Тоҳир Маликов

Avtonomlik koeffitsiyenti
XYuSning barcha mulkiga joylashtirilgan o‘z mablag’la-
rining barcha mablag’larning umumiy summasidagi hissasi 
(salmog’i)ni ko‘rsatadi
XYuSning moliyaviy ahvoli avtonomlik koeffitsiyentining 
darajasi 0,5 dan kichik bo‘lmagan holda barqaror deb hisob-
lanadi. Bu XYuS ning yarim mulki uning o‘z mablag’lari 
hisobidan shakllanganligini anglatadi
Qarzning salmog‘i qancha katta bo‘lsa, XYuS ning moliyalash-
tirish tashqi manbalariga bog‘liqligi, bundan kelib chiquvchi 
oqibatlar bilan birgalikda, shuncha yuqori bo‘ladi 
Qarz kapitalining kontsentratsiyalashuvi koeffitsiyenti
qarzning kapital umumiy summasidagi salmog’ini aniqlab 
beradi

---

267 
uning darajasi birga teng yoki undan kichik bo‘lishi kerak 
Qarz va o‘z mablag‘larining nisbati koeffitsiyenti
XYuS majburiyatlarining o‘z mablag‘lariga nisbati bilan 
aniqlanadi
Qarz va o‘z mablag‘larining nisbati koeffitsiyenti o‘z mab-
lag‘lari aktivlariga joylashtirilgan har bir so‘mga XYuS tomo-
nidan qancha qarz mablag‘lari jalb qilinganligini ko‘rsatadi
Hisobot davri davomida bu koeffitsiyent darajasining ortishi 
XYuS jalb qilinayotgan qarz mablag‘lariga bog‘liqligining 
kuchayganligidan va moliyaviy barqarorligining pasaygan-
ligidan darak beradi
O‘z kapitalining 
manyovrlilik 
koeffitsiyenti 
XYuS moliyaviy barqarorligini xarakterlovchi 
 nisbiy ko‘rsatkichlar 
zaxiralar va 
xarajatlarning o‘z 
kapitali bilan 
ta’minlanganlik 
koeffitsiyenti 
moliyaviy 
mustaqillik 
koeffitsiyenti

---

268 
Uning yo’l qo’yilishi mumkin bo’lgan minimal darajasi 0,6-0,8 ga 
teng 
Zaxiralar va xarajatlarning o‘z kapitali bilan ta’minlanganlik 
koeffitsiyenti
o‘z aylanma mablag’lari summasining moddiy zaxiralar va 
xarajatlar qiymatiga nisbati bilan aniqlanadi
Bu koeffitsientning darajasi moddiy zaxiralar va xara-
jatlarning o‘z manbalari bilan qanday qoplanganligini va 
qarz mablag‘larini jalb qilishga muhtoj emasligini ko‘rsatadi