Toshkent kimyo texnologiya instituti asosiy organik sintez texnologiyasi kafedrasi organik moddalar kimyosi va texnologiyasi

KS-11 markali karbamid (karbamid-formaldegid) smolasi ishlab 
chiqarish 
KS-11 markali karbamid (karbamid-formaldegid) smolasi ishlab chiqarish 
sxemasi 
1-formalin saqlash yomkosti: 2- Nasos: 3- formalin saqlash bunkeri: 4-
dispenser
bunker: 5,6- o'lchash moslamalari-dispenserlar: 7 – reaktor: 8 – sovutgich: 9 - kondensat
to'plami 10 – vakumli nasos: 11- smola eritmasi
Tarkibida paraformin boʻlmagan formalin 1-sisternadan 2-nasos orqali
yuborilib 5-oʻlchov idishiga, soʻngra 7-reaktorga beriladi. Maydalagichda yoki
donador shaklda ezilgan karbamid 3-chi aralashtirgichli sisternaga quyiladi va u
yerdan 4- chi oʻlchash moslamasiga yuklanadi
. 4 dispenser bunkerdan pnevmatik
transport orqali 7 reaktorga yuboriladi.7 reaktorda xomashyo formalin, karbamid
,ishqor aralashtirilib polikondentatsiya jarayoni boradi
O'lchov tanklaridan
qatronni almashtirish uchun turli xil spirtlar qo'shiladi - butil, dietilen glikol va
boshqalar.

---

---

20
Kislota katalizatorlari (oksalat kislotasining suvli eritmasi va boshqalar) va

neytrallashtiruvchi moddalar (ammiakli suv, natriy gidroksid va urotropinning
suvli eritmalari) ham kerakli pH muhitning qiymati olinmaguncha 7-reaktorga
kiritiladi.
Qatronlar eritmasi zanglamaydigan po'latdan, nikel qotishmalaridan yoki
po'lat-nikel bimetaldan tayyorlangan 5-30 m
3
hajmli reaktorlarda tayyorlanadi.
Retsept bo'yicha barcha komponentlar yuklangandan so'ng, polikondensatsiya
jarayoni 15-40
0
C (kondensatsiya eritmalari) va 70-100
0
C (qatron eritmalari)
haroratlarda kerakli xususiyatga ega mahsulot olinmaguncha doimiy aralashtirish
bilan amalga oshiriladi. Agar jarayon reaktorga yuqori haroratda amalga oshirilsa,
metilen glikol va suv bug'larini kondensatsiyalash va ularni reaktorga qaytarish
uchun 8 – sovutgich bilan sovitiladi. Reaksiyada aralashmaning konsentratsiyasi
ko'pincha kamdan-kam hollarda amalga oshiriladi, shuning uchun aralashmani
tayyorlash uchun zavod vakuum nasosi 10 va kondensat kollektori bilan
jihozlangan 9. Polikondensatsiya reaktsiyasi tugagandan so'ng, eritma 25-30
0
C
gacha sovutiladi. , uning pH aniqlanadi va ammiakli suvning hisoblangan miqdori
pH 7 -8 reaktorda aralashmaga qo'shiladi.
Reaksiya aralashmasining konsentratsiyasi (quritish) muzlatgich va vakuum
qabul qilgichga ulangan bir xil reaktorda 13-26 kPa qoldiq bosim va 50-70
0
C
haroratda amalga oshiriladi. Jarayon eritmaning sinishi indeksi va yopishqoqligi
bilan boshqariladi.
Kondensatsiya eritmasi yoki eritma yoki qatron eritmasi vakuumni
o'chirgandan so'ng 9 filtr orqali sovutilgandan so'ng yig'imga o'tkaziladi.

---

---

21