Toshkent davlat iqtisodiyot univeristeti

3.10-rasm. Taklif elastik bo’lmaganda soliqni taqsimlanishi taqsimlanishi
Endi aniqlangan va berilgan qiymatlarni taklifning umumiy funktsiyasigako’yib a ning qiymatini aniqlaymiz:
12000=a+900*8 doll.
bundan a=4800.
Demak, taklif funktsiyasi quyidagi ko’rinishga ega:
Qs=4800+900*P.
b) Taklif hajmini 20 foizga oshganda
Q _s -1,2 • Q_s -1,2 • (4800 + 900 • -) - 5760 +1080 • -.
Q_D - Q_S^' muvozanat shartidan
30600-7600*P=5760+1080*P
- * 2,86, Q * 7376.
Misol. Shahar avtobus transporti chiptalarining muvozanat narxi 1doll. Bir kunlik yo’lovchilar soni 21600 kishi. Qisqa muddatli oraliqda talabning narx bo’yicha elastikligi E^SS = -0,5. Taklifning narx bo’yicha elastikligi E^SS = 1,0.

1. 
   Qisqa muddatli oraliqda avtobus chiptalariga bo’lgan talab va taklif funktsiyalari aniqlansin.
   
2. 
   Faraz qilaylik, benzin narxi oshishi munosabati bilan ko’pchilik yo’lovchilar shaxsiy engil avtobillaridan foydalanmay qo’yishdi. Natijada avtobus chiptalariga talab 20 foizga oshdi. Chiptalarning yangi muvozanat narxi aniqlansin.
   

22. 
    Shahar ma’muriyati chiptalarga bo’lgan narxni oshirishni man qildi. Ushbu qaror yo’lovchilarga ko’rsatiladigan xizmatga qanday ta’sir qiladi?
    

Misol. Biror A tovarga bo’lgan talab va taklif funktsiyalari quyidagi tenglamalar orqali berilgan bo’lsin.
Q_d = 600-100 • P Q_s = 150 + 50 • P.

1. 
   A tovar bozoridagi muvozanat ko’rsatkichlar aniqlansin.
   
2. 
   Davlat ushbu sotiladigan A tovarning har bir donasi uchun 1,5 so’m soliq belgiladi. Ushbu tovarni sotuvchi va xaridorlarning qanchadan yo’qotishlari aniqlansin.
   

Echish. Bozorni muvozanat ko’rsatkichlarini Qd=Qs dan foydalanib aniqlaymiz.
600-100* P = 150 + 50* P; Pe = 3, Qe = 300.
Talab va taklif chiziqlarini grafikda ifodalaymiz.
Soliq har bir sotilgan tovarga qo’yilgani uchun, taklif funktsiyasi auyidagicha o’zgaradi, taklif chizig’i chapga yuqoriga S^'holatga siljiydi.
Q'_s = 150 + 50*( P -1,5) = 75 + 50* P.
Yangi muvozanat nuqtani Q_D = Q_S^' tenglik orqali aniqlaymiz:
P =3,5, Q = 250.
EE
Endi P ning qiymatini aniqlaymiz: 250=Qs=150+50*P
P2 =2.