To’gri javoblarni ( + ) qilib belgilab ajratib qoydim!

Talabalar uchun test javoblari Tayyorladi Abdugapparov Ilyosbek Murojjat uchun tg: @ilyo_s_oo7
TO’GRI JAVOBLARNI ( + ) QILIB BELGILAB AJRATIB QOYDIM!

# Ekologiya fanining asoschisi kim?

+ E.Gekkel
- Ch.Darvin
- V.Vernadskiy
- J.Lamark
# Ekologiya fani nimani o’rganadi?

+ Tirik organizmlar bilan tashqi muhit o’rtasidagi aloqani o’rganadi
- Hayot haqidagi fan
- Muhitni ifloslanishini o’rganadigan fan
- Insonning tabiatga ta`sirini o’rganadigan fan
# Biologik va ekologik hodisalarni aniq sharhlash va kelajak tadqiqotlar rejasini tuzishda qudratli omil sifatida ahamiyatga ega bo’lgan ekologik uslub qaysi?

+ Matematik modellash usuli
- Taqqoslash usuli
- Tajriba usuli
- Tasviriy usul
# Ekologiya fanining ilmiy-tadqiqot uslublari qaysilar?

+ Tasviriy, taqqoslash, tajriba, modellashtirish
- Tasviriy, tajriba, modellashtirish, matematik
- Individ, populyatsiya, biogotsenoz
- Modellashtirish, tasviriy, tajriba, fizikaviy
# Ekologiya faniga hissa qo’shgan O’rta Osiyo allomalari?

+ Abu Rayhon Beruniy, Abu Ali ibn Sino
- Muhammad Muso al-Xorazmiy, Jayhoniy
- Alisher Navoiy, Abu Nasr Farobiy
- Sulton Balhiy, Mahmud ibn Vali
# “Bilingki, daryoning ko’zlari yoshlansa uning boshiga g`am, kulfat tushgan bo’ladi. Odamlar, daryodan mehringizni darig` tutmanglar”. Ushbu satrlar qaysi allomaga tegishli?

+ Muhammad Muso al-Xorazmiy
- Abu Nasr Forobiy
- Abu Rayhon Beruniy
- Abu Ali ibn Sino
# Abu Rayhon Beruniyning “Saydana” degan asarida qancha dori-darmonlar qayd etilgan?

+ 1116 ta
- 750 ta
- 700 ta
- 1200 ta
# O’zbekistonda “Hayvonlar ekologiyasi asoslari” nomi bilan birinchi yozilgan darslik kimning qalamiga mansub?

+ D.N.Kashkarov
- V.N.Sukachev
- M.S.Gilyarrov
- G.Odum
# D.N.Kashkarov va E.P.Korovinlar tomonidan yaratilgan ekologiya fani va uning vazifalari, uslublari o’z aksini topgan ilmiy asarlar qaysilar?

+ “Muhit va jamoa”, “Cho’ldagi hayot”
- “Hashoratlar ekologiyasi”, “Qizilqum cho’lining biotsenozlari”
- “Hayvonot olamini qo’riqlash va undan ratsional foydalanish”, “Qarshi cho’linnig umurtqali hayvonlari ekologiyasi”
- “Farg`ona vodiysining umurtqali hayvonlari”, “Payg`ambar oroli sut emizuvchilari”
# Ekologiyaning predmeti nima?

+ Populyatsiya, turlar, biotsenozlar, biogeotsenozlar va biosfera
- Tabiatdagi salbiy o’zgarishlar
- Ekologik omillar
- Inson va tabiat o’rtasidagi munosabatlar
# Hozirgi davrdagi ekologiyaning tuzilmasini ko’rsating?

+ Autekologiya, populyatsiyalar ekologiyasi, sinekologiya, biosfera ta`limoti
- Sinekologiya, demekologiya, o’simliklar ekologiyasi
- Biosfera ta`limoti, hayvonlar ekologiyasi, tirik mavjudotlar ekologiyasi
- Autoekologiya, sinekologiya, demekologiya, ijtimoiy ekologiya
# Ekologiyada muhit tushunchasi qanday ta`riflanadi?

+ Tirik organizmlarni o’rab turgan fizik qurshov
- Ijtimoiy-iqtisodiy tizim
- O’simlik va hayvonlardan iborat bo’lgan muayyan maydon birligi
- Yorug`lik, harorat, namlik
# Tirik organizmlar tarqalgan asosiy hayot muhitlarini ko’rsating?

+ Suv, tuproq, havo, tirik organizm
- Er yuzasi, quyosh sistemasi
- Tirik organizmlar, suv
- Havo, tuproq, koinot
# Hayotni belgilab beruvchi omillar majmui nimalardan iborat?

+ Harorat, suv, yorug`lik
- Mineral tuzlar, relef
- Relef, tuproq, suv
- Harorat, mineral tuzlar, suv
# Ekologik omil deganda nimani tushunasiz?

+ Muhitning tirik organizm hayotiga ta`sir etuvchi elementlari
- Suv va uning barcha fizik va kimyoviy xususiyatlari
- Havo va uning kimyoviy tarkibi
- Tirik organizmlar: o’simlik, hayvon va bakteriyalar
# Abiotik omillar majmuini ko’rsating?

+ Iqlim, tuproq, relef
- Mikrobiogen, zoogen, relef
- Fiogen, zoogen, mikrobiogen
- Edafik, fitogen, biotik
# Hayvonlar hayotida yorug`likning ahamiyati nimada?

+ Fazoda mo’ljal olish, harakatlanish, oziqlanish
- Tana haroratini boshqarish
- Ko’payish
- Populyatsiya sonini boshqarish
# Biotik omillar majmuini ko’rsating?

+ Fitogen, zoogen, mikrobiogen, mikogen
- Orografik, fitogen, zoogen, mikrobiogen
- Mikrobiogen, kimyoviy, edafik
- Tarixiy, mikogen, yong`in, zoogen
# Antropogen omil deganda nimani tushunasiz?

+ Insonlarning tabiatga ta`siri
- O’simliklarning tabiatga ta`siri
- Hayvonlarning tabiatga ta`siri
- Zamburug`larning tabiatga ta`siri
# Yantoq o’simligining qurg`oqchil issiq sharoitga moslashishi?

+ ildiz tizimi yaxshi rivojlangan, bargi tikonga aylangan
- Suvni ko`p bug`latadi, yer osti suvlari bilan bog`langan
- Past bo`yli kuchli qizib ketmaydi
- Suvni kam bug`latadi, barglari qisqargan
# O’simliklarning namlik omiliga ko’ra ekologik guruhlari?

+ Gidrofitlar, gigrofitlar, mezofitlar, kserofitlar
- Sukkulentlar, kaltsifitlar, gidrofitlar
- Gidatofitlar, psammofitlar, mezofitlar
- Gidrofit, galofitlar, mezofitlar
# Qushlarning havo muhitiga moslashishi qanday bo’ladi?

+ Suyaklarning engilligi, qanotlarning bo’lishi
- Yirik tana, tez uchadigan
- Qanotlarga ega emas, tanasi suyri shaklda
- Terisi shilliq, tanasi bo’lak-bo’laklardan iborat
# Moslashish darajalari to’liq qatorini ko’rsating?

+ Molekulaviy, hujayraviy, organizm, tsenotik
- Organ, to’qima, hujayra darajasida
- Organizm, hujayraviy, to’qima
- Biosferaviy, ekotizimli, jamoa
# O’simliklarning hayotiy shakllarini ko’rsating?

+ Daraxt, buta, chala buta, butacha o`tlar
- Bir, ikki va ko’p yillik o’tlar
- Chala buta, daraxt, o’t
- Buta, bir va ikki yillik o’tlar
# Hayvonlarning hayotiy shakllari qaysilar?

+ Suzuvchi, kovlovchi, quruqlikda, havoda, daraxtda yashovchilar
- Sakrovchi, yuguruvchi, o’rmalovchi xususiyatga ega bo’lganlar
- Suvda quruqliqda yashjvchilar
- O’tlar, butalar orasida yashovchilar
# Hayvonlarning harorat omiliga ko’ra ekologik guruhlarini belgilang?

+ Poykilotermlar, geterotermlar, gomoyoterm
- Zoogen, zooterm
- Sukkulent, skleroterm
- Bentos, zoobentos
# O’simliklarni yorug`lik olmiliga ko’ra ekologik guruhlarini belgilang?

+ Geliofit, stsiofit, fakultativ geliofit
- Yorug`sevar, issiqqa chidamli, soyasevar
- Fakultativ geliofit, soyasevar, salqinga chidamli
- Fotoperiodizm, geliofit, issiqsevar
# Populyatsiyaning o’ziga xos xususiyatlarini ajrating?

+ Genetik birligi, soni, tug`ilish, nobud bo’lish va gomeostazi
- Populyatsiyaning dinamikasi, etologiyasi
- Morfologik, biologik, xulqiy
- Nobud bo’lishi, ko’payishi
# Populyatsiyaning tuzilmasini aniqlang?

+ Jins, fazoviy, yosh, xulqiy
- Fazoviy, yosh, genetik
- Fiziologik, morfologik, biokimyoviy
- Xulqiy, biokimyoviy, fazoviy
# Hayvonlarning birgalikda hayot kechirish shakllari qaysilar?

+ Oila, koloniya, poda, gala
- Immigratsiya, qirilish
- Guruhli, parazit, xo’jayin
- Mikoriza, simbioz
# Populyatsiya gomeostazini belgilang?

+ Populyatsiyaning son jihatdan bir me`yorda saqlanib turishi
- Urug` va mevalarning turli yo’llar bilan tarqalishi
- Urug`larning to’liq hayotchanlikka ega emasligi
- Vegetativ, jinsiy-va jinsiz usulda ko’payishi
# Populyatsiyaning yosh tuzilmasini belgilang?

+ Latent, virgil, generativ, senil davri
- Normal, generativ, invazion
- Normal, generativ, regressiv
- Virgil, generativ, senil davri
# Populyatsiyaning fazoviy tuzilmasini belgilang?

+ Bir tekis, tasodifiy, guruhli
- Tasodifiy, guruhli, tarqoq
- Guruhli, tarqoq, koloniyali
- Bir tekis, guruhli, gala
# Kim biogeotsenozlar haqidagi tasavvurni asoslab berdi?

+ V.N.Sukachev
- K.Myobius
- G.F.Morozov
- A.F.Middendorf
# O’zbekistonda o’rmonlarning xillarini belgilang?

+ To’qayzor, tog`, cho’l, vodiy
- Tog`, tog` oldi, keng bargli
- Ninabargli, daraxtlar,terofit, fanerofit
- To’qay, dasht, suv osti
# Biotsenozning tarkibini belgilang?

+ O’simliklar, hayvonlar, bakteriyalar, zamburug`lar
- Fitotsenoz, zootsenoz, suv o’tlari, hashoratlar
- Mikotsenoz, mikrobiotsenoz, sut emizuvchilar
- Hashoratlar, sodda hayvonlar, baliqlar
# Biotsenozdagi ikkala organizm uchun keskin bo’lgan munosabatni belgilang?

