Tomonidan birinchi marta urinib ko'rilgan edi. Aerodinamika fanini rivojlantirish va uchuvchi apparatlar yasash ishiga rus olimlari D. I. Mendeleyev, I. E. lukovskiy, S. A. Chapligin, V. P. Vetchinkin, B. N. Yuryev, A. N

Og‘ir katokni (STAVOSTROJ VP 200 24T) markasini tanlab olamiz va uni ish unumdorligi quyidagi formula orqali topiladi.
*0.75*0.75=340.91m³/soat
bu erda:
- 0,32 m, zichlanayotgan qatlam qalinligi,
- 1.3 , zaxira zichlash koeffitsienti,
- 1.9 m, zichlanadigan qatlam kengligi,
- 0.2 m, oldingi izni qoplash kengligi = 0,2÷0,3 m,
- 100 m, o‘tish uzunligi = 50-100 m,
= 0,75 ichki smenaviy koeffitsientdan foydalanish,
= 0,75 texnik samaradorlikdan ekspluatatsion samaradorlikka o‘tish,
- 15 km/soat, ishchi tezlik,
- yon tasmaga o‘tish vaqti, soat = 0,005 soat
- bir izdan o‘tishlar soni = 10 marta,
Bir smenasidagi katokning ish unumdorligi
8*340.9 =2727.77 m³,
Katoklar sonini aniqlaymiz

Katokning FIK va ish vaqtini aniqlaymiz
FIK F=
Ish vaqti t = F·8 = 0.94*8=7.57 soat


Asosni o’rta qatlamini chaqiqtoshdan qurish.

1. 
   Yetakchi mexanizm qilib avtogreyderdan foydalanamiz.
   
2. 
   Avtosamosvallar yordamida chaqiqtoshni karerdan tashish.
   
3. 
   chaqiqtosh(ChT)ni zichlash
   

Avtogreyder yordamida chaqiqtosh ni yoyish
Avtogreyderni (A120.1) markalisini tanlaymiz va uni ish unumdorligi quyidagi formula orqali topiladi.

m³/soat
Berilgan:
h= 0.65 m , otval balandligi,
b = 3.75 m, otval eni,
K_p=0,6 qum shag‘al aralashmasi (QShA) ni yoyishdagi yo‘qotish koeffitsienti;
l_n= 5 m, materialni yoyishda surish masofasi,
V_n= 5.8 km/soat, qum shag‘al aralashmasi (QShA) ni yoyishdagi harakat tezlik,
=10 km/soat, orqaga qaytish tezligi,
t_per=0,005 soat, uzatmalar qutisini yoqish va otvalni kutarib tushurish uchun ketgan vaqt,
= 0.75 qum shag‘al aralashmasi (QShA) ni sur. ko‘ch.da bo‘laklarga ajralishini hisobga oluvchi koeffitsient,
=1,0 qum shag‘al aralashmasi (QShA)ni yoyishda uning ishlash qiyinchiligini hisobga oluvchi koeffitsient,
= 0,60 ichki smenalik vaqtidan foydalanish koeffitsienti.
Otval oldidagi ko‘chuvchi material hajmini topamiz,m³
q = 0,75•h²•b•K_p=0.75*0.65²*3.75*0.6=0.71 m³
To‘liq sikl vaqtini topamiz. Buning uchun avval QShA ni ko‘chirib tekislash va orqaga qaytish vaqtlarini topamiz.
t_p – QShA ni qo‘chirish va tekislashga ketgan vaqt, soat

t_ob.x – orqaga qaytish vaqti, soat

= t_p+t_ob.x+t_per=0.0005+0.0008+0.005=0.0063 soat.
67.6*8=540.8 m³/sm
Chaqiqtosh hajmini hisoblash
V4=0.18*3200*45*1.03*1.3=33372 m³
Bir smenaga talab etiladigan avtogreyderlar sonini aniqlaymiz;
N=33372/(540.8*10)=6.17≈7
Yetakchi mexanizmni 10 ta tanlab oldim
So‘ngra FIK va ish vaqtini aniqlaymiz;
FIK 6.17/7=0.88
Ish vaqti, t= F =0.88*8=7.05 soat