3.2.Xizmat ko’rsatuvchi korxonalarda auditni rejalashtirish va
dasturini tuzish.
Xizmat ko’rsatuvchi korxonalarda auditning rejasi va dasturini tuzishda
iqtisodchi olimlarning fikrlariga tayanamiz.
Mamatov Z.T auditni rejalashtirish jarayonini quyidagicha ta’riflaydi:
«auditni rejalashtirish – auditorlik tekshiruvi hajmi, auditning umumiy rejasini
tuzish, auditorlik ish rejalari va aniq auditorlik tadbirlarini ishlab chiqishni o’z
ichiga oladigan auditning muhim bosqichlaridan biridir».
Musaev H.N.ning qayd etishicha esa, «…auditning rejalashtirilishi ushbu
jarayonning muhim tarkibiy qismi bo’lib, o’z ichiga auditorlik tekshiruvining
umumiy hajmini aniqlash, audit dasturini tuzish, auditda qo’llaniladiga usullarni
belgilash, tekshirish muddatlari, ko’rsatiladigan xizmatlarni va audit xatarini
aniqlash kabi masalalarni o’z ichiga oladi». Ushbu ta’rif auditni rejalashtirish
jarayonini to’liq yoritib bera olmaydi. Unda auditni rejalashtirishda tekshiruv
uchun zarur ma’lumotlarning xususiyatlari, audit muhimligi va xatari darajasini
baholash kabi jihatlarga etarlicha e’tibor qaratilmagan.
Yuqoridagi fikrlardan kelib chiqqan holda xizmat ko’rsatuvchi
korxonalarida auditni tashkil etish va rejalashtirish bosqichlarini quyidagicha
tasvirlash maqsadga muvofiqdir.
Har bir korxonada bo’lgani singari xizmat ko’rsatuvchi korxonalarda ham
auditning o’tkazilishi bu ijobiy holdir. Chunki xizmat ko’rsatuvchi korxonalar
ham mustaqil sub’ekt sifatida faoliyat ko’rsatadilar. Barcha auditorlik korxonasi
54
o’zining mijozini tekshirishdan oldin u haqida ko’proq ma’lumotga ega
bo’lishga harakat qiladi. Bu borada auditor mijoz korxona qaysi sabablarga
ko’ra auditor xizmatiga murojaat qilayotganligini aniqlashi lozim. Auditorlik
tashkiloti yana tekshiruv o’tkazish uchun xodimlar jadvalini shakllantirishi,
mijoz bilan shartnoma tuzishi lozim.
Do'stlaringiz bilan baham: |