+ Raqobat
- Neytralizm
- Mutualizm
- Parazitlik
# Parazitlilik turidagi biotik aloqa munosabatini aniqlang?

+ Bug`doy va zang zamburug`i
- Arslon va giena
- Bo’ri va quyon
- Suv o’ti va zamburug`
# Raqobat turidagi biotik aloqa munosabatini aniqlang?

+ G`o’za va g`umay
- Suv o’ti va zamburug`
- Beda va tuganak bakteriya
- Qisqichbaqa va akteniya
# Ozuqa zanjiri deganda nimani tushunasiz?

+ Har bir organizmni o’zidan keyin turgan organizm uchun ozuqa bo’lib xizmat qilishi tushuniladi
- Organizmlarning ayrim bo’g`inlarni hosil qilishi
- Ozuqa zanjiridagi organizmlarning bir-biriga munosabati
- Anorganik moddalarning organik moddalarga aylanishi
# Ozuqa zanjirining turini toping?

+ Sarflanish, emirilish
- Chirindixo’r, parazit
- Parazit va o’ta parazit
- O’txo’r, go’shtxo’r
# Ekologik tizim nima?

+ Yashash sharoiti o’xshash va o’zaro munosabati natijasida bir-biriga ta`sir ko’rsatuvchi har xil turga mansub bo’lgan birgalikda yashovchi organizmlar yig`indisi
- Yashash sharoiti har xil va o’zaro munosabati natijasida bir-biriga ta`sir ko’rsatuvchi har xil turga mansub bo’lgan birgalikda yashovchi organizmlar yig`indisi
- Ma`lum bir maydonni egallagan va bir turga mansub bo’lgan individlar yig`indisi
- Bir necha tur o’simliklarning birgalikda qavm bo’lib yashashi
# Ekotizim terminini va tushunchasini fanga qaysi olim kiritgan?

+ A.Tensli
- K.Myobius
- E.Gekkel
- J.Lamark
# Er yuzidagi eng katta ekotizimni ajrating?

+ Biosfera
- Noosfera
- Ekosfera
- Litosfera
# Noosfera tushunchasini fanga kim kiritgan?

+ E.Lerua
- J.Lamark
- E.Gekkel
- V.Vernadskiy
# Ekologik piramida kim tomonidan tuzilgan?

+ CH.Elton
- D.N.Kashkarov
- E.P.Korovin
- I.A.Severtsov
# Ekotizimda moddalar aylanishini ta`minlovchi organizmlar?

+ Produtsentlar, konsumentlar, redutsentlar
- Parchalovchilar, bakteriyalar, zamburug`lar
- O’simliklar, tuproq, toshlar
- Sut emizuvchilar, sudralib yuruvchilar, hashoratlar
# Agroekotizimlar qatorini belgilang?

+ Bedazor, paxtazor, poliz ekinlari
- Akvarium, xovuz, bug`doyzor
- Issiqxona, o’rmon, tog`
- Cho’l, mevazor, to’qayzor
# Biosferani ta`rifini belgilang?

+ Tirik organizmlar tarqalgan qobiq
- Tirik organizmlar va suv muhiti
- Tuproq va tuproqdagi organizmlar
- Troposfera, atmosfera, ekzosfera
# Biosferadagi biologik (kichik) doiradagi moddalar aylanishini aniqlang?

+ O’simlik, tuproq, atmosfera
- Mikroorganizmlar, yirtqichlar, qushlar
- Inson, hayvonlar, o’simliklar
- O’simliklar, hayvonlar, zamburug`lar
# “Biosfera” terminini dastlab kim ishlatgan?

+ J.Lamark
- V.Sukachev
- V.Vernadskiy
- E.Lerua
# Biosferaning yangi sifat holati nima?

+ Noosfera
- Litosfera
- Troposfera
- Ionosfera
# Biosferaning eng yuqori chegarasi.

+ Ozon ekrani
- Stratosfera
- Qushlar uchadigan balandlik
- Jamolungma cho’qqisi
# Biosferada moddalarning geologik (katta) doirada aylanishi:

+ Quruqlik bilan gidrosfera o’rtasidagi aylanish
- Avtotrof organizmlar o’rtasidagi aylanish
- Geterotrof organizmlar o’rtasidagi aylanish
- Okeanda moddalarning aylanishi
# Biosferaning eng quyi chegarasini aniqlang?

+ Marianna cho’kmasi
- Quyosh yorug`ligi tushadigan chuqurlik
- Suv o’tlari o’sadigan qatlam
- Gidrosferadagi. Qattiq qatlam
# Biosferani tashkil etuvchi moddalarni belgilang?

+ Tirik, o’lik, oraliq, biogen
- Kimyoviy, biologik, fizik
- O’lik, oraliq, biogen
- Oraliq, biologik, o’lik
# Biosferaning tarkibiy qismlari to’liq qatorini ko’rsating?

+ Neobiosfera, paleobiosfera
- Terrabiosfera, aerobiosfera
- Gidrosfera
- Neobiosfera, litosfera
# Ekologik muammo nima?

+ Tabiat va jamiat orasidagi muvozanatning keskinlashuvi
- Tabiatdagi o’zgarishlar
- Koinotni Er sayyorasiga ta`siri
- Tabiiy ofatlar
# O’zbekistondagi eng muhim ekologik muammoni belgilang?

+ Orol va Orolbo’yi muammosi
- Chuchuk suv muammosi
- Cho’llanish jarayonining ortib borishi
- Atmosfera havosining ifloslanishi
# O'zbekiston Respublikasi birinchi prezidenti I.A.Karimovning ekologik muammolarga bag`ishlangan asari:

+ O’zbekiston XXI asr bo’sag`asida: havfsizlikka tahdid, barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari
- O’zbekiston buyuk kelajak sari
- O’zbekistonning o’z istiqlol va tarraqqiyot yo’li
- O’zbekiston: bozor munosabatlariga o’tishining o’ziga xos yo’li
# Ekologik muammolarning xillarini ajrating?

+ Mahalliy, mintaqaviy, umumbashariy
- Mahalliy, hayotiy, milliy
- Siyosiy, global, mahalliy
- Ijtimoiy, mintaqaviy, umumbashariy
# Jamiyat va tabiat o’rtasidagi munosabatlarning buzilishi qanday oqibatlarga olib keladi?

+ Ekologik tanglik, ekologik halokat, ekologik inqirozga
- Urushlarga
- Jonsiz tabiatning tanazzuliga
- Organizmlarni muhitlarga moslashishiga
# Oqova suvlarni tozalashni qanday usullari mavjud?

+ Mexanik, fizik-kimyoviy, biologik
- Mexanik, fizik, biologik, geologik
- Mexanik, fizik, biologik, tsentrafugalash
- Mexanik, fizik, kimyoviy, tarixiy
# Qishloq xo’jaligida begona o’tlarga qarshi ishlatiladigan modda nomini ayting?

+ Gerbitsid
- Akaritsid
- Insektitsid
- Fungitsid
# Pestitsidlar ta`sirida kelib chiqadigan xavfli kasallikni ayting?

+ Saraton (rak) kasalligi
- Ichburug` kasalligi
- Sariq kasalligi
- Vabo kasalligi
# Ekologik tanglik deganda…

+ Jamiyatning ishlab chiqaruvchi kuchlari bilan ishlab chiqarish munosabatlarining nomuvofiqligi tushuniladi.
- Noqulay iqtisodiy oqibatlarning kelib chiqishi tushuniladi
- Aholining yalpi nobud bo’lishi tushuniladi
- Ma`lum mintaqada aholi sonining ortishi tushuniladi
# “Tabiatni muhofaza qilish” termini dastlab qachon va qaerda tarqaldi?

+ 1913 yil, Shveytsariya
- 1913yil, Angliya
- 1949 yil, Angliya
- 1970 yil, Germaniya
# Tugamaydigan resurslarni ajrating?

+ Havo, okean suvlari, energetik resurslar
- O’simlik, hayvon
- Er osti qazilmalari
- Suv, havo, tuproq
# Tugaydigan, tiklanmaydigan resurslarni ajrating?

+ Er osti qazilmalari
- Tuproq, suv
- Havo, suv
- Suv, o’simlik va hayvonlar
# Tugaydigan, tiklanadigan resurslarni ajrating?

+ O’simlik va hayvonlar, tuproq
- Suv, havo, energiya
- Er osti qazilmalari
- Tuproq, suv, havo
# Havoning ifloslanishi odam salomatligiga salbiy ta`sir ko’rsatadi. SHunday ekan odam havosiz qancha vaqt yashashi mumkin?

+ 5 min
- 10 min
- 1 soat
- 1 hafta
# Fotokimyoviy smog (qurum)ga sabab bo’luvchi moddani to’g`ri ko’rsating?

+ Formaldegid
- Formalin
- Pestitsid
- Azot oksidi
# Asosiy issiq xona effektini paydo bo’lishiga sababchi gazlar qaysilar?

+ Karbonat angidrid, metan, azot (II)oksidi
- Oltingugurt (II) oksidi, is gazi, karbonat angidrid
- Oltingugurt (IV) oksidi, kislorod, azot (IV) oksidi
- Karbonat angidrid, oltingugurt (II) oksidi, azot (IV) oksidi
# Shaharlarda atmosferani ifloslovchi asosiy tarmoq qaysi?

+ Transport
- Sanoat
- Qishloq xo’jaligi
- Kommunal-maishiy
# Shaharlarda atmosferani ifloslovchi asosiy gaz qaysi?

+ Uglerod oksidi
- Azot oksidi
- Oltingugurt qo’sh oksidi
- Metan
# Tuproqda kechadigan eroziya turlarining to’liq qatorini aniqlang?

+ Antropogen eroziya, suv eroziyasi, shamol eroziyasi
- Suv eroziyasi
- Antropogen eroziya
- Shamol eroziyasi, deflyatsiya
# Sug`oriladigan erlarning unumdorligini pasayishini oldini olish uchun eng muhim tadbirni aniqlang?

+ Almashlab ekishni kuchaytirish
- Suvni tejab ishlatish
- Mintaqaga xos ekinlarni ekish
- Mineral o’g`itlarni to’g`ri qo’llash
# O’zbekistonda tuproqlarida eng ko’p tarqalgan, ifloslovchi birikmalarni ajrating?

+ Pestitsidlar
- Kimyoviy birikmalar
- Neft va fenollar
- Radioaktiv birikmalar
# Cho’llanish qaysi qit`ada kuchli darajada sodir bo’lmoqda?

+ Osiyo, Afrika, Avstraliya
- Amerika, Evropa, Avstraliya
- Evropa, Osiyo, Afrika
- Hindiston, Antarktida, Afrika
# Seysmik ko’rinish okean tubida paydo bo’lib, okean yuzasida katta uzunlikdagi gravitatsion to’lqin hosil qiladi va u “tsunami” deyiladi. Bu so’z qaysi tildan olingan va XXI asrda qaysi mintaqada u ko’p halokatga olib keldi?

+ Yaponcha, Shimoliy Amerika
- Frantsuzcha, Janubiy Amerika
- Ruscha, SHimoliy Evropa
- Italyancha, Janubiy Evropa
# O’zbekiston Respublikasida“Suv haqidagi va suvdan foydalanish to’g`risida” gi qonun qachon qabul qilindi?

+ 1993 yil 6 may
- 1994 yil 6 may
- 1995 yil 26 dekabr
- 1996 yil 26 dekabr
# O’zbekiston Respublikasida “Tabiatni muhofaza qilish” haqidagi qonun qachon qabul qilindi?

+ 1992 yil 9 dekabr
- 1993 yil 9 dekabr
- 1996 yil 9 dekabr
- 1996 yil 26 dekabr
# Orol dengizidagi suvning sho’rlanish darajasi qanchaga ortgan?

+ 9-10 g/l dan 150-200 g/l gacha
- 9-10 g/l dan 72 g/l gacha
- 9-10 g/l dan 100-125 g/l gacha
- 9-10 g/l dan 34-37 g/l gacha
# Sho’rlanish deb nimaga aytiladi?

+ Tuproqning yuza qatlamida natriy, magniy, kaltsiy tuzlarining to’planishi
- Tuproqning yuza qatlamida kaltsiy, natriy, mis tuzlarining to’planishi
- Tuproqning yuza qatlamida xlor, natriy, magniy tuzlarining to’planishi
- Tuproqning yuza qatlamida natriy, magniy, alyuminiy tuzlarining to’planishi
# Tuproq sho’rlanishi qaysi davlatlarda keng tarqalgan?

+ Misr, Iroq, Hindiston
- Hindiston, Tojikiston, Xitoy
- Misr, Iroq, Tojikiston
- Eron, Iroq, Markaziy Osiyo
# Chuchuk suv zaxiralari qayerlarda joylashgan?

+ Antarktida, Grenlandiya, qutb orollari, tog`larda
- Grenlandiya, qutb orollari
- Antarktida, tog`larda
- Antarktida, Grenlandiyada
# Maishiy turmushdagi oqova suvlar, daryo va ko’l suvlarini qanday kasallik tug`diruvchilar bilan ifloslanish manbaiga olib keladi?

+ Bakteriyalar, gelmentlar
- Zamburug`lar
- Viruslar
- Bakteriyalar
# O’zbekistonda suvlarni ifloslovchi asosiy tarmoqni ko’rsating?

+ Qishloq xo’jaligi
- Energetika
- Kommunal-maishiy
- Sanoat
# Dunyo o’simlik va hayvon turlari xilma-xilligini ko’rsating?

+ O’simliklar 500 ming, hayvonlar 2 mln
- O’simliklar 550 ming, hayvonlar 1,6 mln
- 3.O’simliklar 700 ming, hayvonlar 1,7 mln
- O’simliklar 1 mln., hayvonlar 2 mln
# O’zbekistonda tabiatni muhofaza qilishdagi davlat boshqaruvini qanday amalga oshiriladi?

+ Vazirlar Mahkamasi, Tabiatni muhofaza qilish davlat qo’mitasi, mahalliy hokimiyat
- Oliy majlis, Tabiatni muhofaza qilish davlat qo’mitasi, mahalliy hokimiyat
- Prezident, Tabiatni muhofaza qilish davlat qo’mitasi, mahalliy hokimiyat
- Senat, Tabiatni muhofaza qilish davlat qo’mitasi, mahalliy hokimiyat
# BMT ning atrof-muhit va rivojlanish bo’yicha ikkinchi konferentsiyasi qachon va qaerda o’tkazilgan?

+ 1992 yil, Rio-de-Janeyro
- 1983 yil, Parij
- 1972 yil, Stokgolm
- 2000 yil, Nyu-York
# O’zbekiston Respublikasida “O’simliklar dunyosini muhofaza qilish va undan oqilona foydalanish” to’g`risidagi qonun qachon qabul qilindi?

+ 1997 yil 26 dekabr
- 1994 yil 28 dekabr
- 1993 yil 25 dekabr
- 1998 yil 9 dekabr
# O’zbekiston Respublikasi hududida qancha o’simlik turi mavjud?

+ 4500 ga yaqin
- 4600 ga yaqin
- 4700 ga yaqin
- 5000 ga yaqin
# O’zbekiston Respublikasi hududidan Xalqaro “Qizil kitob” ga kirgan hayvonlarni ko’rsating?

+ Menzbir sug`uri, Buxoro bug`usi
- Buxoro bug`usi, tulki
- Ilvirs, bo’ri
- Kapcha ilon, mayna
# Birinchi Xalqaro “Qizil kitob” qachon nashr etildi?

+ 1966 yil
- 1978 yil
- 1979 yil
- 1983 yil
# O’zbekistonda “Qizil kitob” qachon ta`sis etildi?

+ 1978 yil
- 1980 yil
- 1983 yil
- 1984 yil
# O’zbekiston “Qizil kitobi” ning 2009 yildagi nashrida qancha o’simlik turi qayd etilgan?

+ 324 ta
- 321 ta
- 305 ta
- 163 ta
# O’lkamiz hududidan qaysi hayvonlar yo’qolib ketgan?

+ Turon yo’lbarsi, qizil bo’ri
- Qizil bo’ri
- Qoplon, qizil bo’ri
- Turon yo’lbarsi
# O’zbekiston Respublikasida “Hayvonot olamini muxofaza qilish va undan foydalanish to’g`risida” gi qonun qachon qabul qilingan?

+ 1997 yil
- 1993 yil
- 1992 yil
- 1998 yil
# O’zbekiston “Qizil kitobi” ga qancha hayvon turi kiritilgan?

+ 184 ta
- 100 ta
- 150 ta
- 63 ta
# Qo’riqxona nima?

+ Inson xo’jalik faoliyati butunlay ta`qiqlangan hudud
- Tabiiy resurslardan qisman foydalaniladigan hudud
- Ayrim hayvonlar muhofazaga olingan hudud
- Inson xo’jalik faoliyati hamda ilmiy maqsadda foydalaniladigan hudud
# O’zbekistonda birinchi qo’riqxona qachon tashkil topgan?

+ 1926 yil
- 1928 yil
- 1949 yil
- 1983 yil
# O’zbekistondagi biosfera qo’riqxonasini ajrating?

+ Chotqol
- Nurota
- Zomin
- Hisor
# Buyurtmaxonani to’g`ri ko’rsating?

+ Qo’shrabot
- Yozyovon
- Kitob
- Zomin
# Ekologik mazmunda yozilgan “Sokin bahor” asarining muallifi kim?

+ R.Karson
- V.Vernadskiy
- Yu.Odum
- G.Odum
# O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining qaysi moddalarida atrof-muhit masalalari ko’rilgan?

+ 50, 55, 100
- 50, 53, 58
- 50, 53, 54
- 50, 55, 105
# "Ekologik muammolarni bartaraf etish, atrof muhitni barqaror va xavfsiz holda ushlab turish faqatgina dunyo hamjamiyatining birgalikdagi harakati va ushbu harakatlarni huquqiy jihatdan tartibga solishgina insoniyatni ekologik inqirozdan olib chiqishi mumkin". Ushbu fikrlar kimga taalluqli?


+ Yu.Odum
- G.Odum
- P.Myuller
- R.Karson
# O’zbekistonda ekologik ta`limni rivojlantirish istiqbollari Dasturi va Kontseptsiyasi qachon qabul qilingan?

+ 2005 yil 7 noyabr
- 2003 yil 30 sentyabr
- 2002 yil 15 may
- 2006 yil 10 iyun
# Ekologik uzluksiz ta`lim bosqichlari to’liq qatorini aniqlang?

+ Oila, bog`cha, maktab, o’rta maxsus, oliy ta`lim, malaka oshirish, mahalla
- Bog`cha, o’rta maxsus, mahalla, ishlab chiqarish
- Maktabdan tashqari muassasa, malaka oshirish, mahalla
- Bog`cha, institut, mahalla
# Tabiat va jamiyatning mutanosib, bir-biriga mos rivojlanishi nima deyiladi?

+ Koevolyutsiya
- Degressiya
- Suktsessiya
- Konsortsiya
# Ozon qatlamining emirilish sabablarini belgilang?

+ Xlorftormetan (freonlar) birikmalar
- Ultrabinafsha nurlar
- Zavod va fabrikalardan chiqadigan uglerod oksidlar
- Avtotransportlardan chiqadigan gazlar
# Shovqinga ta`rif bering?

+ Musiqaviy xususiyatga ega bo’lmagan yoqimsiz va havfli ovoz
- Korxonalar ovozi
- Avtomagistral yo’llaridagi shovqin-suron
- Rok, pop musiqalari
# Shovqinni o’ta xavfli darajasini ko’rsating.

+ 130 Db dan 200 Db gacha
- 0-50 Db
- 60-90 Db
- !00-120 Db
# Muhitning sun’iy ifloslanishini to’liq qatorini ko’rsating?

+ Fizik, kimyoviy, biologik, radiatsiya, shovqin
- Mexanik, biologik, tabii
- Kimyoviy, biologik, shovqin
- Ultrabinafsha nurlar, radiatsiya
# Dunyogа mаshhur Yasuni milliy bog’i qаyerdа joylаshgаn?

+ Ekvаdor
- Mаdаgаskаr oroli
- Yangi Zelаndiya oroli
- Grenlаndiya
# “Qizil kitob”ga mansub turlar kategoriyalarini belgilang?

+ Yo’qolgan, noyob, yo’qolib borayotgan, kamayib borayotgan turlar
- Yo’qolib borayotgan, kamayib borayotgan, yo’qolish arafasida turgan turlar
- Noyob, yo’qolib borayotgan turlar
- Endem, kamayib borayotgan
# O’zbekistondagi ekologik markaz nomini ko’rsating?

+ Jayron
- Baday-to’qay
- Mingbuloq
- Zarafshon
# Tuproq eroziyasining turlarini belgilang?

+ Suv, shamol, antropogen
- Defolyatsiya, normal, tezlashgan
- Antropogen, tezlashgan, shamol
- Suv, normal, defolyatsiya
# Sun’iy radioaktivlikni keltirib chiqaruvchi omillarni belgilang?

+ Yadro qurollarini sinash, atom elektr stantsiyalar, rudalarni qazish
- Antropogen, fizik, kimyoviy
- Chiqindi, radioaktivlik
- Fizik, kimyoviy
# Tuproqni ifloslantiruvchi manbalarni belgilang?

+ Qishloq xo’jaligi, sanoat korxonalari, maishiy chiqindilar
- Sanoat korxonalari, maishiy chiqindilar, erlarni xaydash
- Maishiy chiqindilar, o’simlik, xayvon qoldiqlari
- Neft mahsulotlari, biogen moddalar
# Gidrosfera qanday qobiq?

+ Yerning suvli qobig’i
- Yerning qattiq qobigi
- Yerning havo qobigi
- Yerning aralash qobigi
# Yer yuzidagi barcha hayvonlar yig`indisi nima deyiladi?

