Toshkent axborot texnologiyalari universiteti e

2

(t) chiqishdagi kuchlanish ifodasini amplitudasi Uc va uzunligi 

t

4

  ga  teng  bo'lgan  videoimpuls  ta'siriga  javob  ko'rinishida  aniqlaymiz.  U

1

(t)  bu  oraliqda 

qishimcha ifodalanidi:   u

1

(t)=V

0

·1(t)   Shu sababli: 

 

 

;

2

40

2

40

2

1

2

1

5

5

10

8

10

8

0

0

2

B

e

e

V

t

h

V

t

u

t

t







































 

 

 

 

B

e

B

e

t

u

t

t





















20

20

20

20

5

10

8

2

 

  

 

         

4)  t

4



  t 





  oraliqda  (impuls  ta'siri  tugagandan  sing)  U

2

(t)  chiqishdagi  kuchlanish 

ifodasini aniqlaymiz. Bu oraliqda U

1

(t) uchun quyidagini yozamiz: 

 

 





u

t

t

V

t

V

t

u











1

1

0

0

1

 

 

 





u

t

t

h

V

t

h

V

t

u











0

0

2

 

bu yerda 







u

t

t

u

e

t

t

h













2

1

2

1

 

 

18 

 











t

t

t

t

t

t

t

e

e

V

e

V

e

V

e

V

V

e

V

V

t

U

u

u

u





































































1

2

2

2

2

2

2

2

0

0

0

0

0

0

0

2

 

 

 

B

e

e

t

U

tt

t

u













































1

20

2

 

5)U

2

(t)  o'tish  kuchlanishi vaqtning  8 ta  qiymatida  (bulardan  4  tasi    0



t



t

4

  oraliqda 

va 4 tasi t

4



 t 





  oraliqda) son qiymatlar jadvalini tuzamiz (2.1- jadval). 

    (2.1- jadval) 

Chiqish kuchlanishining vaqtga bog'liqligi 

 

u

t

t





0

 







t

t

u

 

U

2

(t)=V

o

(0,5+0,5

·e

-



t

) 

U

2 

(t)=[20(1-e



tu

)]·e

-



t

 

t 

0 

τ 

2τ 

5τ=t

u

 

t

u

=5τ 

6τ 

7τ 

∞ 

e

-



е

 

e

0

=1 

0,367 

0,138 

0,0067 

0,0067 

0,0025 

0,0009 

0 

U

2

(t) 

40 

27,34 

22,7 

20,134 

- 

- 

- 

- 

V

0

(1-

e



tu

) 

- 

- 

- 

- 

-2940 

-2940 

-2440 

-2940 

U

2

(t) 

- 

- 

- 

- 

-19,7 

-7,35 

-2,6 

0 

 

 

 

2.5-rasm U

2

(t)  bog'lanish 

 

19 

 

Zanjir chiqishlagi signal spektlarining variant topshiriqlari 

1. U

2

(j

ω)=









j

jL

R

L

j





1

                                    7. U

2

(j

ω)=











j

L

j

R

L

j

2

1





 

 

2. U

2

(j

ω)=





R

L

j

L

j









2

1

j                                   8. . U

2

(j

ω)= 











j

ZR

L

j

R







)(

1

 

 

3. U

2

(j

ω)= 











j

R

L

j

R

L

j







2

1

)

(

                               9. U

2

(j

ω)= 













j

R

L

j

R

L

j









)(

2

1

)

(

 

4. U

2

(j

ω)= 











j

L

j

R

R







)(

2

1

                       10. U

2

(j

ω)= 















j

CR

j

CR

j







1

2

1

 

5. U

2

(j

ω)= 















j

CR

j

CR

j







1

1

                        11. U

2

(j

ω)= 











j

СК

j

СR

j

2

1

)

1

(







 

6. U

2

(j

ω)= 















j

CR

j

CR

j







2

1

                       12. U

2

(j

ω)=

R

L

j

R







1

 

13. U

2

(j

ω)=

L

j

R

L

j







2

 

                                 19. U

2

(j

ω)= 









j

CR

j

2

1

1





 

  14. U

2

(j

ω)= 









j

CR

j

1

1

1





                             20. U

2

(j

ω)= 

1

2

1

)

1

(







CR

j

CR

j





 

15. U

2

(j

ω)= 

2

1

)

1

(







CR

j

СR

j





                               21. U

2

(j

ω)= 













j

CR

j







2

2

1

1

 

16. U

2

(j

ω)= 









j

CR

j

1

2

1

1





                             22. U

2

(j

ω)= 

L

j

R

L

j





2

2

1





 

17. U

2

(j

ω)= 

1

2

1

1





CR

j



                                   23. U

2

(j

ω)= 









j

R

L

j

R

3

1





 

18. U

2

(j

ω)= 

R

L

j

R

L

j

2

1

)

(











                                  24. U

2

(j

ω)= 

1

3

1





CR

j

CR

j





 

 

25. U

2

(j

ω)= 

















j

R

LR

j

LR

j







2

2

3

1

 

 

2. SIGNALLAR SPEKTRLARNING TAXLIGI ASOSIDA 

ODDIY  ZANJIRLARNI SINTEZ QILISh 

 

  

2.1 

2.1-rasmda  keltirilgan  Z

1

  va  Z

2

  qarshiliklardan  iborat  bo'lgan  oddiy  zanjir 

(tirtqutblik) kirishiga 2.2-rasmda ko'rsatilgan uchta U

1

(t) signaldan birortasi beriladi. 

 

 

 

20 

 

2.1-rasm. Tekshirilayotgan zanjirining tuzilish sxemasi. 

    

 

 

 

 

 

 

 

 

2.2-rasm. Kirishdagi signal variantlari . 

  

2.2-rasmda ko'rsatilgan signallarga quydagi spektrlar mos keladi: 

 

 





;

1

1

1





j

j

V

t





 

 





;

1

1







j

V

t

S

 











j

j

V

e

dt









1

1

 

   

Ko'rilayotgan zanjir chiqishida quydagi spektrga ega bo'lgan signal mavjud.  

 



















j

H

j

V

j

V





1

2

 

bu yerda  H(jw)-zanjirning kompleks uzatish funktsiyasi. 

     Chiqishdagi signal spektri V

2

 (jw)  har bir talabaga uninig gurush jurnalidagi nomeriga 

(N) qarab alohida- alohida beriladi. R, L va C parametrlar 3-topshiriqdan olinadi.  

2.2 

Zanjir kirishiga qanaqa signal berilayotganini aniqlang: V

1

(jw) va U

1

(t). 

2.3 

Kompleks uzatish funktsiyasi H(jw)ni aniqlang. 

2.4 

Topilgan  kompleks  uzatish  funktsiyasi  H(jw)bo'yicha          elektr        zanjirni 

(elementlar  orqali)  oddiy  kuchlanish  bo'luvchisi  ko'rinishida  (bir  nechta  varianti  bor) 

sintezlang. 

 

 

 

 

 

 

 

 

2.3- rasm. Tekshirilayotgan sxema. 

2.5.Sintezlangan zanjir kirishiga quydagi kuchlanishni bering:  

           

 

t

t

u

c



sin

1

1





         bu yerda:     





1



c

 

  

τ-kirish qisqa tutashtirilganda zanjirning vaqt doimiysi. 

 Zanjir chiqishidagi  U

2

(t) signalni aniqlang 

 

21 

2.6. Zanjir orqali signalning  amalda buzilishsiz uzatiladigan (AChX o'zgarmas  va 

FChX tig'ri chiziqli) chastotaviy oraliqni aniqlang. 

 

Hisoblash uchun namuna 

 

  

1)zanjir chiqishdagi berilgan signal spektri quydagi o'rinishga ega bo'lsin: 

 



















 



CR

j

j

CR

j

j

H

j

V

j

V

































2

1

1

1

2

 

 

  

 Bu ifodani ko'paytuvchilarga ajratib kirishdagi signalni aniqlash mumkin:  





t

e

j

j

V

















1

1

 

  kompleks uzatish funktsiyasi  





CR

j

CR

j

j

H













2

1

. 

 

 H (jw)ning ifodasini Z

1

(jw), Z

2

(jw) kirinishiga keltiramiz  

























j

Z

j

Z

j

Z

j

H

2

1

2





. 

    

        Bu holda ikkita variant bo'lishi mumkin: 

1-variant.  O'rin  almashish  sxemasini  H(jw)ning  surat  va  mahrajini  R  ga  ko'paytirish  yili 

bilan olish mumkin:  

H(j

ω)=

.

2

1

1

1

2

2

CR

j

R

CR

j

R

CR

j

CR

j





















 

,

)

(

2

2

CR

j

R

j

Z









 

R

j

Z



)

(

1



.   

 

bu 2.4-rasmda ko'rsatilgan o'rin almashish sxemasiga mos keladi.  

2

2

)

(

R

C

j

R

L

j

R

j

Z

э

э

















 

 

 

 

 

 

2.4-rasm. O'rin almashish sxemasi. 

 

2-variant  H(jw)ning  berilgan  ifodasidagi  surat  va  maxrajning  har  bir  elementini  jwC  ga 

bo'lish yili bilan o'rin almmashish sxemasini hosil qilish mumkin: 





;

)

(

)

(

)

(

1

1

1

2

1

2

1

2

1

*

2























j

Z

j

Z

j

Z

R

C

j

C

j

R

C

j

R

C

j

R

C

j

CR

j

CR

j

j

H

























 

 

22 

U holda quyidagini olamiz: 

C

j

R

j

Z





1

)

(

2





 

C

j

j

Z





1

)

(

1



 

 

O'rin almashish sxemasi quyidagi ko'rinishga ega (2.5-rasm.) 

 

C

j

Z





1

)

(

1



 

C

j

R

j

Z





1

)

(

2





 

 

2.5-rasm. O'rin almashish sxemasi (2-variant). 

2)sintezlangan zanjir kirishiga (2-variant) kuchlanish beramiz: 

                U

1

(t)=1

·sinω

1

t,      bu yerda  





1



с

 

 

Zanjir kirishini qisqa tutashtirib (2.6-rasm) 

τ ni aniqlaymiz: 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

CR





 

2.6-rasm. 

τ ni aniqlash uchun ekvivalent sxema. 

 

   

(R, C yoki L  parametrlar 3-topshiriqdan olinadi)  

Masalan  C= 4 mkf va R=5 Om bo'lsa, quyidagini olamiz: