Toshkent davlat sharqshunoslik instituti

Tarjimasi:

Bundan g’azablangan olim qariya bilan janjal ko’tarib, uni haqoratlab , “ko’zbo’yamachi” deb ayblabdi.

So’zma-so’z tarjima:

U judayam hafa bo’lib ketibdi, qariyaning jahlini chiqarib , uni yolg’onchi deb ayblabdi.

Bu jumlani tahlil qiladigan bo’lsak , jumla chiroyli , badiiylashtirilib , yorqin tarjima qilingan. Masalan , 失 望 (shi wang) so’zining ma’nosi umidini yo’qotmoq, hafsalasi pir bo’lmoq, hafa bo’lib ketmoq bo’lib,⁵⁸ tarjimon o’zbek tili nuqtai nazaridan “g’azablangan” deb tarjima qilgan. Va bu bilan jumla tarjimasining aniq chiqishini ta’minlagan hamda bu ibora tarjimaning ayni ekvivalenti bo’lib , tarjimon juda topqirlik bilan tarjimani amalga oshirgan . Tarjima jarayonida tarjimon turli hil aynan shu ma’noni beradigan iboralarni qo’llagan . Bir iborani takrorlamasdan , o’zbek tilining boy va purma’no ekanligini yana bir bor isbotlagan.

很 生 老 头 的 气 (hen sheng lao tou de qi) jumlasi “qariyani haqoratlab” deb tarjima qilingan, so’zma -so’z tarjimada “qariyaning jahlini chiqarib” degan ma’no kelib chiqadi. Tarjimonning oddiy jumlani o’rniga badiiy so’zni ishlatgani bu uning yutug’i hisoblanadi.

骗 人(pian ren) aslida yolg’onchi degan ma’noni bildiradi. Tarjimon “yolg’onchi” so’zining o’rniga “ ko’zbo’yamachi” degan so’zni ishlatgan . Bu esa tarjimonnig naqadar so’zga usta ekanligini ko’rsatadi.

Tarjimon nafaqat muayyan uslubiy vazifa ifodasi uchun qo’llanilgan obrazli yoki hissiy ta’sirchan lisoniy vositani , balki odatda amaliy jihatdan qiyinchilik tug’dirmaydi deb tasavvur qilinadigan u yoki bu erkin ma’nodagi so’z yoki so’z birikmasini o’girishda ham har doim o’sha vosita mazmunini tarjima tilida qanday so’z yoki so’z birikmasi aniqroq va to’laroq ifoda mumkinligi haqida bosh qotirishi , mavjud variantlardan qaysi birining asliyat ruhiga ko’proq mos kelishi haqida o’ylashi, o’ziga doim nazarda tutilgan fikrni qay tarzda yanada ravonroq bayon etishi mumkin , degan savolni berishi lozim.

Tarjimada, ayniqsa o’zbek tilida frazeologizmdan foydalanish tabiiy o’zbekona jarangdorlikni yuzaga keltiradi.