+ Zootsenoz
- Biotsenoz
- Biogeotsenoz
- Biota
# Hayvonlarning ta’sirlarini belgilang?

+ Zoogen
- Fitogen
- Mikrogen
- Mikrobiogen
# Kelajakda yetishib chiqadigan turli sohadagi ekologlar nimalarga erishadilar?

+ Zamonaviy fanlardan ma'lumot oladilar, fan-texnika yutuqlari bilan tanishadilar
- Tabiatni o’rganadi
- Fan texnika yutuqlarini o’rganadi
- Omillarni o’rganadi
# Fungisidlar va bakterisidlar nima?

+ Zamburug' va bakteriyalarga qarshi kurash preparatlari
- Barglarni sun'iy to'kish vositasi;
- O'simliklarni qovjiratib ildizini quritadigan preparatlar
- Dov-daraxtlarni quritadigan kimyoviy moddalar
# Termofil deb nimaga aytiladi?

+ Yuqori harorat tasirida yaxshi o’sib rivojlanadigan o’simliklarga
- Past harorat ta’sirida yashovchi o’simliklarga
- Muhit haroratining keskin o’zgarishiga chidamsiz organizmlarga.
- Yashash muhitining o’ta noqulayligi (sho’rligi, iqlimi va boshq.) va kuchli o’zgarishiga chidamsiz organizmlarga
# Fotoperiodizm nima?

+ Yoruglik vaqtini uzgarishi bilan organizmda morfologik, fiziologik, biokimyoviy, fizik, xususiyatlarini almashinuvi
- Yoruglik vaqtini uzgarishi bilan organizmda anotomik uzgarishlar
- Namlik vaqtini uzgarishi bilan organizmda anotomik uzgarishlar
- Omilning uzgarishi bilan organizmda morfologik, fiziologik, biokimyoviy, fizik, xususiyatlarini almashinuvi
# Mаshhur Yellowstone milliy pаrki qаyerdа joylаshgаn?

+ АQSH
- Frаntsiya
- Meksikа
- Аngliya
# 1994 yildа cho’llаshishgа qаrshi kurаsh konventsiyasi qаysi shаhаrdа qаbul qilindi?

+ Pаrij
- Venа
- Oslo
- Tokio
# Ekotop nima?

+ Yashash urni
- Modda almashishi
- Kushib kunish
- Avqatlanish balansi
# Biosfera tuzilishini qaysi olim ilmiy tomondan dalillaydi?

+ V.I.Vernadskiy
- E.Z`yusse
- D.N.Kashkarov
- E.Gekkel`
# Ekoturizm industriyasi qаchon kirib keldi?

+ XX аsrning 80-yillаridа
- XX аsrning 90-yillаridа
- XXI аsr boshlаridа
- XX аsrning 70-yillаridа
# Sho`rlanish deb nimaga aytiladi?

+ Tuproqning yuza qatlamida natriy, magniy, kal`tsiy tuzlarining to`planishi.
- Tuproqning yuza qatlamida kal`tsiy, natriy, mis tuzlarining to`planishi.
- Tuproqning yuza qatlamida xlor, natriy, magniy tuzlarining to`planishi.
- Tuproqning yuza qatlamida natriy, magniy, al`yuminiy tuzlarining to`planishi.
# Yo’q bo’lib ketgаn hаyvon turlаrini ko’rsаting?

+ tarpan, dengiz sigiri, antilopa, havorang ot, kvagga, sayyor kaptar, karolin to’tiqushi, qanotsiz gagarka.

- dengiz sigiri, antilopa, havorang ot, kvagga, sayyor kaptar, karolin to’tiqushi, qanotsiz gagarka.
- dengiz sigiri, antilopa, havorang ot, sayyor kaptar, karolin to’tiqushi, qanotsiz gagarka.
- dengiz sigiri, havorang ot, kvagga, sayyor kaptar, karolin to’tiqushi, qanotsiz gagarka.
# Qаysi qushning so’nggi urg’ochi vаkili 1914 yilda hayvonot bog’ida o’lgan?

+ AQSH dagi sayyor kaptar
- Osiyodаgi qizil bo’ri
- АQSH dаgi oq turnа
- O’zbekistondаgi Turon yo’lbаrsi
# Stokgolm Deklаrаtsiyasi printsipining аsosiy tаmoyili nimа?

+ Hozirgi vа kelаjаk аvlodlаrning fаrаvonligini o’ylаb аtrof muhitni muhofаzа qilish
- Аtrof muhitgа tа’sirni oldindan baholash
- CHiqindilarni kamaytirish
- Ozon qatlamini siyraklashuvini oldini olish
# Stokgolm Deklaratsiyasi qachon qabul qilingan?

+ 1972 yil
- 1974 yil
- 1975 yil
- 1986 yil
# Ozon qatlamini muhofaza qilish to’g’risidagi Vena konventsiyasi qachon qabul qilingan?

+ 1985 yil
- 1986 yil
- 1987 yil
- 1992 yil
# XXI asr kun tartibi qaysi konferentsiyada qabul qilingan?

+ Rio-de-Janeyroda bo’lib o’tgan Atrof muhit va taraqqiyot konferentsiyasida
- Venada bo’lib o’tgan Iqlim o’zgarishi to’g’risidagi konferentsiyada
- Kiotoda bo’lib o’tgan Atrof muhit va taraqqiyot konferentsiyasida
- Stokgolьmda bo’lib o’tgan Atrof muhit va taraqqiyot konferentsiyasida
# Braziliyada bo’lib o’tgan Atrof muhit va taraqqiyot konferentsiyasida qanday konventsiyalar qabul qilindi.

+ Iqlim o’zgarishi va biologik xilma xillik to’g’risidagi konventsiyalar
- CHiqindilarni qayta ishlash konventsiyasi
- Ozon qatlamini yemirilishi oldini olish to’g’risidagi konventsiya
- CHo’llashish jarayoniga qarshi kurashish konventsiyasi
# YUNEP ning bosh maqsadi nima?

+ Hozirgi va kelajak avlodlar faravonligi uchun atrof muhitni yaxshilash va himoya qilishga qaratilgan chora tadbirlarni tashkil qilish
- Tabiiy yodgorliklarni muhofaza qilish
- Madaniy va ma’rifiy tadbirlarni o’tkazish
- Ekologiya sohasidagi hamkorliklarni tashkil qilish
# “Barqaror taraqqiyot” iborasidan birinchi bo’lib kim va qachon foydalangan?

+ Barbara Uord, 1970 yillar
- Rechil Karson, 1970 yillar
- Yu.Odum, 1975 yillar
- R.Uitekker, 1980 yillar
# Yovvoyi tabiat butun jahon fondi (WWF) emblemasida qaysi hayvon tasvirlangan?

+ Bambuksimon ayiq
- Lochin qushi
- Burgut
- Jirafa
# Barqaror taraqqiyot iborasi rasmiy ravishda birinchi marta qachon va qaysi hisobotda qabul qilingan?

+ 1987 yil, “Umumiy kelajagimiz” hisobotida
- 1992 yil, “XXI asr kun tartibi” hisobotida
- 1998 yil, “Barqaror rivojlanish” hisobotida
- 2010 yil, “Ming yillik sammit” hisobotida
# “Ming yillik sammit” qachon va qaerda o’tkazildi?

+ 2000 yil, Nyu-York
- 2000 yil, Vashington
- 2010 yil, Yaponiya
- 2013 yil, Samarqand
# Rim klubi qachon tashkil etildi?

+ 1968 yil
- 1972 yil
- 1989 yil
- 1992 yil
# “Umumiy kelajagimiz” hisobotidagi yo’nalishlarni toping?

+ Aholi sonini o’sishi, oziq ovqat xavfsizligi, urbanizatsiya, energetika, sanoat, bioxilma xillik, atrof muhit buzilishi.
- Aholi sonini o’sishi, oziq ovqat xavfsizligi
- Aholi sonini o’sishi, , energetika, sanoat, bioxilma xillik, atrof muhit buzilishi.
- Oziq ovqat xavfsizligi, urbanizatsiya, energetika, sanoat, bioxilma xillik, atrof muhit buzilishi.
# Barqaror taraqqiyot g’oyalaridagi asosiy masalalarni ko’rsating?

+ Insoniyatning global muammolari, aholi sonini o’sishi va taraqqiyot, sog’lom turmush tarziga o’rgatish, axloqiy qadriyatlarni tarbiyalash, faol fuqaroni tarbiyalash, ayollar va taraqqiyot
- Aholi sonini o’sishi va taraqqiyot, sog’lom turmush tarziga o’rgatish, axloqiy qadriyatlarni tarbiyalash, faol fuqaroni tarbiyalash, ayollar va taraqqiyot
- Aholi sonini o’sishi va taraqqiyot, sog’lom turmush tarziga o’rgatish, axloqiy qadriyatlarni tarbiyalash, ayollar va taraqqiyot
- Aholi sonini o’sishi va taraqqiyot, sog’lom turmush tarziga o’rgatish, faol fuqaroni tarbiyalash, ayollar va taraqqiyot
# Insoniyatning global muammolarini ko’rsating?

+ Panjob shtatidagi suv tanqisligi, Tuvadagi tuproq eroziyasi, Orol dengizining qurishi, SHimoliy Afrika va Markaziy Osiyodagi cho’llanish jarayoni
- Tuvadagi tuproq eroziyasi, Orol dengizining qurishi, SHimoliy Afrika va Markaziy Osiyodagi cho’llanish jarayoni
- Panjob shtatidagi suv tanqisligi, Orol dengizining qurishi, SHimoliy Afrika va Markaziy Osiyodagi cho’llanish jarayoni
- Tuvadagi tuproq eroziyasi, Orol dengizining qurishi, SHimoliy Afrika va Markaziy Osiyodagi cho’llanish jarayoni
# DDT va GXSG prepatlarini yaratuvchisi qaysi olim?

+ Nemis olimi P.Myuler.
- Amerikalik olim G.Odum
- Rus olimi N.P.Naumov
- Amerikalik olim E.Pianka
# Tog` mintaqasidagi noxush hodisalar nima?

+ Sel hodisasini kuchayishi.
- O`t olib ketishi,
- Hayvonlarning kamayishi.
- O`simliklarning kamayishi.
# “Birlashgan doira” kitobidagi ekologiyaning asosiy to’rtta qonuni kim tomonidan yozilgan?

+ B.Kommoner
- Yu.Odum
- R.Riklefs
- E.Pianka
# Butunjahon atrof muhitni muhofaza qilish kuni qaysi sanada nishonlanadi?

+ 5 iyun
- 17 iyun
- 16 sentyabr
- 10 dekabr
# Biologik xilma xillik yuqori bo’lgan hududni ko’rsating?

+ Gavaya orollari
- Yangi Zelandiya oroli
- Madagaskar oroli
- Kolumbiya
# Global atmosferaning ifloslanishiga nimalar kiradi?

