Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti e. A. Akramov korxonalar moliyaviy holati

 
2.3. Korxonalarning moliyaviy holatini umumiy baholash 
 
Korxonalarning moliyaviy faoliyati kompleks jarayon bo‘lib, u ko‘rsatkichlar 
tizimi 
yordamida 
ifodalanadi. 
Korxonalarning 
moliyaviy 
faoliyati 
tahlili 
korxonalarning moliyaviy resurslari borligini, holatini, joylashganligini va ulardan 
foydalanish darajasi hisoblanadi. 
Yuqorida ko‘rsatilganidek, korxonalarni moliyaviy faoliyatini tahlil qilishning 
birinchi bosqichi moliyaviy holatni umumiy baholash hisoblanadi. Bu bosqichda 
korxonalar faoliyatini hajmi, umumiy samaradorligi, korxonalarning o‘zoq muddatli 
va aylanma aktivlari, korxonalarning majburiyatlari tahlil etiladi. Buning uchun 
quyidagi ko‘rsatkichlardan foydalaniladi: 
1. Korxonalar faoliyatining umumiy mutlaq ko‘rsatkichlari.
2. Korxonalar faoliyatining umumiy nisbiy ko‘rsatkichlari. 
3. Korxonalar mablag‘larining dinamik va tarkibiy ko‘rsatkichlari. 
4. Korxonalar majburiyatlarining dinamik va tarkibiy ko‘rsatkichlari. 

---

36 
5. Korxonalar zaxiralari va xarajatlarining dinamik va tarkibiy ko‘rsatkichlari. 
Tahlil qilinayotgan korxonalar har xil bo‘lishi mumkin jumladan: 
- xajmi bo‘yicha — mayda, o‘rta va yirik korxonalar, bu holat moliyaviy 
tahlilning yo‘nalishlari va chuqurligiga ta’sir ko‘rsatadi; 
- har xil texnologiyaga ega bo‘lib, turli tarmoqlarga tegishli bo‘ladi. Bu holat 
korxonalarni asosiy va aylanma mablag‘lar bilan ta’minlanishiga tasir ko‘rsatadi; 
- korxonalar o‘zining mablag‘larga bo‘lgan ehtiyojini o‘zi va majburiyatlar 
hisobidan har xil darajada qoplashi mumkin. 
Ular hammasi korxonalarning umumiy, iqtisodiy, moliyaviy faoliyatiga, albatta, 
ta’sir ko‘rsatadi. Shu sababli moliyaviy holatni tahlil qilishda umumiy baholash 
o‘tkaziladi. 
Har bir tahlilchi, auditor korxonalarning moliyaviy faoliyatini tahlil qilishdan 
oldin uning umumiy faoliyatini ko‘rib chiqadi. Buning uchun umumiy mutlaq 
ko‘rsatkichlardan foydalaniladi.