Topar 3-kurs studenti Aralbaev Ramazannıń

Kóp yadrolı protsessor
Kóp yadrolı protsessor - bul hár biri programma kórsetpelerin oqıǵan hám atqaratuǵın yadro dep atalǵan, eki yamasa odan artıq bólek qayta islew birligi bolǵan bir integral mikrosxemadagi kompyuter protsessori. Kórsetpeler ápiwayı protsessor kórsetpeleri (mısalı, maǵlıwmatlardı qosıw, kóshiriw hám filiallardı qosıw ), lekin bir protsessor bir waqtıniń ózinde bólek yadrolarda kórsetpelerdi orınlawı múmkin, bul bolsa kóp qırlı yamasa basqa parallel esaplaw texnikasın qollap -quwatlaytuǵın programmalardıń ulıwma tezligin asıradı. Óndiriwshiler ádetde yadrolardı bir integral mikrosxemaga (chip kóp protsessori yamasa CMP dep atalıwshi) yamasa bir chip paketindegi bir neshe matritsaga birlestiradilar. Házirde derlik barlıq jeke kompyuterlerde isletiletuǵın mikroprotsessorlar kóp yadrolı.

CPU-jergilikli dáreje-1 keshlari hám ulıwma, ekinshi dárejedegi 2-kesh menen ulıwma eki yadrolı protsessor diagramması.
Kóp yadrolı protsessor bir fizikalıq pakette kóp qayta islewdi ámelge asıradı. Dizaynerlar kóp yadrolı qurılma daǵı yadrolardı bekkem yamasa jumsaq tárzde birlestiriwi múmkin. Mısalı, yadrolar keshlarni bolıwıwı múmkin yamasa bolmawi múmkin hám olar xabarlardı uzatıw yamasa ulıwma yadta yadrolararo baylanıs usılların qóllawları múmkin. Yadrolardı óz-ara bólew ushın isletiletuǵın ulıwma tarmaq tapologiyalariga avtobus, halqa, eki ólshewli mash hám tosın kiredi. Bir hil kóp yadrolı sistemalarǵa tek birdey yadrolar kiredi; heterojen kóp yadrolı sistemalarda birdey bolmaǵan yadrolar ámeldegi (mısalı, big. LITTLE birdey buyrıqlar kompleksine iye bolǵan heterojen yadrolarǵa iye, AMD tezlestirilgen protsessor birliklerinde bolsa birdey kórsetpeler kompleksine iye bolmaǵan yadrolar ámeldegi). Tap bir protsessorli sistemalarda bolǵanı sıyaqlı, kóp yadrolı sistemalar daǵı yadrolar vLIW, superscalar, vector yamasa multithread sıyaqlı arxitekturalardı ámelge asırıwı múmkin.

An Intel Core 2 Duo E6750 dual-core processor
Kóp yadrolı protsessorlar kóplegen programma tarawlarında keń qollanıladı, atap aytqanda ulıwma maqsetler ushın mólsherlengen, ornatılǵan, tarmaq, cifrlı signallardı qayta islew (DSP) hám grafikalar (GPU). Tiykarǵı esaplaw hátte o'nlabga kópayadi hám 10 000 den artıq qánigelesken chiplar ushın hám superkompyuterlarda (yaǵnıy chiplar klasterleri) esaplaw 10 millionnan asıwı múmkin.

An AMD Athlon X2 6400+ dual-core processor
Kóp yadrolı protsessordan paydalanıw nátiyjesinde erisilgen kórsetkishlerdiń jaqsılanıwı paydalaniletuǵın programmalıq támiynat algoritmlarına hám olardı ámelge asırıwǵa baylanıslı. Atap aytqanda, múmkin bolǵan tabıslar programmalıq támiynattıń bir neshe yadrolarda bir waqtıniń ózinde parallel túrde islewi múmkin bolǵan bólegi menen sheklengen; bul tásir Amdahl nızamı menen xarakterlenedi. Eń jaqsı jaǵdayda, sharmandali parallel máseleler dep atalatuǵın zat, yadro sanına jaqın tezlikti asırıwshı faktorlardı ámelge asırıwı múmkin, yamasa eger mashqala hár bir yadro keshiga sáykes keletuǵın dárejede bolınıp ketken bolsa, júdá astelew tiykarǵı sistema yadınan paydalanıwdı aldın alıw. Programmistler barlıq mashqalalardi qayta kórip shıǵıwda qadaǵan etilgen muǵdardaǵı kúsh sarplamasalar, kópshilik programmalar sonshalıq tezlestirilmaydi.