+ Ozon qatlamining emirilishi, kislotali yomg`irlar yog`ish, o’rmonlarning kesilishi haroratning ko`tarilishi.
- Urmonlarning kesilishi
- Kislotali yomg`irlar yog`ish, o’rmonlarning kesilishi.
- Haroratning ko`tarilishi.
# Eroziya jarayonlarining oldini olish uchun nima qilish kerak?

+ O'simlik qoplamini tiklash, agrotexnik tadbirlarni to'g'ri olib borish, yashil himoya qalqonlarini bunyod qilish, gidrotexnik tadbirlarni rejali o'tkazish va boshqalar kiradi.
- Hayvonlarni himoya qilish, o'simlik qoplamini tiklash, agrotexnik tadbirlarni to'g'ri olib borish, yashil himoya qalqonlarini bunyod qilish
- Pestitsidlardan to’gri foydalanish, eroziyaga qarshi kurash.
- Turli ugitlardan foydalanish
# O’zbekistondagi qaysi ekologik muammoni umumsayyoraviy deb qarash mumkin?

+ Orol va Orol bo’yi
- Suv zahiralaridan nooqilona foydalanish
- Sug`oriladigan yerlar
- Atmosfera havosining ifloslanishi
# Abu Ali Ibn Sino “Al-qonun” asarida qancha o’simliklarning shifobaxsh xususiyatlari va ularni ishlatish usullari to’g’risida ma’lumot keltiradi.

+ 900 ga yaqin
- 577 ta
- 103 ta
- 107 ta
# O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qachon va qaysi sonli qarorida “dorivor o’simliklarni o’stirish, ko’paytirish va yo’qolib borayotgan o’simliklarni asrash xaqida”gi qonunni ishlab chiqildi.

+ 1999 yil 9 yanvarda 697 sonli
- 2002 yil 24 yanvarda 577 sonli
- 2003 yil 5 fevralda 697 sonli
- 2008 yil 12 martda 697 sonli
# N.F.Reymersning ekologik manifestida qaysi so’z va iboralar keltirilgan?

+ Tabiat, biosfera jiddiy kasal, bu yo’l tugadi, ekologik gumanizm uchun birgalikda harakat qilaylik, yangi davr bong uradi.
- Tabiat, bu yo’l tugadi, ekologik gumanizm uchun birgalikda harakat qilaylik, yangi davr bong uradi.
- Biosfera jiddiy kasal, bu yo’l tugadi, ekologik gumanizm uchun birgalikda harakat qilaylik, yangi davr bong uradi.
- Tabiat, biosfera jiddiy kasal, bu yo’l tugadi, ekologik gumanizm uchun birgalikda harakat qilaylik.
# O’zbekiston Kioto protokoliga qachon imzo chekdi?


+ 1998 yil
- 2004 yil
- 2008 yil
- 2012 yil
# Vapiti bug’usi, tundra bug’usi, panshaxa shoxli antilopalarning oxirgi vakillari qaysi mamlakatda yo’q qilindi?


+ AQSH da
- Germaniyada
- Angliyada
- Meksikada
# Flora nima?

+ O’simliklar majmui
- Viruslar
- Hayvonlar majmui
- Bakteriyalar to’plami
# “Yoki insonlar havodagi tutunni kamaytiradilar, aks holda tutun yer yuzida insonlarni kamaytiradi”. Ushbu jumlalar kimga tegishli?


+ Amerika-lik meteorolog Luis Battan
- Rus olimi V.I.Vernadskiy
- Ingliz olimi A.Tensli
- Amerikalik olim Yu.Odum
# Suvning organik ifloslovchilarini belgilang?

+ O’simlik va hayvonlarning qoldiqlari, inson va hayvonlarning fiziologik chiqindilaridan iborat
- Qum, loy, turli mineral tuzlar, kislota va ishqorlar eritmasidan iborat.
- Qum, loy, turli mineral tuzlar, o’simlik va hayvonlarning qoldiqlari,
- Maishiy oqava suvlarda mavjuddir

# “O’sish chegarasi” (1972 yil) nomli asar qaysi olimlarga taalluqli?

+ Amerika-lik olim Forrester va boshqalar
- Amerikalik olim Yu.Odum
- Amerikalik olim G.Odum
- Amerikalik olim E.Pianka
# Atmosfera havosining qanday ahamiyati bor?

+ Nafas olish uchun kislorod manbai hisoblanadi.
- Fotosintez uchun karbonat angidrid manbai hisoblanadi.
- Sayyorada suv bug`larini tashuvchi hisoblanadi
- Tirik organizmlarni kosmik nurlanishdan saqlab turadi
# Barglarning reduktsiyalanishi qaysi moslanishga kiradi?

+ Morfologik
- Fiziologik
- Etologik
- Anotomik
# Ekologik muammolarning turlarini belgilang?

+ Mintaqaviy Umumsayyoraviy Mahalliy
- Umumsayyoraviy Mahalliy
- Mintaqaviy Umumsayyoraviy
- Mahalliy
# Oqova suvlarni tozalashni qanday usullari mavjud?

+ Mexanik, fizik, kimyoviy, biologik
- Mexanik, fiziko-kimyoviy, biologic, geologik
- Mexanik, fizik-kimyoviy
- Mexanik, fizik, biologik
# Issiqlik effektini (parnikoviy effekt) paydo bo`lishiga sababchi gazlarni belgilang?

+ Metan, azot oksidi
- Karbonat angidrid.
- Freon (xlorftoruglerod).
- Oltingugurt oksidi
# Yerning qattiq qobig`i nima deb nomlanadi?

+ Litosfera
- Gidrosfera
- Atmosfera
- Biosfera
# Tugallanmaydigan resurslarga nimalar kiradi?

+ Kosmik nurlari , iqlim omili, suvlar
- Yer osti boyliklari, suvlar
- Toqay, toglar
- Tuproq, suv, yer osti boyliklari
# Populyatsiyaning tuzilmasini aniqlang?

+ Jins, fazoviy, yosh
- Fazoviy, genetik
- Fiziologik, morfologik, biokimeviy
- Hulqiy, biokimyoviy, fazoviy
# Tabiat yodgorliklari vazifasini belgilang?

+ Ilmiy, madaniy, tarixiy, tabiiy ahamiyatga ega bo’lgan ob`ektlarni asrash
- Hayvonlarni populyatsiyasiga zarar etkazmay ovlash
- Tabiiy boyliklarni asrash va ulardan qisman foydalanish
- Tabiiy boyliklarni o’z holicha saqlash, ulardan foydalanishni taqiqlash
# Cho’llanish bir vaqtning o’zida…

+ iqtisodiy, tabiiy jarayon.
- iqtisodiy jarayon.
- sotsial va iqtisodiy jarayon.
- sotsial jarayon.
# Gidatofitlar nima?

+ Hayoti doimo suvda o’suvchi o’simliklar bo’lib, bu guruh’ asosan suv o’tlaridan iboratdir.
- Sernam tuproqda va suv yetarli bo’ladigan muhitda yashovchi o’simliklar guruhidir.
- Qurg’oqchil sharoitda o’sishga moslashgan o’simliklardir.
- Tanasining bir qismi suvdan tashqarida, qolgan qismi suv qavatida joylashgan bo’ladi
# “Chegaralovchi omil” qonuni qaysi olim tomonidan ishlab chiqilgan?

+ Yu.Libix
- V.N.Sukachev
- A.Tensli
- V.I.Vernadskiy
# Atmosferadagi tutun, tuman va changli, zaharli aralashmalar nima deb yuritiladi?

+ Fotokimyoviy smog.
- Kislotali yomg`ir.
- Issiqxona effekti.
- Ozon tuynugining paydo bo`lishi.
# Yer yuzidagi barcha o`simliklar yig`indisini belgilang?

+ Fitotsenoz
- Biotsenoz
- Biogeotsenoz
- Biota
# Biotik omillar majmuini belgilang?

+ Fitogen, zoogen, mikrobiogen, mikogen.
- Orografik, fitogen, zoogen, mikrobiogen.
- Mikrobiogen, kimyoviy, edafik.
- Tarixiy, mikogen, yong`in, zoogen.
# O`simliklarning o’simliklarga ta’sirini belgilang?

+ Fitogen
- Zoogen
- Mikrobiogen
- Mikrogen
# O’zbekistonda ekologik ahvolni yaxshilash uchun faol iyat olib borayotgan xalqaro jamoat fondi qaysi?

+ EKOSAN jamg`armasi
- Kamolot yoshlar
- Sog`lom avlod uchun jamg`armasi
- Ijtimoiy harakat
# Tabiiy resurslarni kamayib va yo`qolib borishi hamda tabiiy obyektlarning ifloslanishi nimaga sababshi bo`ladi?

+ Ekologik tizimlarning buzilishiga va ekologik inqirozlarning kelib chiqishiga
- Ekologiya fanining rivojlanishiga
- Biosferaning qatlamlaring uzgarishga
- Fan va texnikaning rivojlanishiga 66
# Sug`orish inshootlarining ko’plab qurilishi qanday oqibatlarga olib keldi

+ Daryolar suvining kamayib, Orol dengizining qurishiga
- Suv va tuproq ifloslanishiga
- Atmosferaning ifloslanishi, anorzorlarning qurishiga
- Havoda zaharli gazlarning ko’payishiga

# Cho`ldagi ekologik holat nima”

+ Cho`llanish jarayoni.
- O`t bosish jarayoni.
- Hayvonlarning kamayishi.
- Suv bosib ketishi.
# “Sanoat va turizm rivojlangan yirik davlatlar zaharlashni to’xtatmas ekanlar, asrimizning so’ngidayoq okeanlarda hayot yo’qoladi.” Ushbu so’zlar kimga taalluqli?.


+ Jak Kusto
- Pan Gi Mun
- Yu.Odum
- N.F.Reymers
# Ekologiya qanday fanlar qatoriga kiradi?

+ Biologik fanlar
- Ijtimoiy fanlar
- Tirik organizmlar tizimi va ularning atrof-muhit bilan o’z-aro aloqasini o’rganadi
- Tabiat, jamiyat, texnikani o’z ichiga oladi
# O’zbekiston Respublikasi qachon BMT ni iqlimni o’zgarishi bo’yicha qabul qilgan konventsiyasiga qo’shildi?


+ 1993 yilda
- 1997 yilda
- 1998 yilda
- 2000 yilda
# Gerbitsidlar nima?

+ Begona o'tlarga qarshi kurash vositasi;
- Suv o'tlarini yo'qotish uchun kimyoviy moddalar;
- Hashoratlarni chaqiruvchi kimyoviy vositalarga ajratamiz.
- Zamburug' va bakteriyalarga qarshi kurash preparatlari
# Suvlarning biologik ifloslanishi qanday bo’ladi?

+ Bakteriyalar, viruslar, zamburuglar va kollerning yashil suv o’tlari bilan bo’linib ketishi
- Shisha va boshka moddalar bilan ifloslanishi.
- Har xil chikindilar bilan ifloslanishi
- Neft` mahsulotlari bilan ifloslanishi
# Atmosferadagi gazla tarkibini belgilang?

+ Azot-78,08%, kislorod-20,95%, karbonat angidrid-0,03%, (neon,geliy,metan)-0,01%.
- Azot-78,08%, kislorod-20,95%, argon-0,93%, karbonat angidrid-0,03%, boshqa gazlar (neon,geliy,metan,ksenon,radon)0,01%.
- Kislorod-20.95%, ksenon-0,93%, azot-78,08%, karbonat angidrid-0,04%, neon,geliy, metan, argon, radon (0,01%).
- Azot-78,08%, kislorod-20,98%,argon-0,94%, karbonat angidrid-0,04%, boshqa gazlar (neon,geliy,metan,ksenon)-0,01%.
# O’zbekiston Respublikasining birinchi Prezidenti I.A.Karimovning Orol dengizi muammolariga bag’ishlangan ma’ruzasi qachon va qaerda eshitildi?

+ Nyu-York, 2010 yil 20 sentyabr
- Vashington, 2010 yil 20 sentyabr
- Yaponiya, 2010 yil 20 sentyabr
- Germaniya, 2010 yil 20 sentyabr
# Tursunzoda alyuminiy zavodidan chiqadigan gazlar O’zbekistonda biosferaning qanday o’zgarishga sabab bo’lmoqda?

+ Atmosferaning ifloslanishi, anorzorlarning qurishiga
- Suv va tuproq ifloslanishiga
- Daryolar suvining kamayib, Orol dengizining qurishiga
- Havoda zaharli gazlarning ko’payishiga
# O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2013 yil 27 maydagi 142-sonli qarori nima haqida?


+ “2013-2017 yillarda O’zbekiston Respublikasida atrof-muhit muhofazasi bo’yicha harakatlar dasturi to’g’risida”
- “2011-2020 yillarda O’zbekiston Respublikasida atrof-muhit muhofazasi bo’yicha harakatlar dasturi to’g’risida”
- “2005-2015 yillarda O’zbekiston Respublikasida atrof-muhit muhofazasi bo’yicha harakatlar dasturi to’g’risida”
- “2005-2012 yillarda O’zbekiston Respublikasida atrof-muhit muhofazasi bo’yicha harakatlar dasturi to’g’risida”
# Suvning bakterial va biologik ifloslovchilar qatnashgan javobni ko’rsating?

+ Asosan maishiy oqava suvlarda mavjuddir.
- O’simlik va hayvonlarning qoldiqlari, inson va h’ayvonlarning fiziologik chiqindilaridan iborat
- Qum, loy, turli mineral tuzlar, kislota va ishqorlar eritmasidan iborat.
- Qum, loy, turli mineral tuzlar, o’simlik va hayvonlarning qoldiqlari
# Noosferani qanday tushunasiz?

+ Aql-zakovatli inson faoliyat ko`rsatadigan qobiq.
- Odamning tashqi muhitga ta`siri.
- Yangi bosqichdagi biosfera.
- Biosferaning rivojlanish bosqichi.
# Hayvonlarni ko’paytirish va qo’lga o’rgatish qaysi omil?

+ Antropogen
- Abiotik
- Biotik
- Biotik va antropogen
# Orol va Orolbo’yi muammosi qanday muammo?

+ Mintaqaviy
- Mahalliy
- Ijtimoiy
- Siyosiy
# Qazilma boyliklar resurslarning qanday turiga kiradi?

+ Tugaydigan
- Tugamaydigan
- Antropogen
- Tiklanadigan
# "Inson va tabiat" asarining muallifi kim?

- E.Gekkel.
- CH.Darvin.
- V.Vernadskiy.
+ J.Marsh
# Ekologiya fanining ilmiy-tadqiqot uslublari qaysilar?

- Tasviriy, tajriba, modellashtirish, matematik.
+ Tasviriy, taqqoslash, tajriba, modellashtirish.
- Individ, populyatsiya, biogotsenoz.
- Modellashtirish, tasviriy, tajriba, fizikaviy.
# Ekologiya faniga hissa qо‘shgan О‘rta Osiyo allomalari?

- Muhammad Muso al-Xorazmiy, Jayhoniy.
+ Abu Rayhon Beruniy, Abu Ali ibn Sino.
- Alisher Navoiy, Abu Nasr Farobiy.
- Sulton Balhiy, Mahmud ibn Vali.
# “Bilingki, daryoning kо‘zlari yoshlansa uning boshiga g‘am, kulfat tushgan bо‘ladi. Odamlar, daryodan mehringizni darig‘ tutmanglar”. Ushbu satrlar qaysi allomaga tegishli?

+ Muhammad Muso al-Xorazmiy.
- Abu Nasr Forobiy.
- Abu Rayhon Beruniy.
- Abu Ali ibn Sino.
# O’rta Osiyo ekologiya maktabining asoschilari kimlar?

- M.S.Gilyarrov, V.N.Sukachev.
+ D.N.Kashkarov, Ye.P.Korovin
- G.Odum, V.Dokuchayev
- K.Zokirov, P.Zokirov
# D.N.Kashkarov va YE.P.Korovinlar tomonidan yaratilgan ekologiya fani va uning vazifalari, uslublari о‘z aksini topgan ilmiy asarlar qaysilar?

+ “Muhit va jamoa”, “Chо‘ldagi hayot”.
- “Hashoratlar ekologiyasi”, “Qizilqum chо‘lining biotsenozlari”.
- “Hayvonot olamini qо‘riqlash va undan ratsional foydalanish”, “Qarshi chо‘linnig umurtqali hayvonlari ekologiyasi”.
- “Farg‘ona vodiysining umurtqali hayvonlari”, “Payg‘ambar oroli sut emizuvchilari”.
# Tirik organizmlar tarqalgan asosiy hayot muhitlarini kо‘rsating?

+ Suv, tuproq, havo, tirik organizm.
- Yer yuzasi, Quyosh sistemasi.
- Tirik organizmlar, suv.
- Havo, tuproq, koinot.
# Biolyuminessentsiya nima?

- Fazoda mо‘ljal olish, harakatlanish, oziqlanish.
- Tana haroratini boshqarish.
+ O’z tanasidan yoruglik chiqarish.
- Populyatsiya sonini boshqarish.
# О‘simliklarning namlik omiliga kо‘ra ekologik guruhlari?

- Gidrofit, galofitlar, mezofitlar, kderofitlar.
- Gidrofitlar, gidotofitlar, mezofirlar, sukkulentlar.
+ Gidatofitlar, gidrofitlar, gigrofitlar, mezofitlar, kserofitlar.
- Gidrofitlar, gigrofitlar, mezofitlar, kserofitlar.
# Moslashish darajalari tо‘liq qatorini kо‘rsating?

- Organ, tо‘qima, hujayra.
- Molekulaviy, hujayraviy, organizm, senotik.
+ Molekulyar, hujayraviy, tо‘qima, organizm.
- Biosferaviy, ekotizimli, jamoa.
# Populyatsiyaning о‘ziga xos xususiyatlarini ajrating?

- Morfologik, biologik, xulqiy.
- Populyatsiyaning dinamikasi, etologiyasi.
+ Genetik birligi, soni, tug‘ilish, nobud bо‘lish, ko’payish va gomeostazi.
- Genetik birligi, soni, tug‘ilish, nobud bо‘lish va gomeostazi.
# Populyatsiyaning tuzilmasini aniqlang.

+ Jins, fazoviy, yosh, xulqiy.
- Fazoviy, yosh, genetik.
- Fiziologik, morfologik, biokimyoviy.
- Xulqiy, biokimyoviy, fazoviy.
# Hayvonlarning etologiyasini belgilang?

- Guruhli, parazit, xо‘jayin.
- Immigratsiya, qirilish.
+ Koloniya, poda, gala.
- Mikoriza, simbioz.
# Populyatsiyaning gomeostazi

- Urug‘larning tо‘liq hayotchanlikka ega emasligi.
- Urug‘ va mevalarning turli yо‘llar bilan tarqalishi.
+ Populyatsiyaning son jihatdan bir meyorda saqlanib turishi.
- Vegetativ, jinsiy-va jinsiz usulda kо‘payishi.
# Allen qoidasini tushuntiring?

+ Tana haroratining idora qlinishi issiqlik ishlab chiqarishga emas, balki tejashga asoslangan
- Urug‘larning tо‘liq hayotchanlikka ega emasligi.
- Urug‘ va mevalarning turli yо‘llar bilan tarqalishi.
- Populyatsiyaning son jihatdan bir meyorda saqlanib turishi.
# Populyatsiyaning yosh tuzilmasi

+ Latent, virgil, generativ, senil davri.
- Normal, generativ, invazion.
- Normal, generativ, regressiv.
- Virgil, generativ, senil davri
# Populyatsiyaning fazoviy tuzilmasi

+ Bir tekis, tasodifiy, guruhli.
- Tasodifiy, guruhli, tarqoq.
- Guruhli, tarqoq, koloniyali.
- Bir tekis, guruhli, gala.
# Ekologik valentlik nima?

- bir turning ikkinchi turning yashash sharoitini о‘zgartirishi
- suv tagida yashaydigan jonivorlar va quruqlikda yashaydigan ba’zi qо‘ng‘izlar о‘z tanasidan nur chiqarish xususiyati
- bu turning “professiyasi”, ya’ni jamoadagi nima bilan shug‘ullanishi demakdir.
+ turning muhitdagi kо‘pchilik omillar yoki alohida bir omilning о‘zgarishiga chiday olishidir
# Ekologik nisha nima?

- bir turning ikkinchi turning yashash sharoitini о‘zgartirishi
- suv tagida yashaydigan jonivorlar va quruqlikda yashaydigan ba’zi qо‘ng‘izlar о‘z tanasidan nur chiqarish xususiyati
+ bu joy ma’nosini bildirib, turning “professiyasi”, ya’ni jamoadagi nima bilan shug‘ullanishi demakdir.
- turning muhitdagi kо‘pchilik omillar yoki alohida bir omilning о‘zgarishiga chiday olishidir
# Biolyuminessetsiya nima?

- bir turning ikkinchi turning yashash sharoitini о‘zgartirishi
+ suv tagida yashaydigan jonivorlar va quruqlikda yashaydigan ba’zi qо‘ng‘izlar о‘z tanasidan nur chiqarish xususiyati
- bu turning “professiyasi”, ya’ni jamoadagi nima bilan shug‘ullanishi demakdir.
- turning muhitdagi kо‘pchilik omillar yoki alohida bir omilning о‘zgarishiga chiday olishidir
# Topik aloqa nima?

+ bir turning ikkinchi turning yashash sharoitini о‘zgartirishi
- suv tagida yashaydigan jonivorlar va quruqlikda yashaydigan ba’zi qо‘ng‘izlar о‘z tanasidan nur chiqarish xususiyati
- bu turning “professiyasi”, ya’ni jamoadagi nima bilan shug‘ullanishi demakdir.
- turning muhitdagi kо‘pchilik omillar yoki alohida bir omilning о‘zgarishiga chiday olishidir
# Ibn Sino о‘simlik va hayvonlardan olinadigan qancha sodda dorining nomlarini, ularning har birining qay bir vaqtning о‘zida qaysi kasallikka davo ekanligini yozib qoldirgan?

+ 811 ta
- 700 ta
- 750 ta
- 711 ta
# Hayvonlarning 500 turini о‘rganib, ularning xulq-atvori, kо‘chib yurishi, qishda uyquga ketishi va qushlar tо‘g‘risida ma’lumot qoldirgan olim kim?

+ Aristotel
- Ibn Sino
- V.Vernadskiy
- E.P.Korovin
# Sibirda о‘sadigan qaysi daraxtlar daraxtlar –70 °C gacha sovuqqa bardosh bera oladi.

+ tilog‘och, qarag‘ay, pixta
- Anor, archa, Pixta
- Tilog’osh, magnoliya, pixta
- Qarag’ay, sovun daraxti, limon
# V.N.Bеklemishеv tasnifi bо‘yicha, trofik aloqani ajrating?

+ bir tur ikkinchi tur bilan oziqlanadi.
- bir tur ikkinchi turning yashash sharoitini о‘zgartiradi.
- bir turning tarqalishiga ikkinchi turning ta’sir etishi natijasida rо‘yobga chiqadi.
- Bir turning о‘ziga in qurishi uchun boshqa turning qoldiqlaridan foydalanishi.
# V.N.Bеklemishеv tasnifi bо‘yicha, forik aloqani ajrating?

- bir tur ikkinchi tur bilan oziqlanadi.
- bir tur ikkinchi turning yashash sharoitini о‘zgartiradi.
+ bir turning tarqalishiga ikkinchi turning ta’sir etishi natijasida rо‘yobga chiqadi.
- Bir turning о‘ziga in qurishi uchun boshqa turning qoldiqlaridan foydalanishi.
# V.N.Bеklemishеv tasnifi bо‘yicha, fabrik aloqani ajrating?

- bir tur ikkinchi tur bilan oziqlanadi.
- bir tur ikkinchi turning yashash sharoitini о‘zgartiradi.
- bir turning tarqalishiga ikkinchi turning ta’sir etishi natijasida rо‘yobga chiqadi.
+ Bir turning о‘ziga in qurishi uchun boshqa turning qoldiqlaridan foydalanishi.
# Fotoperiodizm nima?

+ tirik organizmlardagi fiziologik jarayonlar faolligining yorug‘ kun uzunligiga bog‘liqligidir
- suv tagida yashaydigan jonivorlar va quruqlikda yashaydigan ba’zi qо‘ng‘izlar о‘z tanasidan nur chiqarish xususiyati
- bu turning “professiyasi”, ya’ni jamoadagi nima bilan shug‘ullanishi demakdir.
- turning muhitdagi kо‘pchilik omillar yoki alohida bir omilning о‘zgarishiga chiday olishidir
# Hayot shakli termini birinchi marta 1884 - yilda qaysi olim kiritdh?

+ daniyalik botanik Ye.Varming
- angliyalik Ch.Elton
- angliyalik A.Tensli
- rossiyalik V.Vernadskiy
# Cheklovchi omil nima?

+ Agar barcha shart-sharoitlar qulay bо‘lib, ulardan birining yetarli miqdorda bо‘lmasligi
- Ortiqcha yoki yetishmaydigan omillarni chegaralovchi omillar hisoblanish
- Asosiy ozuqa elementlaridan birortasining о‘simlikka yetishmasligi uning hosildorligini pasaytirishi mumkin
- Tana haroratining idora etilishi issiqlik ishlab chiqarishga emas, balki uni tejashga asoslangan
# Tolerantlik qonuni nima?

- Agar barcha shart-sharoitlar qulay bо‘lib, ulardan birining yetarli miqdorda bо‘lmasligi
+ ortiqcha yoki yetishmaydigan omillarni chegaralovchi omillar sifatida hisoblanishi
- Asosiy ozuqa elementlaridan birortasining о‘simlikka yetishmasligi uning hosildorligini pasaytirishi mumkin
- Tana haroratining idora etilishi issiqlik ishlab chiqarishga emas, balki uni tejashga asoslangan
# O’simliklarning mineral oziqlanish nazariyasi nima?

- Agar barcha shart-sharoitlar qulay bо‘lib, ulardan birining yetarli miqdorda bо‘lmasligi
- ortiqcha yoki yetishmaydigan omillarni chegaralovchi omillar hisoblanish
+ Asosiy ozuqa elementlaridan birortasining о‘simlikka yetishmasligi uning hosildorligini pasaytirishi mumkin
- Tana haroratining idora etilishi issiqlik ishlab chiqarishga emas, balki uni tejashga asoslangan
# Har bir popuyatsiya ma’lum sharoitda о‘rtacha zichlikka ega bо‘ladi, bunda barcha hayotiy jarayonlar samarali borib, uning natijasi populyatsiyaning yuqori mahsuldorligi va hayotchanligida kо‘rinadi. Bu qaysi qoida yoki qonuniyat?

+ Olli qoidasi
- V.Selford qonuniyati
- Yu.Libix qonuniyati
- Ye.Varming qonuniyati
# Tirik qolishning ekologik strategiyasini ajrating?

+ violent, patient, eksplerent
- valentlik, nisha, tolerantlik
- nisha, tolerantlik, violent
- eksplerent, valentlik, nisha
# Konsortsiya tushunchasi fanga qaysi olimlar kiritdi?

+ V.N.Beklemishev, L.G.Ramenskiy
- V.Vernadskiy, K.Ber
- Ibn Sino, V.Dokuchayev
- A.Tensli, Ch.Elton
# Parazitlilik turidagi biotik aloqa munosabatini aniqlang?

+ Bug‘doy va zang zamburug‘i.
- Arslon va giyena.
- Bо‘ri va quyon.
- Suv о‘ti va zamburug‘.
# Ozuqa zanjiri deganda nimani tushunasiz?

+ Har bir organizmni о‘zidan keyin turgan organizm uchun ozuqa bо‘lib xizmat qilishi tushuniladi.
- Organizmlarning ayrim bо‘g‘inlarni hosil qilishi.
- Ozuqa zanjiridagi organizmlarning bir-biriga munosabati.
- Anorganik moddalarning organik moddalarga aylanishi.
# Ekologik tizim nima?

+ Yashash sharoiti о‘xshash va о‘zaro munosabati natijasida bir-biriga ta’sir kо‘rsatuvchi har xil turga mansub bо‘lgan organizmlar yig‘indisi.
- Yashash sharoiti har xil va о‘zaro munosabati natijasida bir-biriga ta’sir kо‘rsatuvchi bir xil turga mansub bо‘lgan birgalikda yashovchi organizmlar yig‘indisi.
- Ma’lum bir maydonni egallagan va bir turga mansub bо‘lgan individlar yig‘indisi.
- Bir necha tur о‘simliklarning birgalikda qavm bо‘lib yashashi.
# Ekotizim terminini va tushunchasini fanga qaysi olim kiritgan?

+ A.Tensli.
- K.Myobius.
- E.Gekkel.
- J.Lamark.
# Noosfera tushunchasini fanga kim kiritgan?

- E.Gekkel.
- J.Lamark.
+ YE.Lerua.
- V.Vernadskiy.
# Ekologik piramida kim tomonidan tuzilgan?

- I.A.Seversov.
- D.N.Kashkarov.
- YE.P.Korovin.
+ CH.Elton.
# “Biosfera” terminini dastlab kim ishlatgan?

+ J.Lamark.
- V.Sukachev.
- V.Vernadskiy.
- YE.Lerua.
# Biosferada moddalarning geologik (katta) doirada aylanishi:

+ Quruqlik bilan gidrosfera о‘rtasidagi aylanish.
- Avtotrof organizmlar о‘rtasidagi aylanish.
- Geterotrof organizmlar о‘rtasidagi aylanish
- Okeanda moddalarning aylanishi.
# DDT ni ya’ni pestisidlarni birinchi marta kim ixtiro qildi?

+ P.Myuller
- V.Vernadskiy
- Ch.Elton
- A.Tensli
# Oqova suvlarni tozalashni qanday usullari mavjud?

- Mexanik, fizik, biologik, sentrafugalash.
- Mexanik, fizik, biologik, geologik.
+ Mexanik, fizik-kimyoviy, biologik.
- Mexanik, fizik, kimyoviy, tarixiy.
# Qishloq xо‘jaligida zamburug’larga qarshi ishlatiladigan modda nomini ayting?

- Insektitsid.
- Akaritsid.
- Gerbitsid.
+ Fungitsid.
# “Tabiatni muhofaza qilish” termini dastlab qachon va qayerda tarqaldi?

- 1913yil, AngliY.
+ 1913 yil, Shveysariya.
- 1949 yil, AngliY.
- 1970 yil, GermaniY.
# Tugamaydigan resurslarni ajrating?

- Suv, havo, tuproq.
- О‘simlik, hayvon.
- Yer osti qazilmalari.
+ Havo, okean suvlari, energetik resurslar.
# Havoning ifloslanishi odam salomatligiga salbiy ta’sir kо‘rsatadi. Shunday ekan odam havosiz qancha vaqt yashashi mumkin?

+ 5 min.
- 10 min
- 1 soat.
- 1 hafta.
# Fotokimyoviy smog (qurum)ga sabab bо‘luvchi moddani tо‘g‘ri kо‘rsating?

+ Formaldegid.
- Formalin.
- Pestitsid.
- Azot oksidi.
# Asosiy issiqxona effektini paydo bо‘lishiga sababchi gazlar qaysilar?

+ Karbonat angidrid, metan, azot (II)oksidi.
- Oltingugurt (II) oksidi, is gazi, karbonat angidrid.
- Oltingugurt (IV) oksidi, kislorod, azot (IV) oksidi.
- Karbonat angidrid, oltingugurt (II) oksidi, azot (IV) oksidi.
# Tuproqda kechadigan eroziya turlarining tо‘liq qatorini aniqlang?

- Shamol eroziyasi, deflyatsiY.
- Suv eroziyasi.
- Antropogen eroziY.
+ Antropogen eroziya, suv eroziyasi, shamol eroziyasi.
# Seysmik kо‘rinish okean tubida paydo bо‘lib, okean yuzasida katta uzunlikdagi gravitatsion tо‘lqin hosil qiladi va u “sunami” deyiladi. Bu sо‘z qaysi tildan olingan va XXI asrda qaysi mintaqada u kо‘p halokatga olib keldi?

+ Yaponcha, Shimoliy Amerika.
- Fransuzcha, Janubiy Amerika.
- Ruscha, Shimoliy Yevropa.
- Italyancha, Janubiy Yevropa.
# О‘zbekiston Respublikasida “Suv haqidagi va suvdan foydalanish tо‘g‘risida” gi qonun qachon qabul qilindi?

+ 1993 yil 6 may.
- 1994 yil 6 may.
- 1995 yil 26 dekabr.
- 1996 yil 26 dekabr.
# О‘zbekiston Respublikasida “Tabiatni muhofaza qilish” haqidagi qonun qachon qabul qilindi?

