Тошкент Давлат Транспорт Университети

2. Станциянинг иш ҳажмини ҳисоблаш


2.1.“Н” участка станциясининг иш ҳажмини ҳисоблаш

Темир йўлдан фойдаланиш ишларидаги барча амаллари асосан юк поездларни тузиш режаси, поездлар ҳаракати графиги, станциянинг суткалик иш режа-графиги, поездлар ҳаракати қайдномаси ва станцияда вагонларни юклаш режаси асосида ҳисобланади ва улар 2.1, 2.2, 2.3, 2.4-жадвалларда келтирилган.

2.1-жадвал

Станцияда маҳаллий вагонлар билан бажариладиган ишлар ҳажми

Юк объектларининг номи	Юкланадиган вагонлар сони	Туширила-диган вагонлар сони	Бўш вагонлар баланси		Маҳаллий вагонлар сони
			Ортиқ (+)	Етишмаслик (-)
Юк ҳовлиси	7	11	4	0	11
Шаҳобча йўллари	8	8	0	0	8
Жами	15	19	4	0	19

Изоҳ:
(+) – бўш вагонларнинг ортиқлиги;

(-) – бўш вагонларнинг етишмаслиги;
Бўш вагонлар берилган топшириққа асосан “I” станцияга жўнатилади.


2.2. “Н” участка станциясининг парк ва йўлларини ихтисослаштириш

Станция парк ва йўлларини тўғри ихтисослаштириш станциянинг йўлларини янада яхшироқ ривожлантириш, манёвр ва поездларнинг қарама-қарши маршрутлари (бир-бирига зид) ҳолатларининг юзага келиш даражасини минимумга қисқартириш ва манёвр локомотивлари ўртасида ишларни унумли тақсимлашга имкон беради.

Участка станцияда йўловчи поездлари, юк поездларни қабул қилиш ва жўнатиш (алоҳида жуфт ва тоқ), локомотивларни депога узатиш ва уларни деподан олиб чиқиш (ҳаракатланиш йўллари) ва поезд таркибларини тарқатиш ва тузиш (тортиш йўллари ёрдамида) учун алоҳида йўллар ажратилган. Қабул қилиш-жўнатиш ва саралаш паркидаги йўлларнинг ихтисослашуви 2.5-2.7-жадвалларда келтирилган.

2.2-жадвал

Поездларни шакллантириш режасидаги вагонларнинг йўналиши бўйича оқимларни ҳисоблаш

Станцияга туташув	Поездлар тузиш режасидаги йўналишлари номи	Поезд тузиш учун йиғиладиган вагонар сони							Жами		Тузиладиган поездлар сони				Сутка охирида қолган вагонлар		Поезд турлари
		Транзит қайта ишлана- диган			Юклана- Диган		Бўш				Ҳисоб ки- тоб бўйича		Қабул қилинган
Н-Д	Н-Д		35					35		0п+35в		1п(35)в		0		Терма
	Гва кейингилари(А,Б,В,Г)	5	197	9				211		3п+40в		1п(59в) 2п(57в)		38		Участка
	Д	1	57					58		1п+1в		1п(58в)		0		Ўткинчи
	Жами	6	289	9				304				5п		38
Н-И	Н-И		59					59		1п+2в		1п(59)в		0		Терма
	Ива кейингилари(И,К,Л,М,О)	10	196	6		4		216		3п+45в		2п(57в) 1п(58в)		44		Участка
	Жами	10	255	6		4		275				4п.		44		-
Н-Е	Н-Е		67					67		1п+12в		1п(55)в 1п(12)в		0		Терма
	Е ва кейингилари(Е,Ж)	4	168					172		3п+1в		1п(59)в 1п(57)в 1п(56)в		0		Участка
	Жами	4	235					239				5 п.		0
Хаммаси		20	779	15		4		818				14п.		82

2.3-жадвал

Станциянинг поездларга оид ишлари

Поезд турлари	Йўналишлар (туташувлар)				Жами
	Д	И	Е
Транзит қайта ишланмайдиган	6	10	7	23
Транзит қайта ишланадиган	6	5	3	14
Станцияда тузиладиган поездлар	5	4	5	14
Жами	17	19	15	51

2.4-жадвал

Вагонлар оқиминининг эгри чизиқли жадвали

на из	Д			И			Е			Н		Жами
Д				285	182	-	57	149	-		11		684
И	456	191	-				114	86	-		8		855
Е	171	98	-	228	73	-					-		570
Н	-	-	9	-	-	6	-	-	-				15
Жами	627	289	9	513	255	6	171	235	-		19		2124

Изоҳ:
-транзит қайта ишланмайдиган вагонлар;
- транзит қайта ишланадиган вагонлар;
маҳалий вагонлар.
2.5-жадвал
“И” қабул қилиш-саралаш паркидаги йўлларнинг ихтисослашуви

Йўлнинг рақами	Йўлнинг ихтисослашуви
4 5 6 7	Тоқ йўналишдан юк поездларни қабул қилиш ва унга жўнатиш
8	Ҳаракатланадиган йўл (ходовой путь)

2.6-жадвал
“Д, Е” қабул қилиш-жўнатиш паркидаги йўлларнинг ихтисослашуви

Йўлнинг рақами	Йўлнинг ихтисослашуви
9 10 11 12	Жуфт йўналишдан юк поездларни қабул қилиш ва унга жўнатиш
13 14 15	Барча йўналишлардан қайта ишланадиган юк поездларини қабул қилиш ва станциядан тузилган поездларни жўнатиш

