Inson organizmida toshlar erkin joylashadi. Ushbu toshlar asosida Ca va Na tuzlari yotadi. Toshlar faqatgina Buyrak va o‘t pufagidagina uchrabgina qolmasdan oshqozon osti bezi, so‘lak bezlarining chiqish yo‘llarida, bodomsimon bezlar, vena tomirlarning ichki qismida, ichaklarda, bronxlarda, tanglay chetlarida ham paydo bo‘lishi mumkin. Toshlarning hosil bo‘lishini inson tanasidagi ishqoriy muhit ta’sir ko‘rsatadi va jarayonni tezlashtiradi. - Inson organizmida toshlar erkin joylashadi. Ushbu toshlar asosida Ca va Na tuzlari yotadi. Toshlar faqatgina Buyrak va o‘t pufagidagina uchrabgina qolmasdan oshqozon osti bezi, so‘lak bezlarining chiqish yo‘llarida, bodomsimon bezlar, vena tomirlarning ichki qismida, ichaklarda, bronxlarda, tanglay chetlarida ham paydo bo‘lishi mumkin. Toshlarning hosil bo‘lishini inson tanasidagi ishqoriy muhit ta’sir ko‘rsatadi va jarayonni tezlashtiradi.
- Buyrak va o‘t yo‘llarida tosh hosil bo‘lishini aniqlash uchun qon hamda peshob analizlarini maxsus labоratoriya tekshiruvlaridan o‘tkazish zarur.
Agar qondagi Kalsiy(Ca) miqdori 2.5 mmol/ldan, Peshobda 0.015gr/100mldan, Kaliy(K)ning 0.15gr/100ml dan, Fosfat(PO4)ning 0.12gr/moldan oshib ketgani kuzatilsa organizmda tosh hosil bo‘lish jarayoni kechayotganidan darak beradi.Tosh kasalliklari ichida eng ko‘p uchraydigani Buyrak hamda o‘t yo‘llarida hosil bo'luvchi toshlar hisoblanadi. Toshlarning ko'rinishlari Xalqaro 6 - xirurglar kongressida berilgan malumotga ko‘ra, dunyoda 10% ga yaqin aholida o‘t tosh kasalligi bilan zararlanishga moyillik bor ekan. Bu kasallikga chalinuvchilarning ko‘pchiligini rivojlangan davlatlar aholisi va katta yoshli ayollar tashkil qiladi. - Xalqaro 6 - xirurglar kongressida berilgan malumotga ko‘ra, dunyoda 10% ga yaqin aholida o‘t tosh kasalligi bilan zararlanishga moyillik bor ekan. Bu kasallikga chalinuvchilarning ko‘pchiligini rivojlangan davlatlar aholisi va katta yoshli ayollar tashkil qiladi.
- Faqatgina AQShning o‘zida har yili 1 mln., Rossiyada 200 ming, O‘zbekistonda esa 5 minga yaqin xoletsistektomiya bajariladi.
- O‘t tosh kasalligini davolashga qilinadigan sarf harajatlar Fransiyada yiliga 800 mln. yevroni tashkil qiladi.
Faktlar
- O‘t toshlarini birinchi marta qadimgi mashxur olim Galen (Cl. Galenus) autopsiya qilish vaqtida aniqlagan. 1341 y. Gentile da Foligno esa Padueda ayol murda tanasini balzamlash paytida o‘t qopi bo‘yinchasida yashil tosh borligini aniqlagan. XV asrning ikkinchi yarmida mashxur Florensiyalik shifokor uzoq vaqtlardan beri jigar sanchig‘i xuruji bilan og‘rigan ayol murdasini autopsiya qilish vaqtida, o‘t qopida yong‘oq o‘lchamidek qora tosh borligini aniqlagan.
- Abu Ali Ibn Sino – o‘t tosh kasalligini boylar kasalligi deb nomlagan
- 1882 C. Langenbuch dunyoda birinchi xoletsistektomiyani bajargan.
- Rossiya birinchi xoletsistektomiya 1889 y. Yu.F.Kosinskiy tomonidan bajarilgan.
- O‘zbekistonda birinchi laparoskopik xoletsistektomiya 1994 yil fakultet va gospital xirurgiya kafedrasi klinik bazasida bajarilgan.
E'tiboringiz uchun tashakkur!
Do'stlaringiz bilan baham: |