- 1993 yil 9 dekabr.
+ 1992 yil 9 dekabr.
- 1996 yil 9 dekabr.
- 1996 yil 26 dekabr.
# Orol dengizidagi suvning shо‘rlanish darajasi qanchaga ortgan?

- 9-10 g/l dan 34-37 g/l gacha.
- 9-10 g/l dan 72 g/l gacha.
- 9-10 g/l dan 100-180 g/l gacha.
+ 9-10 g/l dan 120-280 g/l gacha.
# SHо‘rlanish deb nimaga aytiladi?

- Tuproqning yuza qatlamida natriy, magniy, alyuminiy tuzlarining tо‘planishi.
- Tuproqning yuza qatlamida kalsiy, natriy, mis tuzlarining tо‘planishi.
- Tuproqning yuza qatlamida xlor, natriy, magniy tuzlarining tо‘planishi.
+ Tuproqning yuza qatlamida natriy, magniy, kalsiy tuzlarining tо‘planishi.
# Dunyo о‘simlik va hayvon turlari xilma-xilligini kо‘rsating?

+ О‘simliklar 500 ming, hayvonlar 2 mln.
- О‘simliklar 550 ming, hayvonlar 1,6 mln.
- О‘simliklar 700 ming, hayvonlar 1,7 mln.
- О‘simliklar 1 mln., hayvonlar 2 mln.
# Al-Qonunu asarida qancha dorivor o’simliklar haqida so’z yuritiladi?

+ 900
- 800
- 750
- 570
# Ozuqa zanjirlarining keyingi bо‘g‘inlarida biomassa tobora kamayib boradi. Bu haqda qaysi biolog olim о‘zining ekologik piramida qurilishi tamoyilini shakllantiradi

+ Lamott
- A.Tensli
- Ch.Elton
- E.Gekkel
# Ekologik mazmundagi “Sokin bahor” asarining muallifi kim?

+ R.Karson
- V.Vernadskiy
- A.Tensli
- E.Gekkel
# “Kо‘mirni yoqish natijasida atmosferaga tashlanadigan karbonat angidrid global isishga olib keladi”, degan farazni kim aytgan?

+ Arrenius
- Aristotel
- Teofrast
- V.Vernadskiy
# Xalqaro Ozon qatlamini himoya qilish kuni qaysi sanada nishonlanadi?

+ 16-sentabr
- 16-oktabr
- 9-may
- 5-iyun
# 1872 - yilda «kislotali yomg‘ir», degan sо‘zni о‘zining «Havo va yomg‘ir» asarida keltirgan olim kim?

+ R.A.Smitt
- J.Lamark
- V.Vernadskiy
- R.Karson
# Suv stresining nechta darajasi bor?

+ 4
- 6
- 8
- 2
# Yer yuzida dorivor о‘simliklarning qancha turi bor?

+ 10-12 ming turi
- 5-10 ming turi
- 6-8 ming turi
- 4-6 ming turi
# Stokgolm konferensiyasi, ya'ni atrof-muhit va rivojlanish bо‘yicha,qachon o'tkazilgan?

+ 1972 yil.
- 1983 yil.
- 1992 yil.
- 2000 yil.
# О‘zbekiston Respublikasida “О‘simliklar dunyosini muhofaza qilish va undan oqilona foydalanish” tо‘g‘risidagi qonun qachon qabul qilindi?

- 1993 yil 25 dekabr.
- 1994 yil 28 dekabr.
+ 1997 yil 26 dekabr.
- 1998 yil 9 dekabr.
# О‘zbekiston Respublikasi hududida qancha о‘simlik turi mavjud?

+ 4500 ga yaqin.
- 4600 ga yaqin.
- 4700 ga yaqin.
- 5000 ga yaqin.
# О‘zbekiston Respublikasi hududidan Xalqaro “Qizil kitob” ga kirgan hayvonlarni kо‘rsating?

+ Menzbir sug‘uri, Buxoro bug‘usi.
- Buxoro bug‘usi, tulki.
- Ilvirs, bо‘ri.
- Kapcha ilon, mayna.
# Birinchi Xalqaro “Qizil kitob” qachon yaratilgan?

+ 1966 yil.
- 1978 yil.
- 1979 yil.
- 1983 yil.
# О‘zbekistonda “Qizil kitob” qachon ta’sis etildi?

+ 1979 yil.
- 1980 yil.
- 1983 yil.
- 1984 yil.
# О‘zbekiston “Qizil kitobi” ning 2009 yildagi nashrida qancha о‘simlik turi qayd etilgan?

- 163 ta.
- 301 ta.
- 305 ta.
+ 324 ta
# О‘lkamiz hududidan qaysi hayvonlar yо‘qolib ketgan?

- Turon yо‘lbarsi.
- Qizil bо‘ri.
- Qoplon, qizil bо‘ri.
+ Turon yо‘lbarsi, qizil bо‘ri.
# О‘zbekiston Respublikasida “Hayvonot olamini muxofaza qilish va undan foydalanish tо‘g‘risida” gi qonun qachon qabul qilingan?

- 1992 yil.
- 1993 yil.
+ 1997 yil.
- 1998 yil.
# О‘zbekiston “Qizil kitobi” ga qancha hayvon turi kiritilgan?

- 63 ta.
- 100 ta.
- 150 ta.
+ 184 ta
# Qо‘riqxona nima?

+ Inson xо‘jalik faoliyati butunlay ta’qiqlangan hudud.
- Tabiiy resurslardan qisman foydalaniladigan hudud.
- Ayrim hayvonlar muhofazaga olingan hudud.
- Inson xо‘jalik faoliyati hamda ilmiy maqsadda foydalaniladigan hudud.
# О‘zbekistonda birinchi qо‘riqxona qachon tashkil topgan?

+ 1926 yil.
- 1928 yil.
- 1949 yil.
- 1983 yil.
# О‘zbekistondagi biosfera qо‘riqxonasini ajrating?

- Zomin.
- Nurota.
+ Chotqol.
- Hisor.
# О‘zbekiston Respublikasi Konstitusiyasining qaysi moddalarida atrof-muhit masalalari kо‘rilgan?

- 50, 53, 54.
- 50, 53, 58.
+ 50, 55, 100.
- 50, 55, 105.
# О‘zbekistondagi milliy bog‘ni aniqlang?

- Dengizkо‘l.
- Chotqol.
- Sayg‘oqli.
+ Ugom-Chotqol.
# О‘zbekistonda ekologik ta’limni rivojlantirish istiqbollari Dasturi va Konsepsiyasi qachon qabul qilingan?

- 2002 yil 15 may.
- 2003 yil 30 sentabr.
+ 2005 yil 7 noyabr.
- 2006 yil 10 iyun.
# Ekologik uzluksiz ta’lim bosqichlari tо‘liq qatorini aniqlang.

+ Oila, bog‘cha, maktab, о‘rta maxsus, oliy ta’lim, malaka oshirish, mahalla.
- Bog‘cha, о‘rta maxsus, mahalla, ishlab chiqarish.
- Maktabdan tashqari muassasa, malaka oshirish, mahalla.
- Bog‘cha, institut, mahalla.
# Ozon qatlamining yemirilish sabablari

+ Xlorftormetan (freonlar) birikmalar.
- Ultrabinafsha nurlar.
- Zavod va fabrikalardan chiqadigan uglerod oksidlar.
- Avtotransportlardan chiqadigan gazlar.
# Shovqinga ta’rif bering?

+ Musiqaviy xususiyatga ega bо‘lmagan yoqimsiz va xavfli ovoz.
- Korxonalar ovozi.
- Avtomagistral yо‘llaridagi shovqin-suron.
- Rok, pop musiqalari.
# Shovqinni о‘ta havfli turini kо‘rsating.

+ 130 DB dan 200 DB gacha shovqin.
- 0-50 DB.
- 60-90 DB.
- 100-120 DB.
# 1872-1874- yillarda qayerda temir yо‘li qurilishi vaqtida “ishtiyoqmand” ovchilar har yili 2,5 million bosh bizonni otib tashlaganlar?

+ AQSh, Kanzas
- AQSh, Texas
- AQSh, Vashington
- AQSh, Nyu-York
# O’zbekistonda nechta tabiiy yodgorlik bor?

- 3
- 4
+ 5
- 6
# Eng yuqori biologic xilma-xillikka ega bo’lgan mamlakat qaysi?

+ Kolumbiya
- AQSh
- Rossiya
- Xitoy
# Eng ko’p endemic o’simliklar o’sadigan hudud qaysi?

+ Gavaya orollari
- Madagaskar oroli
- yangi Zelandiya
- Indoneziya
# BMTning chо‘llanishga qarshi kurash bо‘yicha Konferentsiyasida “Chо‘llanishga qarshi kurash bо‘yicha Harakatlar rejasi” qachon qabul qilindi?

+ 1977
- 1986
- 1992
- 1998
# О‘zbekiston Respublikasi “Chо‘llanishga qarshi kurash Konventsiyasi”ni qachon imzoladi?

+ 1994-yil
- 1998-yil
- 2000-yil
- 2005-yil
# “Barqaror rivojlanish” termini birinchi marta qaysi kitobda va qachon ishlatilgan?

+ “Bizning umumiy kelajagimiz”» kitobi (1989-yilda)
- “Sokin bahor” kitobi (1962-yilda)
- “Organizmlarning umumiy morfologiyasi” kitobi (1866-yilda)
- “Inson va tabiat” kitobi (1864-yilda)
# CHо‘llanish qaysi qit’ada kuchli darajada sodir bо‘lmoqda?

+ Osiyo, Afrika
- Yevropa, Avstraliya
- Osiyo, Amerika
- Avstraliya, Afrika
# Ekologik tanglik deganda…

- Noqulay iqtisodiy oqibatlarning kelib chiqishi tushuniladi.
+ Jamiyatning ishlab chiqaruvchi kuchlari bilan ishlab chiqarish munosabatlarining nomuvofiqligi tushuniladi.
- Aholining yalpi nobud bо‘lishi tushuniladi.
- Ma’lum mintaqada aholi sonining ortishi.
# Pestitsidlar ta’sirida kelib chiqadigan xavfli kasallikni ayting?

+ Rak
- Vabo
- Ichburug'
- Sariq kasalligi
# Tirik moddaning 5 ta funksiyasini qaysi olim kiritgan?

+ V.Vernadskiy
- J.Lamark
- V.Sukachev
- Ye.Le Rua
# Populyatsiyaning fazoviy tuzilmasi

+ Bir tekis, tasodifiy, guruhli.
- Notekis, tasodifiy, guruhli.
- Bir tekis va guruhli.
- Bir tekis va tasodifiy
# Biogeosenoz tushunchasini fanga kiritgan olim kim?

+ V.Sukachev
- V.Vernadskiy
- Ch.Elton
- A.Tensli
# O'zbekistonda “Chо‘llanishga qarshi kurash Milliy harakatlar dasturi” qachon ishlab chiqildi?

+ 1999
- 1998
- 1996
- 1994