Toshkent farm atse vtikainstituti
Download 7.28 Mb. Pdf ko'rish
|
dastarbosh
- Bu sahifa navigatsiya:
- Geografik tarqalishi.
- Ishlatilishi.
LIMON - CITRUS LIMON BTJRM.
Limon - C itrus limon Burm., rutaguldoshlar -- Ruiaceae oilasiga kiradi. Limon bo‘yi 2,5-4 metrga etadigan doim yashil, tikanli daraxt. Bargi eho‘ziq tuxumsimon, o‘tkir uchli, yaltiroq, mayda tishsimon qinali bo‘lib, poyada qisqa bandi bilan ketma- ket joylashgan. Guli yakka, ba'zan 2-3 ta bo‘lib, barg qo‘ltig"ida joylashgan. Gulkosachasi 4-5 tishli, tojbarglari oq, 4-8 ta. Mevasi - cho‘ziq tuxumsimon, sariq rangli, ko‘p um g‘li ho‘1 meva. May- iyun oylarida gullaydi, mevasi noyabr-dekabrda pishadi. 81 Geografik tarqalishi. Limon vatani Tinch okeanining tropik orollari hisoblanadi. Gmziyaning g‘arbidagi nam subtropik rayonlarda, Qrimning Qora dengiz bo‘yi rayonlarida, O/arbayjon va boshqa yerlarda o stiriladi. Kimyoviy tarkibi. Meva tarkibida 6-8% limon kislota, 3,5 % qand, A, VI V2, R vitaminlari, 43-83 mg % askorbin kislota, flavonoidlardan (ayniqsa meva po'stida): diosmin va gesperiditi bo‘ladi. Meva po‘sti tarkibida 0,6% efir moyi bor. Limonning efir moyi och sariq rangli suyuqiikbo‘lib, tarkibida 3-6% sitral aldegid, 90% limonen va boshqa birikmalar bo'ladi. Ishlatilishi. Limonning efir moyi dorilar hidi va mazasini yaxshilash uchun ishlatiladi. Limon mevasi esa avitaminoz kasalliklarida qo‘llamladi. Limon moyi oziq-ovqat va konditer sanoatida ham ishlatiladi. Limon yetishtirish texnologisi C)‘zbekistonning sug'oriladigan tuproqlarida vegetatsiya davming uzun va sarnaradorlik haroratning yuqori bo‘lishi limon o‘simligini ekib o‘stirish va undan sifatli va yuqori hosil yetishtirish imkonini beradi. Limonni teplitsada va transheyalarda o‘stirish mumkin. Teplitsada o‘simlik qisqa muddatda o‘sadi va rivojlanadi, uni parvarish qilish engillashadi, hosildorligi oshadi. Agar transheyada o‘stirilsa bitta daraxtdan o‘rtacha 200-250 donagacha meva olinsa, teplitsada esa ancha kuchli rivojlangan daraxtdan 400-500 donagacha limon olish mumkin. 0 ‘rtacha harorat 10°S va undan yuqori boiganda limon novdalari o‘sa boshlaydi. Sutkalik o ‘rtacha harorat 16-18°S ga etganda limon yalpi g‘unchalaydi, 18-22°S da gullaydi. Limon barglari 2-3 yil yashaydi va asta-sekin almashinadi. Limon o ‘z-o‘zidan chetdan asalarilar tomonidan changlanadi. Bu tugunchalami ko‘proq hosil bo‘lishiga yordam beradi. 0 ‘sish va shakllanish davrida (aprel- may) 20-22°S va havoning nisbiy namligi 70-80 foiz bo‘lganda 82 uning foydali gullashi 22-25 foizga etadi. Limon sovukqa chi dam li 0 ‘simlik. Minus 2-2,5°S sovuqda mevalari, 3-4°S da barglari va bir yillik novdalari muzlaydi. Limonning yaxshi o‘sishi va rivojlanishi uchun unumdor tuproqlar ajratiladi. Sizot suvlari yaqin va sho‘rlangan yerlarda o‘sa olmaydi. Download 7.28 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling