Toshkent kimyo-texnologiya instituti shahrisabz filiali 18-21 guruh talabasi G’anijonov Firdavsning


Download 34.01 Kb.
Sana05.05.2023
Hajmi34.01 Kb.
#1426888
Bog'liq
G\'anijonov F


TOSHKENT KIMYO-TEXNOLOGIYA INSTITUTI SHAHRISABZ FILIALI
18-21 guruh talabasi G’anijonov Firdavsning
Organik kimyo fannidan mustaqil ishi
Grignard reaktsiyasi
Grignard reaksiyasi (fransuzcha) — aldegid yoki keton tarkibidagi karbonil guruhiga alkil, allil, vinil yoki aril-magniy galogenidlari (Grignard reagenti) qo‘shiladigan metallorganik kimyoviy reaksiyadir. Bu reaksiya uglerod-uglerod aloqalarining shakllanishi uchun muhim ahamiyatga ega. Organik galogenidning magniy bilan reaksiyasi Grignard reaksiyasi emas, balki Grignard reaktivini beradi:

Grignard reaktsiyalari va reagentlari fransuz kimyogari Fransua Ogyust Viktor Grignard tomonidan kashf etilgan va nomi bilan atalgan (Nansi universiteti, Frantsiya), u 1900 yilda nashr etgan va bu ish uchun 1912 yilda kimyo bo'yicha Nobel mukofotiga sazovor bo'lgan.
Reaktsiya mexanizmi:
Uglerod magniydan ko'ra ko'proq elektromanfiy bo'lganligi sababli, magniyga biriktirilgan uglerod nukleofil vazifasini bajaradi va karbonil guruhining qutbli aloqasida mavjud bo'lgan elektrofil uglerod atomiga hujum qiladi. Grignard reagentining karbonilga qo'shilishi odatda olti a'zoli halqa o'tish holatidan o'tadi:

Radikal birlashtiruvchi yon mahsulotlarni aniqlashga asoslanib, ketil radikal oraliq mahsulotining dastlabki shakllanishini o'z ichiga olgan muqobil yagona elektron uzatish (SET) mexanizmi ham taklif qilingan. Yaqinda o'tkazilgan hisoblash tadqiqoti shuni ko'rsatadiki, operativ mexanizm (polyar va radikal) substratga bog'liq bo'lib, karbonil birikmasini kamaytirish potentsiali asosiy parametr bo'lib xizmat qiladi.
Atama va lug’atlar:
Grignard reaction - Grignard reaktsiyasi
organometallic chemical reaction - organometalik kimyoviy reaktsiya
alkyl – alkil
allyl – allil
vinyl – vinil
aryl-magnesium halides - aril-magniy galogenidlari
carbonyl group - karbonil guruhi
aldehyde – aldegid
carbon–carbon bonds - uglerod-uglerod aloqalari
nucleophile – nukleofil
single electron transfer (SET) - yagona elektron uzatish (SET)
Download 34.01 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling