Toshkent Davlat iqtisodiyot universiteti Raqamli iqtisodiyot fakulteti ih-81 guruh

Toshkent Davlat iqtisodiyot universiteti

Raqamli iqtisodiyot fakulteti IH-81 guruh

Egamberdiyev SANJAR

Menejment fanidan tayyorlangan mustaqil ish.

Boshqaruv tashkiliy tuzilmasi va qaror qabul qilish tizimlarini tadqiqi qilish

REJA:

1.Boshqarish strukturasining mazmuni.

2. Boshqarish strukturasining tashkiliy turlari.

3.Yakuniy xulosa.

Structure-Arrangement and organization of interrelated elements in an object or system, or the object or system so organized.

• Structure-Arrangement and organization of interrelated elements in an object or system, or the object or system so organized.
• Struktura - ( lotincha ) narsalar tarkibiy qismlarining qismlarining o`zaro bog`liq ravishda joylashishi, tuzilishini bildiradi.
• Boshqaruv strukturasi - boshqaruv maqsadlarini amalga oshiruvchi va funksiyalarini bajaruvchi bir-biri bilan bog`langan turli boshqaruv organlari va bo`g`inlarining majmui tushunildi.

Oddiy ishlab chiqarish yoki kichik tadbirkotlik faoliyatini amalga oshiruvchi korxonaning strukturaviy tuzilishi.

Boshqaruv tizimi boshqaruv bo`g`inlari va boshqaruv bosqichlariga bo`linadi.

• Boshqaruv bo`g`inlari - boshqarishni ayrim yoki qator funksiyalarini bajaruvchi mustaqil strukturasi bo`limidir. Bu bo`g`inlar o`rtasidagi bog`lanish gorizantal xarakterga ega.

• Boshqaruv bosqichlari- bir boshqarish bo`g`ining ikkinchisiga, odatda , quyi bo`g`inning yuqoridagisiga bo`ysunishini ko`rsatadi. Bu bog`lanish esa vertikal xarakterni namoyish etadi.

Boshqarishning quyidagi asosiy bosqichlari mavjud:

Boshqarishning quyidagi asosiy bosqichlari mavjud:

• Chiziqli struktura;
• Chiziqli-shtabli struktura;
• Funksional struktura;
• Chiziqli-funksional struktura;
• Dasturli maqsadli struktura;

Chiziqli struktura- uning quyi boshqaruv bo`g`inlari yuqori bosqichdagi raxbarga bevosita bo`ysunishi bilan tavsiflanadi. Chiziqli struktura xar bir xodim bitta raxbarga bo`ysunadi va yuqori tizim bilan faqat u orqali bog`langan bo`ladi.

Chiziqli struktura- uning quyi boshqaruv bo`g`inlari yuqori bosqichdagi raxbarga bevosita bo`ysunishi bilan tavsiflanadi. Chiziqli struktura xar bir xodim bitta raxbarga bo`ysunadi va yuqori tizim bilan faqat u orqali bog`langan bo`ladi.

Funksional struktura- raxbarlar va struktura bo`g`inlarining boshqaruv faoliyatini ixtisoslashtirishga qaratilgandir. Bunda xar bir boshqaruv bo`g`iniga muayyan funksiyalar biriktirib qo`yiladi. Masalan:

Funksional struktura- raxbarlar va struktura bo`g`inlarining boshqaruv faoliyatini ixtisoslashtirishga qaratilgandir. Bunda xar bir boshqaruv bo`g`iniga muayyan funksiyalar biriktirib qo`yiladi. Masalan:

Dasturli-maqsadli struktura- quyidagi uchta guruhga bo`linadi;

• Loyiha bo`yicha boshqaruv;
• Maxsulotgta ko`ra boshqaruv;
• Matritsaviy struktura;

AQSH firmalarida, G`arbiy Yevropa va Osiyoning rivojlangan mamlakatlarida boshqaruv strukturalari o`rtacha 3-5 yilda almashtirib turiladi.

AQSH firmalarida, G`arbiy Yevropa va Osiyoning rivojlangan mamlakatlarida boshqaruv strukturalari o`rtacha 3-5 yilda almashtirib turiladi.

O`zbekiston Respublikasida korxonalarining aksariyat qismi boshqaruvi tizimi sifatida chiziqli strukturani tanlashadi. Bunda asosiy sabab chiziqli struktura tizimining oddiyligi hamda bir-biriga zid va chalkash qarorlar berish ehtimoli pastliga asosiy omil hisoblanadi. Shuningdek boshqaruvchining yagonaligi katta javobgarlikni talab qiladi, boshqaruv bo`g`inlarining soni kamligi tufayli obyekt ishiga kamroq shaxs aralashadi.

Chiziqli struktura oddiy va ixcham bo`lganligi sababli, muammolar tezkor aniqlanadi hamda tez xal qilinadi. Lekin ushbu tuzilmaviy korxonalarda komleks muammolar hal qilinishi qiyin bo`ladi, shuningdek rasmiyatchilik va buyruqbozlik holatlari koproq namoyon bo`ladi.

Chiziqli struktura oddiy va ixcham bo`lganligi sababli, muammolar tezkor aniqlanadi hamda tez xal qilinadi. Lekin ushbu tuzilmaviy korxonalarda komleks muammolar hal qilinishi qiyin bo`ladi, shuningdek rasmiyatchilik va buyruqbozlik holatlari koproq namoyon bo`ladi.