Toshkent davlat texnika universiteti «neft va gaz konlarini ishga tushirish va ulardan foydalanish» kafedrasi «neft va gaz qazib olish texnika va texnologiyasi»

10-amaliy mashg’ulot
Mavzu: Quduq tadqiqot ishlariga ishlov berish texnologiyasi.
Har-xil diametrli shtutser qo’yib favvora qudug’i ish rejimini o’zgartirgan holda chuqurlik manometer bilan bosimni va debitini o’lchash yordamida tadqiqot o’tkaziladi.
Quduq bo’yicha berilganlar: qatlamning samarali qalinligi h = 10 m; ta’minot chegarasi shartli radiyusi R_k = 250 m; quduq tubi radiyusi (burg’i bo’yicha) r_q = 12,4 sm; neftning qatlam sharoitdagi qovushqoqligi μ = 1,2 spz; neftning hajmiy koeffitsienti b_n = 1,3; gazsizlantirilgan neftning nisbiy zichligi ρ_n = 0,85; V.I.Shurov egri chizig’i bo’yich quduqning gidrodinamik nomukammaligini hisobga oluvchi koeffitsienti C = 11,2; qatlam bosimi p_qat = 280 kg/sm².
Quduqning maxsuldorlik koeffitsientini, quduq tubi qatlamining o’tkazuvchanlik kotffitsientini, neftning harakatlanuchanligini va qatlamning gidroo’tkazuvchanligini aniqlash talab qilinadi.
Quduqni tekshirish natijalari jadvalda keltirilgan

Quduq favvoralanish rejimlari	Shtutser diametri d, mm	Neft debiti Q, t/sut	Quduq tubi bosimi Pq.t, kgs/sm^2	Bosimlar farqi Δp=pqat–pq.t, kgs/cm^2
[1]	[2]	[3]	[4]	[5]
1	3,0	62,5	270,0	10,0
2	3,5	160,0	257,0	23,0
3	4,5	275,0	239,5	40,5
4	5,0	327,5	230,6	49,4

[3] va[5] da berilganlar orqali indikator diogrammasini chizamiz, u to’g’ri chiziq ko’rinishida bo’ladi.

To’g’ri chiziqning harqanday nuqtasi uchun quduqning mahsuldorligini topishimiz mumkin. Misol, p= 20 kgs/sm² da

Quduqning mahsuldorlik koeffitsientini dan sm⁵/s• kgk.
Qatlam tubi qismining o’tkazuvchanlik koeffitsientini topamiz:

bu yerda h sm da olinadi.
Neftning harakatlanuvchanligi quyidagicha aniqlanadi

Qatlamning gidroo’tkazuvchanligini aniqlaymiz