Toshkent davlat texnika universiteti elektronika va avtomatika fakulteti elektronika va mikroelektronika kafedrasi

II  BOB 

NANOMATERILLARNING QO’LLANILISHI 

2.1  KIMYOVIY VA BIOKIMYOVIY SENSORLAR 

Uglerod nanotrubkalar muxim xossaga –  begona atom yoki molekulalar 

adsorbsiyalanganda o’zining o’tkazuvchanligini o’zgartirish qobilyatiga egadir. 

Lengmyur adsorbsiya xodisasini tadqiq eta turub, adsorbsiyalangan atomlar soni 

ular atrof muxitda xosil qiladigan bosim bilan aniqlanishini o’rnatgan xolatlar 

tenglamasiga muvofiq p bosim fazodagi atomlar n konsentratsiyasi p=nkT bilan 

aniqlanadi. Shuning uchun nanotrubka o’tkazuvchanligini o’zgarishini 

nanotrubkani o’rab turuvchi fazoda kimyoviy moddalar konsentratsiyasini 

aniqlash uchun ishlatilishi mumkin. 

Bu xossani nanotrubka sirtga maxsus ishlov berishni qo’llagan xolda 

kuchaytirish mumkin. So’ngi yillarda “uglerod nanotrubkasining kovalent 

kimyosi” degan yo’nalish paydo bo’ldi. Bu yo’nalish ma’lum bir moddalar 

konsentratsiyasini o’lchashda sezgirlikni oshiradigan radikallarni izlash va uni 

UNT ga qo’shishdan iboratdir. Bu yo’nalish nanotrubkaning o’zini 

shakllantirishda uglerod xar bir atomning 3 ta elektroni ishtirok etishi, to’rtinchi 

qo’shilayotgan molekula bilan kimyoviy bog’ o’rnatish mumkinligiga tayanadi.