Tonggi gigiyenik gimnastika komplekslari

Gigienik gimnastika mashqlari kompleksini tuzish.
shug’ullanuvchilarning kasb faoliyatlarining xususiyatlarini yaxshi o’rganish va e’tibor bilan xisobga olish natijasidagina ishlab chiqarish gimnastikasini ratsional tashkil qilish mumkin.
Kompleksni tuzish uchun ish sharoiti qandayligini, ish kunining tartibini, xarakat faoliyatining tabiatini va ishchining qomat xolatini, shuningdek, muayyan kasb xamda mexnat sharoitini sog’liqqa va ish qobiliyatiga ta’sirini bilish zarur. Bu esa mashg’ulotlarning vazifasi va mazmunini aniqroq belgilashga, mashqlarni yaxshiroq tanlash xamda kirish gimnastikasi yoki fizkultura pauzasi kompleksini tuzishga imkon yaratadi.
O’z tabiatiga ko’ra o’xshash ixtisoslar quyidagi 4 gruppaga jamlangan:
1 gruppa –Nerv zo’r berish, jismoniy nagruzkaning ozligi, ish xarakatlari bir xil bo’lgan kasblar, mayda mexanizm yig’uvchilar, elektr chirog’i yig’uvchilar, perfaratorchi ayollar, tikuvchilar, konveyerda, Masalan: soatsozlik zavodlari, poyafzal fabrika ishchilari.
2 gruppa –jismoniy va aqliy mexnat birga ishtirok etadigan xar xil xarakatlar bajariladigan o’rtacha nagruzkali ish turlari (tokarlar, frezerchilar, randalovchilar, motop yig’uvchilar).
3 gruppa –Katta jismoniy zo’r berishni talab etadigan turli kasblar (qolipchilar, prokatchilar, shaxtachilar, qurilish ishchilari.)
4 gurppa – doimiy akliy zarur berishni talab etadigan asblar G’xisobchi xodimlardispecherlar shifokorlar injinerlarG’.
5,2 ish davomida ikkita fizkultura pauzasi utkazish foydalidir: birinchisi tushki tanafusdan 1,5-2 soat oldin ikkinchisini esa tushdan keyin, smena tugashiga taxminan 1,5-2 soat vakt kolganda utkaziladi. Shaxsiy fizkultura pauzalarini kuniga 3-5 martadan utkaziladi: tushgacha 1-2 marta va tushdan keyin 2-3 marta.
5,3 «Fizkultminutlar» deb ataluvchi kiskartirilgan Fizkultura pauzalari xam bulishi mumkin. Bunday mashgulotlar utirib ishlovchilar G’motorist – tikuvchilar, yiguvchilar va boshkalarG’ uchun ayniksa foydalidir. Ayrim xodimlar fizkulminutkalarni ishlab chikarishdan ajralmasdan bajarilishi mumkin G’ masalan, bolvanka ishlab chikarayotgan stanokchilarG’.
Fizkultura pauzalarini butun tsex uchun tashkiliy ravishda utkazishning iloji bulmaganda yoki ayrim ishchi va xizmatchilar ishidan 5-7 minutga uzila olmasalar, ikki uch mashkdan tashkil topgan fikult minutlarni utkazishni tajriba kilib kurish mumkin.
Smena davomida salmok jixatidan engilrok xar xil ishlarni bajaradigan kishilar uchun kirish gimnastikasini ish oldidan va fizkultpauzalarni smena tugashidan 1,5 -2 soat oldin utkazish kerak.
Fizkultura pauza mashklari kompleksining sexmasi: 1 mashk, 2,5 gavda kul oyok uchun mashklar, 6 mashk xarakta uygunligi uchun mashklar, 7 mashk yakunlovchi mashk.
Xar bir mashk shugullanuvchilarning tayyorgarligiga karab 4-8 marta takrorlanadi. Mashklar kopleksiga mexnat xarakatlarida katnashmaydigan va xarkteri jixatdan va ulardan fark kiladigan muskul gurppalari uchun xam mashklar kiritish tafsiya etiladi. Masalan, utirgan xolda, kam xarakatni talabkluvchi ishni bajaruvchilar uchun butun muskullarni xarakatga kiritadigan mashklarni bajarish zarur: ogir jismoniy mexnat bilan shugullanuvchi shaxslar uchun kopleksda etarli apilitudali, faol xarakatlar, komatni xisobga olgan mashgulotlar utish metodikasini belgilash tugrisida konkret tadbirlar ishlab chikilsokda.


Foydalanilgan adabiyotlar.
1.Rixsieva O. A., Saidov T. M., Nurmuhamedov K. A., Rixsiev A. I. Massaj. Toshkent, «Abu Ali Ibn Sino» nomli nashriyot. 1996.
2. Dubrovskiy V. I. «Lechebnaya fizicheskaya kul’tura» Uchebnik dlya studentov vuzov: - M. Gumanit. Izd. TSentr. VLADOS, 1998.
3. Sportivnaya meditsina, lechebnaya fizicheskaya kul’tura i massaj
( Pod. Obh. Red. Prof. S. N. Popova) M. Fis, 1985.4. Dubrovskiy V. I. Lechebno`y massaj. – M. , Meditsina. 1995.