Тошкент давлат техника университети

Терроризимга қарши кураш.

Терроризимга қарши кураш бограсида Ўзбекистон Республикаси дунё жамоатчилигини биринчилардан бўлиб давлатларни ҳамжиҳатликка биргаликла ҳаракат қилишгаунинг глобал муаммога айланиб кетишининг олдини олишга энг нуфузли ҳалкаро ташкилотлар минбаридан туриб чакиради .Мамлакатимиз Президенти И .Каримов 1993 йил Бирлашган Миллатлар Ташкилотида сўзлаган нуткида айнан терроризм ва унинг моддий
Манбалари тўғрисида тўхталиб жаҳон жамоатчилигини биргаликла ҳаракат қилиш таклифини киритди .Шунингдек мамлакатимиз биринчилардан бўлиб террорчиликка ва унинг келтириб чикараётган иллатларига қарши кураш борасида илк бор қонун қабул килинди .ушбу қонунга биноан куйдаги давлат органлари терроризмга қарши курашни амалга оширадилар :Ўзбекистон Республикаси Давлат чегараларини ҳимоя килувчи кўмита .Давлат божхона кўмитаси .Мудофа ва Фавқулодда вазиятлар вазирликлари . «Терроризимга қарши кураш тўғрисида»ги Қонунга биноан Ўзбекистон Республикаси Миллий хавфсизлик хизматига террорчиликка қарши кураш олиб боришда колган вазирликлар ва кўмиталарининг террорчилик ҳаракатларининг олдини олиш уларни аниқлаш бартараф этиш ва муайян чора-тадбирлар белгилашда мувофиқлаштириш вазифаси юклатилади. Мамлакат тинчлиги. Унинг хавфсизлигини таъминлаш дастуридан келиб чиққан ҳолда 2005 йилдан, бошлаб, давлат чегараларини ҳимоя килувчи кўмита Миллий Хавффсизлик кўмитаси таркибига киритилди.
Террорчилик ҳаракатларига қарши курашда раҳбарлик қилиш террорчилик ҳаракати томонидан туғиладиган хавф ва унинг кўлами, келиб чиқиши мумкин бўлган оқибатлари эътиборга олинган ҳолда хавфсизликни таъминловчи давлат идоралари зиммасига юклатилди. Зарурат туғилганда алоҳида штаблар тузилади. Террорчилик ҳаракатини бартараф этишда биринчи навбатда кишилар ҳаётихавф остида колса ҳамда моддий ва маънавий бойликларни сақлаб колиш мақсадида куч ишлатмаслик учун музоқаралар олиб бориш мумкин. Бирок, музоқараларнинг олиб борилиши террорчиларнинг содир этган жиноятидан жавобгарликни фориғ этмайди. Музоқаралар террорчилик
ҳаракатининг иштирокчилари томонидан ижобий ҳал бўлмаса, яъни улар ўз ҳаракатини тўхтатишга рози бўлмаса, шунингдек, кишилар ҳаётига хавф мавжуд бўлса ҳамда моддий ва маънавий бойликларнинг йўк бўлиш таҳдиди аниқ сакланиб турган пайтда, уларни куролсизлантириш ва йўк қилиш учун зарур чоралар кўрилади. Ҳар қандай Террорчилик ҳаракати муайян ҳудудда юз беради. Шу боис,
«Террорчиликка қарши оператсия ўтказиладиган зонанинг чегаралари террорчиликка қарши оператсия ўтказиш раҳбарлари томонидан белгиланади» дейилади «Терроризмга қарши кураш тўғрисида»ги қонунда.
Халқаро терроризм тушунчаси ХХ асрнинг охири ХХ! аср бошларида фанда пайдо бўлган. Дунёнинг турли давлатларида вақт-вақти билан турли мақсадларни кўзлаган экстремистик гуруҳлар томонидан уюштирилаётган ФВ ларга террористик акт деб ном берилган. Сўнгги ўн йил ичида бундай ҳодисаларни дунёнинг барча давлатларида кузатилаётгани халқаро терроризм тушунчасининг шаклланишига сабаб бўлди.
Терроризм мақсадлари:

1. 
   Турли миллатлар ўртасида этник урушларни қўзғаш ва давом эттириш.
   
