Тошкент давлат шарқшунослик институти, Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети, Ўзбекистон миллий университети

Тадқиқотнинг объекти сифатида инглиз ва ўзбек тилларида генетик 
боғланмаган омонимлар танланган. 
Тадқиқотнинг предмети инглиз ва ўзбек тилларидаги генетик 
боғланмаган лексик омонимлар самарадорлигига таъсир этувчи омиллар, 
уларнинг лексикографик талқини ташкил қилади. 
Тадқиқот усуллари генетик боғланмаган лексик омонимларнинг 
самарадорлик даражаларининг ўртасидаги чегараларни аниқлашда статистик 
“ранг” методи; тил ҳодисаларининг миқдорий параметрларига таянувчи 
статистик таҳлил методи; луғат манбаларида маънолар фарқланишини 
таҳлил қилувчи семантик дифференциаллаш методи; омонимларнинг келиб 
чиқиш сабабларини ўрганувчи этимологик таҳлил усуллари қўлланилган.
Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
тилшуносликда 
генетик 
боғланган 
ва 
генетик 
боғланмаган 
омонимларнинг фарқлаш мезонлари ҳамда уларнинг келиб чиқиш сабаблари 
асосланган; 
омонимия ҳамда полисемия ўртасидаги фарқ ѐритилган ва уларнинг 
луғатларда берилиш тартиби икки тиллик, замонавий луғатларни қиѐслаш 
орқали исботланган; 
инглиз ва ўзбек тилларида генетик боғланмаган лексик омонимларнинг 
тараққиѐтига таъсир этувчи лисоний ва нолисоний омиллари тарихий 
манбалар орқали далилланган;
статистик метод асосида генетик боғланмаган лексик омонимларнинг 
семантик, терминологик, стилистик, сўз ясаш, нутқдаги частотаси ва 
фразеологик самарадорлик даражалари фоизларда ҳисоблаб чиқарилган; 
таржимонлар, хорижий тилларни ўрганувчилар омоним сўзларнинг 
барча маънолари билиш муҳимлигини инобатга олган ҳолда генетик 
боғланмаган лексик омонимлар таржима, изоҳли ва электрон луғатини 
тузишнинг услубий мажмуаси такомиллаштирилган. 
Тадқиқотнинг амалий натижаси қуйидагилардан иборат: чет тилини 
ўрганишда омонимларнинг хусусиятлари, уларни қўлланиш тамойилларини 
такомиллаштириш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқилган. Инглиз ва 
ўзбек тилларида омонимларни таржима луғатига эҳтиѐж катталигини ҳисобга 
олиб, таҳлил қилинган материаллар асосида мутахассислар, таржимонлар ва 
талабалар учун «Инглиз тилида генетик боғланмаган лексик омонимларнинг 

---

9 
таржима луғати» тузилган.