Toshkent davlat transport universiteti iqtisodiyot fakulteti “buxgalteriya hisobi”

Moliyaviy hisobot turlari
Moliyaviy hisobot – xo’jalik yurituvchi subyektlar tomonidan mahsulotlar sotish natijalari to’g’risidagi ma’lumotlar majmui bo’lib, u subyektning moliyaviy - xo’jalik faoliyatining holatini ma’lum davrga qiymat ko’rinishida aks etishidir.
Moliyaviy hisobot axborotlari sotilganlar, ishlab chiqarish xarajatlari, xo’jalik mablag’lari va ularning tashkil topish manbalari, ishlarning moliyaviy natijalari, soliqqa tortish hamda dividendlar to’g’risidagi ma’lumotlarni o’z ichiga oladi.
Garchi har bir moliyaviy hisobot alohida ko'rib chiqilsa-da, ularning barchasi bir-biriga bog'liqdir. Balansda ko'rilgan aktivlar va passivlarning o'zgarishi, shuningdek, foyda va zarar to'g'risidagi hisobotda ko'rilgan daromad va xarajatlarda aks ettiriladi, natijada kompaniya foydasi yoki zarariga olib keladi.
Naqd pul oqimlari balansda ko'rsatilgan pul mablag'lari to'g'risida qo'shimcha ma'lumot beradi va ekvivalent bo'lmasa ham, daromadlar to'g'risidagi hisobotda ko'rsatilgan sof daromad bilan bog'liqdir.
Hech qanday moliyaviy hisobot butun voqeani aytib bermaydi. Biroq, ular birlashganda investorlarga juda kuchli ma'lumotlarni taqdim etadilar. Bu oqilona sarmoya kiritish haqida gap ketganda investorlar uchun eng yaxshi vosita.
Ular pul oqimini, daromadni va balansni hisobga olgan holda kompaniyaning sog'lig'i to'g'risida keng qamrovli hisobotlar.Moliyaviy hisobotda kompaniyaning ssuda to'lash imkoniyati bor-yo'qligi, agar u schyot-fakturalarni qondirish va aktsiyalarni sotib olish uchun naqd pul oqimi mavjud bo'lsa, aniqlanadi. Shuningdek, biznes qayerdan naqd pul ishlab chiqarayotgani va bu naqd pul qayerga ketayotgani haqida ma'lumot beriladi.
Ular biznesning foydalimi yoki yo'qligini, bundan keyin ham foyda keltirishini va vaqt o'tishi bilan savdo hajmining pasayib borishi kabi katta muammolar paydo bo'ladimi-yo'qligini ko'rsatib beradi.
Moliyaviy hisobotni o'qish biznesning ahvoliga va kelajakda yuzaga kelishi mumkin bo'lgan muammolarning ogohlantiruvchi belgilariga umumiy nuqtai nazarni beradi.
Bank yoki shunga o'xshash boshqa muassasa moliyaviy hisobotni biznesning qanday yurishini va qo'shimcha tadqiqotlar o'tkazish zarurligini birinchi ko'rsatkichi sifatida ko'rib chiqadi.


XULOSA
Moliya hisobi va moliyaviy hisobotni tuzish pul ifodasida amalga oshiriladi.Tizimli moliya hisobida to'plangan va ishlangan axborotdan korxona tashqarisidagi foydalanuvchilarga taqdim etishning asosiy uslubi bo'lib umumiy belgilangan tashqi hisoboti hisoblanadi.Moliyaviy axborot quyidagi talabları qondinshi kerak: tizimli (buxgalterlik) hisobida shakllanishi, aniq-puxta, xolis ahamiyatli bo'lishi kerak, bu, undan qabul qilinayotgan qaror natijasida ta'sir qilish uchun foydalanishga imkon beradi. Istiqbol jihatdan qadrli, aks aloqaga asoslanishi o'z vaqtida bo'lish boshqarishga oid yoki boshqa qarorlari qabul qiladigan yoki tayyorlaydigan shaxslarga tushunarli bo'lishi kerak. Sintetik va tahliliy raqamlarning olib borilishini nazarda tutadigan buxgalterlik axboroti hosil bo'lishi to'g'riligini tekshirish va tasdiqlash imkonini beradi.Moliya hisobotlarida keltiriladigan buxgalterlik axboroti quyidagi talablari qondirishi kerak: keltirilayotgan ma'lumotlarni taqqoslay olishlik: doimiy bo'lishi, ya'ni tanlangan davrda qabul qilingan metodologiya va hisob protseduralaridan foydalanishi kerak: ahamiyatli, ya'nı undan foydalanish muayyan darajada moliya hisobotida keltiriladigan faoliyat ko'rsatkichlari va natijalariga ta'sir qilish mumkin.Moliya hisobotida keltiriladigan hisob axboroti konservativ bo'lishi kerak, yaʼni aktivlar, mulkni baholashda, odatda, joiz va hollardan eng pasti tanlanadi, bu agarda aktivlar yoki mulkning bozor narxi tannarxdan yuqori bo'lsa, ya'ni hisobotda boyliklar, eng past bahoda ya'ni tannarx bo'yicha ko'rsatiladi. Aksincha, ya'ni agarda aktivlar yoki mulkning bozor narxi tannandan past bo'lsa, unda bu boyliklar bozor narxlarıda aks ettiriladi.