2. 
   Турли дуне эътиқодларга эга бўлган миллатлар, давлатлар ўртасида урушларни қўзғаш ва давом эттириш.
   
3. 
   Ҳокимиятга куч билан эришиш.
   
4. 
   Маълум бир тизим, давлат, жамият иқтисодиётига зарба бериш.
   
5. 
   Маълум бир минтақадаги ижтимоий-иқтисодий барқарорликка зарба бериш.
   

Терроризм қандай кўринишда, қачон, қаерда бўлишидан қатъий назар кўпинча қуйидаги мақсадларни амалга ошириш учун бажарилади:

1. 
   қурол-яроғ савдосини йўлга қўйиш ва амалга ошириш.
   
2. 
   Актдан сўнг юзага келадиган қулай ҳолатдан фойдаланиб наркотик ва руҳиятга кучли таъсир этувчи моддаларни транспортировка қилиш йўлакларини яратиш ва бу моддаларни кўзланган манзилга етказишни амалга ошириш.
   
3. 
   Актдан сўнг юзага келаётган қулай ҳолатдан фойдаланиб ҳокимиятни эгаллаш, бойлик тўплаш.
   

Террористлик акт усуллари:

1. 
   Гаровга олиш-акт содир этилган ҳудудддан тинч аҳолининг маълум бир қисмини ўз ниятларини амалга ошириш мақсадида тутқунликда ушлаб туриш.
   
2. 
   Тинч аҳоли ўртасида портлаш уюштириш-аҳоли зич тўпланадиган (корхоналар, вокзал, аэропорт, ўқув даргоҳлари, бозор, масжид ва ҳ.к.) жойларда куннинг тиғиз вақтида портловчи моддаларни турли хил масофадан бошқарувчи мосламалар (автомобил, самолёт, поезд, аравача ва ҳ.к.) ёрдамида ёки ёлланган-тайёрланган қотиллар (камикадзе) ёрдамида ишга тушириш.
   

Террористик акт ўтказишда террористик гуруҳлар томонидан фойдаланиланадиган ашёлар:

1. 
   Кимёвий моддалар-инсон тўқималрини турли даражаларда зарарлайдиган кислоталар, асослар, ишқорлар ва ҳ.к.
   
2. 
   Саноатда ишлатиладиган қурилиш материаллари-шиша, пластмасса, темир парчалари, нефт маҳсулотлари ва ҳ.к.
   
3. 
   Ҳарбий, геологик, археологик мақсадларда ишлатиладиган воситалар-динамит, тротил, порох ва бошқа портловчи моддалар.
   
4. 
   Тиббиёт, илмий тадқиқот, ишлаб чиқариш марказларидаги радиоактив моддалар-плутоний, сезий, радий, палладий ва ҳ.к.
   
5. 
   Тиббиёт, илмий тадқиқот марказларида турли мақсадларда қўлланиланаётган, текширилаётган биоматериаллар-вируслар, микроблар, бактериялар ва ҳ.к.
   

Террористик акт ўтказишда кўпчилик ҳолларда фойдаланиланадиган иншоотлар:

1. 
   Электр-энергия марказлари, тўпламлари, станциялари;
   
2. 
   Ёнилғи заҳира иншоотлари;
   
3. 
   Киме корхоналари, омборлари; 4.Барча коммуникация тизимлари; 5.Аҳоли зич тўпланадиган жойлар.
   

Террористизм ёйилишига сабаб бўладиган баъзи омиллар:

1. 
   Ўсиб келаётган янги авлоднинг таълим ва тарбияга ўз вақтида жиддий эътибор бермаслик.
   
2. 
   Диний ақидапарастлик иллатига ўз вақтида етарлича баҳо бермаслик.
   

3. 
   Аҳоли ўртaсидa мaвжуд бўлгaн муaммoлaрни ўз вaқтидa бaртaрaф eтмaслик.
   
4. 
   Жaмиятдa oгoҳлик тушунчaсигa сoвуққoнлик билaн қaрaш.