sayısının manşetinde “TÖB-DER Danışma Kurulumuz Toplandı” başlıklı haber var. Bu toplantıda bir ko- nuşma yapan Genel Başkan Ali Bozkurt özetle şunları söylemiştir; “TÖB- DER’in Türkiye’nin tek ve en güçlü öğretmen örgütü olduğunu, bütün baskı ve engellemelere rağmen üye ve şube sayısını sürekli arttırdığını, öğretmenlerin içinde bulundukları ağır ekonomik, sosyal ve siyasi baskı- lardan ancak örgütlenerek kurtulabileceklerini, öğretmenlerin sorunları- nın genel yurt sorunlarından ayrı olmadığını” Yine 1.sayfada “Danışma Kurulumuzda Bir Konu” başlığıyla bir değerlendirme yazısı daha yer al- maktadır. Yazıda “(…) Biz öğretmen olarak kendi ülkemizde, devletin ya- sal otoritesinin, yurdun en ücra köşelerinde bile işler halde tutulması için elimizden geleni yapmakla yükümlü sayarız kendimizi. Gönül isterdi ki, örgütümüz hakkında, Sayın İçişleri Bakanı tarafından yurdun her tarafına gönderilen gizli genelgeden dolayı, hakkında gensoru açılsın!..Veyahut, yasaları yürütmekle görevli bir sorumlu, yargı organlarına ait yetkilere heves etmesin!...” Bültenin 3.sayfasında Genel Merkezden şubelere duyurular ile yeni ku- rulan 5 şubenin haberi yer almaktadır. 257 Bültendeki “Haberler” başlıklı bölümde dikkati çeken bir anket var. Anketi düzenleyen gazetenin “Tür- Download 3.81 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|