Toshkent davlat pedagogika universiteti

1.  Mustaqil ishlar haqida va bajarish texnalogiyasi. 

Mustaqil  ta’lim  olish  yetuk  mutaxassis  bo’lib  yetishishning  muhim  omili 

hisoblanadi.  Bu  ayniqsa  kasbiy  tayyorgarlik  tizimida  yaqqol  namayon  bo’ladi. 

Ajdodlarimiz  ham  yosh  avlodning  kasb-hunar  egallashiga,  yetuk  tarbiyali, 

taraqiyotga hizmat qiluvchi inson bo’lib yetishishiga ahamiyat berishgan. 

Sharqning  buyuk  allomalari  o’z  ijodlarida  mehnat  qilishni,  kasb-hunar 

egallashning ahamiyatini takidlab o’tganlar. Muxammad al Xorazmiy, Abu Ali ibn 

Sino,  AL-Farg’oniy,  Axmad  Yassaviy,  Yusuf  Xos-Xojib,  Bahovuddin 

Naqshbandiy,  Imom  al  Buxoriy,  Alisher  Navoiy  kabi  buyuk  mutafakkirlarning 

mexnati, kasb-hunarni ulug’laganlar. 

Pedagog  olimlarning  aksariyat  qismi  mustaqil  ta’lim  tashkil  etish  jarayonini 

faollashtirish  masalasini  umumiy  muammo  sifatida  qaraydilar.  Jumladan  bu 

boradagi  ishlarning  bir  qismida  talabalarning  mustaqil  ta’lim  olishlarini  tashkil 

etishga  shaxs  nuqtayi  nazaridan  yondashish  ko’zga  tashlanadi.  Bunda  u  faol 

ta’limda  kasbiy  maxoratni  oshirishda  yuqori  natijalarga  erishishga  intiluvchi, 

pedagoglik  kasbini  tanlash  va  egallash  ishida  jamiyat  ehtiyojalaridan  kelib 

chiquvchi shaxsni shakllantirishda mustaqil ta’lim muxim omil sifatida qaraladi. 

Kasb  ta’limi  o’qituvchisi  o’z  bilmini  mustaqi  oshiriah  faoliyatini  aniq  bir 

maqsadga yo’naltirishni va bu maqsadga erishishi uchun quyidagi shartlarga rioya 

qilishi kerak: 

1.  O’z  bilmini  mustaqil  oshiriash  mazmunini  kasb  ta’lim  o’qituvchisi 

mutaxassisligi 

bo’yicha 

pedagogik 

amaliyot 

o’tayotgan 

ta’lim 

muassasasining  o’quv  ustaxonasidagi  aniq  sharoyitlarga,  talablariga 

moslashtirishi kerak. 

2.  Kasb  ta’limi  o’qtuvchisi  ma’lum  maqsad  asosida  va  na’lum  tartibda  o’zida 

quyidagi sifatlarni shakllantirib borishi kerak:  

  talabalarning  intilishlari,  qiziqishlarini  chuqur  xis  qilish,  tushunish 

ularning ma’naviy extiyojlarini xisobga ola bilish. 

---

5 

 

  talabalar  bilan emotsional aloqa o’rnatish, ularning aqliy, ahloqiy  va 

amaliy faoliyati tomonlariga faol ta’sir etish. 

3.  Kasb  ta’limi  o’qtuvchisi  umumiy  pedagogika,  psixologiya,  mexnat 

gigiyenasi  va  fiziologiyasi,  texnika  va  texnologiyalar  fanlari  bo’yicha 

savolar ro’yxatini mustaqil o’rganib chiqishlari shart.  

4.  Kasb  ta’limi  o’qtuvchisi  o’zining  pedagogik  maxoratini  oshirish  ustida 

ishlash tizimining eng samarali usullari, yo’llarini tanlab olishi, texnologik 

jarayon va texnik obyektlarni to’g’ri tanalab faoliyat ko’rsatishi kerak. 

5.  Kasb ta’limi o’qtuvchisi aniq sharoitlarni xisobga olgan holda va ularga mos 

tarzda  individual  xolda  yoki  jamoa  bilan  o’z  bilmini  oshirish  shakllaridan 

foydalanishi, amaliy mashqlar bajarishi maqsadga muvofiq. 

6.  Kasb  ta’limi  o’qtuvchisi  o’z  bilmlarini  oshirishni  doimiy  ijodiy  izlanishlar 

tarzda tashkil etish va ma’lum maqsadga yo’naltirish zarur. 

Buning uchun u: 

  ijodiy izlanishlar jarayonini bajarishga moyil bo’lishi; 

  ijodiy izlanishlarning samaradorligi o’qtuvchining pedagogik, psixologik 

va nazariy tayyorgarligiga bog’liq bo’lishini esda tutish lozim. 

Yuqoridagi fikrlar kasb ta’limi o’quvchisining mustaqil ta’lim olishi yangicha 

ijodiy tafakkurga ega bo’lgan kadrlar tayyorlashda muxum ahamiyat kasb etishini 

ko’rsatib turibdi.