Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti Samarqand filiali «Tabiiy, ijtimoiy fanlar va jismoniy madaniyat» kafedrasi “Falsafa” fanidan yakuniy nazorat savollari

Gnostik e'tiqodlar
Gnozis - bu yunoncha ma'lumot uchun, va Gnostitsizm (umuman dinga) - bu Xudoning mavjudligi haqidagi bilim, tajriba va bilimga ishora qiladi.

Bundan tashqari, u tez-tez o'zini anglashni anglatadi, chunki ular insoniy qobilyat ichida ilohiy uchquni taniydilar va taniydilar.
Apologetika. II va III asrda xristianlik tarixida apologetika yoki apologetlar davri vujudga keladi. Apologetika sozining lugaviy ma’nosi himoya qiluvchi demakdir, ya’ni xristian dini aqidalarini turli hujumlardan himoya qilishdir. Apologetlar davlatning xristianlikka nisbatan bolgan dushmanligini bartaraf qilishga intilganlar. Ular oz adabiy asarlarida xristianlik ta’limotini asrashga, Rim saltanati hokimlariga xristianlikni ta’qib qilishni oqlab bolmasligini korsatishga intilganlar. Shu tufayli o`z asarlarida yo dialog yoki apologiyaning tan olingan mumtoz shaklidan foydalanganlar.
Realizm — voqelikni, mavjud borliqni badiiy adabiyot va sanʼat (tasviriy sanʼat, teatr, musiqa va boshqalar)ning ifoda vositalari orqali oʻziga oʻxshash shakllarda haqqoniy aks ettirish. Adabiyot da R. — hayotni voqelikdagi voqea va hodisalarga muvofiq ravishda obrazlar orqali aks ettirish metodi. R. adabiyotning oʻzini va tashqi olamni bilish vositasi sifatidagi ahamiyatidan kelib chiqqan holda voqelikni barcha ziddiyatlari bilan qamrab olishga intiladi, yozuvchiga hayotning barcha tomonlarini cheklanmagan holda aks ettirish imkoniyatini beradi. R. metodiga asoslangan adabiyotda hayot haqiqatini tasvirlash tamoyili ustuvor ahamiyatga ega. Binobarin, R. adabiyoti jahon adabiyoti taraqqiyotidagi eng yuksak bosqich hisoblanadi.Nominalizm - universaliylar masalasida real narsalarning haqiqatan ham mavjudligiga shubha bilan qarovchi yunalish. Ularning fikricha hech qanday real narsalar mavjud emas, faqat ularning nomlarigina mavjud, o'zlari esa mavjud emas. Nominalizm (lot. nomen — ism, nom) — oʻrta asr sxolastik falsafasidagi yoʻnalish. Realizmta qarama-qarshi ravishda N. olamda faqat yakka nar-salar, predmetlar mavjud, umumiy tushunchalar (universaliylar) esa fa-sat narsalarning nomlaridangina ibo-rat deb, yoki inson aql-idrokida boʻla-digan sof tafakkur hosilalari (kon-septlar, muʼtadil N.ning "konseptualizm" nomi shundan) deb hisoblaydi. Vakillari: I. Rosselin, Dune Skot, U. Okkam. N. 11 —12-asrlarda paydo boʻldi, ayniqsa, 14—15-asrlarda rivojlandi.

90.