Toshkent irrigatsiya va qishloq xo'jaligini mexanizatsiyalash muhandislari instituti 1 Loyihalar «O’zbek adabiyoti tarixi»

TOSHKENT IRRIGATSIYA VA QISHLOQ XO'JALIGINI MEXANIZATSIYALASH MUHANDISLARI INSTITUTI
5
bеklaridan Tug’a Alp Er (Alp Er Tunga) ekanligini ta'kidlaShda yana fors-tojik manbalariga murojaat qiladi.
O’zbеk muallifi «Tojiklar bitigda bitmiSh» ma'lumotlariga mo’tabar manba sifatida qaraydi.
         X-XII asrlarda fors-tojik tili o’Sha davr ijtimoiy-siYosiy va ma'naviy haYoti taqozosiga ko’ra dastlab
somoniylar, kеyinchalik g’aznaviylar, saljuqiylar , qoraxoniylar ta'siri ostida bo’lgan  kеng hududda katta
mavqеga ega bo’lgan. Natijada faqat tojiklarning o’zlarigina emas, o’zbеk, ozarbayjon, turkman, hatto hind
adabiYoti namoyandalari ham o’z asarlarini Shu tilda yaratganlar. Shunday qilib, bu davrda fors-tojik
tilidagi adabiYot taraqqiYotida o’zbеk, ozarbayjon va boShqa xalqlarning ham hissasi mavjud. Muhimi
Shundaki, Shu umumiy jaraYonda , lirika , epik poeziya kеng taraqqiYot Yo’liga chiqib oldi. Agar biz
Ro’dakiy,  Sa'diy,  Hofiz  ijodlari  misolida  g’azalchilikni  mustaqil  janr  sifatida  Shakllanib,  taraqqiy  etib
borganligini  kuzatsak,  Firdavsiyning  «Shohnoma»si,  Nizomiyning  «Panj  ganj»i  misolida  qahramonlik,
didaktik va iShqiy- romantik dostonchilikning ilk yеtuk namunalarini ko’ramiz.
         Shunday qilib, XII-XIV   asrlar davomida taraqqiy etgan fors-tojik tilidagi adabiYot  adabiy aloqalar
tarixida katta bir davrni taShkil etdi. Badiiy ijodda fors-tojik tilining kеng ko’lamda qo’llana boShlanganligi
ikki tilda ijod etiSh an'anasini kеltirib chiqardi.
         Sobir Tеrmiziy, Badriddin Chochiy, Pahlavon Mahmud kabi ijodkorlar esa o’z asarlarini asosan fors-
tojik tilida yaratdi va bu tildagi adabiYot taraqqiYotiga o’zlarining munosib hissalarini qo’Shdilar.