2.7-жадвал
Саралаш паркидаги йўлларнинг ихтисослашуви

Йўлнинг рақами	Йўлнинг номи	Вагонлар сони
16	Н-Д	35
17	Г ва ундан кейин А гача (А+Б+В+Г) йуналишларга вагонлар	211
18	Д	58
19	Н-И	59
20 21	И ва ундан кейин О гача (И+К+Л+М+О) йуналишларга вагонлар	216
22	Н-Е	67
23	Е ва ундан кейин Ж гача (Е+Ж) йуналишларга вагонлар йигилиши учун	172
24	Юк ховлисига вагонлар йигилиши учун	11
25	Шахобча йулларига вагонлар йигилиши учун	8

2.3. Станция парк ва йўлларини ихтисослаштириш

Станция парк ва йўлларини тўғри ихтисослаштириш станция йўлларини янада яхшироқ ривожлантириш, манёвр ва поездлар ҳаракатининг бир-бирига халал берувчи маршрутларининг юзага келиш даражасини минималлаштириш ва манёвр локомотивлари ўртасидаги ишларни самарали тақсимлаш имкониятини беради.

Қабул қилиш-жўнатиш ҳамда саралаш парки йўлларини ихтисослаштиришда станция иш технологиясини ҳисобга олиш лозим. Саралаш паркига яқин жойлашган қабул қилиш-жўнатиш йўллари, станцияга қайта ишловга келган транзит поездларни қабул қилиш ҳамда станцияда тузилган поездларни жўнатиш учун ихтисослаштирилган бўлиши лозим. Бош йўлларга яқин жойлаштирилган йўллар эса транзит поездларни қабул қилиш-жўнатиш учун мўлжалланиши лозим. Қабул қилиш-жўнатиш паркларида биттадан юриш йўли локомотивларни депога ва деподан қайтиш учун ажратилиши лозим.
Саралаш паркида ҳар бир йўналиш, ҳар бир юк обектлари учун биттадан йўл ажратилиши лозим. Вагонларни таъмирлаш учун ҳам алоҳида битта йўл ажратилади.
Участка станциясида йўловчи поездлари, юк поездларни қабул қилиш ва жўнатиш (алоҳида жуфт ва тоқ), локомотивларни депога узатиш ва уларни деподан олиб чиқиш (ҳаракатланиш йўллари) ва поезд таркибларини тарқатиш ва тузиш (саралаш ва тортиш йўллари) учун алоҳида йўллар ажратилган.
Бундай ихтисослаҳтириш барча ёналишлардан келувчи трансит поездларни қабул қилишда ва поездларни тузиш, тарқатиш, тузилган ҳаракат таркибларини жўнатиш йўлига олиб чиқиш билан бир вақтда поездларни қабул қилиш ва ўтказиб юборишда ҳаракат хавфсизлигини таъминлайди. Локомотивларни депога ўтказиб юбориш билан бир вақтда поездларни қабул қилиш ва жўнатиш мумкин.
Саралаш парки йўллари қуйидаги вагонларни йиғиш ихтисослаштирилади: поезд манзиллари бўйича қайта ишланадиган транзит вагонлар, поездлар тузиш режасида белгиланган вагонлар ҳамда юк ишлари ҳудуди ёки пунктлари бўйича маҳаллий вагонлар.
Станцияда тузиладиган ҳар бир ёналиш учун алоҳида йўллар ажратилади. Боиси турли ёналишлардаги вагонлар гуруҳини битта йўлда бирлаштиришда уларни қайтадан саралаш талаб этилади.
Терма поездлар учун асосан ҳар бир келиб туташган йўналишлар учун биттадан йўл ажратилади.
Вагонлар оқими катта бўлган (200 ва ундан ортиқ вагон) йўналишларга вагонларни йиғиш учун участка станцияларида 2 та йўл ажратиш тавсия этилади. Агар саралаш паркида заҳира йўллари мавжуд бўлса, бир ёки бир нечта йўлларни аниқ бир йўналишлар учун ажратиб қўймаслик лозим. Бу йўллардан юзага келган шароитдан келиб чиққан ҳолда парк ишини режалаштиришда фойдаланилади. Ушбу йўллар диспетчерлик йўллари деб ҳам аталади.
Станциянинг маҳаллий ишларини амалга ошириш учун алоҳида йўллар ажратилади. Ушбу йўллар шундай режалаштирилиши лозимки, унда юк обектларига вагонларни бериш ва олиш жараёнлари бажарилаётганда, станциядаги бошқа таркибларни тарқатиш ва тузиш билан боғлиқ манёвр ҳаракатлари тўхтатилмайди.
Бундай йўлларнинг миқдори юк амалларига келаётган вагонлар, ортиш тушириш пунктлари ва шу билан бирга, саралаш йўллари сонига боғлиқ. Носоз вагонлар учун одатда 1-2 та йўл ажратиб қўйилиши лозим. Яъни йўллардан бири вагон депосига бериладиган вагонлар учун бўлса, иккинчиси вагонларнинг жорий таъмирини бевосита саралаш паркининг ўзида амалга ошириш учун мўлжалланган бўлади.
Қабул қилиш-жўнатиш ҳамда саралаш парклари йўлларининг ихтисослаштирилганлигини жадваллар шаклида келтириш керак.