Toshkent davlat texnika universiteti «neft va gaz konlarini ishga tushirish va ulardan foydalanish» kafedrasi «neft va gaz qazib olish texnika va texnologiyasi»

15-amaliy mashg’ulot
Mavzu: Favvora ko‘targichlarni hisoblash.
Favvoralanishning boshlang’ich va oxirgi davri uchun favvora ko’targichlarni aniqlash. Qudu bo’yicha berilganlar: ishlatuvchi quvurlar tizmasining ichki diametric D =0,15 m; kotaruvchi quvur filtirning yuqori teshigigacha tushirilgan L =2000 m; quduqning boshlang’ich debiti Q_n = 350 t/sut; quduq favvoralanishidagi oxirgi debiti Q_ox = 90 t/sut; boshlang’icn gaz faktori 500 m³/t; boshlang’ich quduq tubi bosimi (bashmakdagi bosim) p_{1 b} = 150 kgs/sm²; oxirgi quduq tubi bosimi p_{1 ox} = 125 kgs/sm²; favvoralanish oxridagi quduq usti bosimi p_2ox = 5 kgs/sm²; neftning nisbiy zichligi ρ= 0,9
Quduq favvoralanishining oxirgi davri uchun ko’targichning maqbul diametrini topamiz

d_ich = 5,03 sm qabul qilamiz.
Topilgan ko’taruvchi quvur diametrini quyidagi formula orqali maksimal o’tkazuvchanlikka tekshirib ko’ramiz

Bu formulada favvoralanish boshlanishidagi quduq usti bosimi nomolim, uni quyidagi formula orqali aniqlash mumkin

p_2b ni aniqlashni osonlashtirish maqsadida grafikdan foydalanishimiz mumkin buning uchun absitsa o’qida joylashtirilgan kattalikni aniqlab olamiz

Shu grafik bo’yicha favvoralanish boshidagi quduq tubi bosimi orqali quduq usti bosimini aniqlaymiz p_2b=58 kgs/sm².
Diametri 50,3 mm li ko’taruvchi quvurning maksimal o’tkazuvchanlik qobilyatini quyidagi formula orqali aniqlaymiz

Topilgan ko’taruvchi quvur diametri boshlang’ich davr uchun xizmat qilolmaydi, quduqni favvoralanishining boshlang’ich davri uchun ko’taruvchi quvur diametrini quyidagicha aniqlaymiz

Bu holat uchun diametri d = 62 mm bo’lgan bir pog’onali ro’targichdan foydalanishimiz mumkin. Hisob kitob natijasiga yaqinlashtirish maqsadida pastiga eng yaqin kichik 50,3 mm va yuqorisiga eng yaqin katta quvurdan pog’onali ko’targich sifatida foydalanishimiz mumkin lekin favvoralanishning oxirgi davrida ko’targichning F.I.K. past bo’ladi va favvoralanish tez tugaydi.