Toshkent davlat iqtisodiyot untversiteti m. S. Qosimova, M. A. Yusupov

bozorini qamrab oladi; 2) bozori sigimi, saloxiyati, raqobatchilik muhiti va narx tavsifnomalari
to’g’risidagi ma’Iumotlami olish uchun bitta yoki bir nechta bozorlaming sifat va miqdoriy
tahlili.
Bozoming raqobatchilik xaritasi 
— 1) raqobatchilarini bozorda egallab tui^gan o ’miga
ko’ra tasniflash; 2) bozorda raqobatchining o ’mini nazorat qilish imkonini beruvchi
raqobatchilar ulushini taqsimlash. Aniq tovar bozorlarida raqobatchilaming o ’mini tahlil
qilish natijasida aniqlanadi.
Breading 
— marketing kommunikatsiyalari tizimining firma stili va uning elementlarini
ishlab chiqish, firmani raqobatchilardan ajratib turuvchi o ’ziga xos imidjini yaratish sohasi
Bu nuqta xarajatlami qoplash uchun zarur bo’lgan, minimal oborot hajmini ham ko’rsatadi.
Bu nuqta «break-even» yana shuni ham ko’rsatadiki, ishlab chiqarilgan (sotilgan) qandaydir
minimal mahsulot hajmida (sonida), korxona xarajatlarini butunlay qoplashga erishislii mumkin.
Demping 
— tovami urtacha bozor narxidan arzon, ba’zida liatto o ’z tannarxidan arzon
narxda sotish. Ko’pchilik g’arb mamlakatlarida milliy ishlab chiqaruvchilar foydasini himoya
qiluvchi va aksari hollarda boshqa mamlakatlardan raqobatning kuchli emasligi sababli arzon
narxda tovar olib kirishni ta’qiqlovchi antidemping qonunlar amal qiladi.
Differensiatsiya 
— bu raqobat strategiyasi bo’lib, bunga amal qilgan korxona o ’zining
asosiy kuchini raqobatchi korxonalar mahsulotlaridan har tomonlama ustunlikka ega bo’lgan
yangi mahsulotlami yaratishga sarf etadi va o ’z marketing faoliyatini shunday yo’nalishlarini
tanlaydiki, bu esa unga raqobat kurashida g‘olib chiqishga olib keladi.
Differensiatsiyaning quyidagi yo’nalishlari mavjud: mahsulot differentsiasiyasi, seivis