Toshkent moliya instituti ilm va ilmiy tadqiqotlar Tayyorladi: Omonjonova Sevinch

Pragmatik - eng yaqin natijani olishga qaratilgan.
Ilmiy - tadqiqot maqsadlarini ilmiy shakllantirish
foydalaniladi.

---

Mo‘ljallar va cheklovlar 
Mo‘ljallar va cheklovlar tadqiqotni maqsadli 
ravishda o‘tkazishga imkon beradi.
Ular 
qat’iy 
va 
yengil, yaqqol 
yoki 
oldindan 
aytib bo‘ladigan, mavhum 
va 
oldindan aytib 
bo‘lmaydigan
bo‘ladi.

---

Tadqiqot o‘tkazishdagi asosiy metodologik prinsiplar 
1.Qarama-qarshilik prinsipi - muammo - bu har doim 
istalgan va mumkin bo‘lgan, ma’lum va qidirilayotgan 
o‘rtasidagi qarama-qarshilik.
2.Baholash prinsipi - har qanday voqea, hodisalar, 
qarama- qarshiliklar muhimlilik, dolzarblilik, murakkablik, 
boshqa hodisalar bilan bog‘liqlik mezonlari bo‘yicha 
baholanadi.
3.E’tirof etish prinsipi - bu hodisaning sinfini, uning 
ma’lum bir tipologik guruhga tegishli ekanligini aniqlash, 
taqqoslash zarurati.

---

Ilmiy tadqiqotning sifatiga quyidagi 
prinsiplarga rioya qilish 
orqali erishiladi: 
- maqsadga muvofiqlik prinsipi - tadqiqotlar amaliyotni takomillashtirish vazifalariga 
muvofiq amalga oshiriladi; 
- obyektivlik prinsipi - tadqiqotdagi nazariy modellar real obyektlar va jarayonlarni 
ko'p qirrali va xilma -xillikda aks ettirishi kerak; 
- amaliy yo'nalganlik prinsipi - tadqiqot natijalari amaliyotni, uni rivojlantirishning bir
nechta yo'llari mavjud bo'lganda, tushuntirish, prognoz qilish va takomillashtirishga
yordam berishi kerak. 
- tizimlilik prinsipi - tadqiqot natijalari ilmiy bilimlar tizimiga kiritiladi, mavjud
ma'lumotlarni yangi axborotlar bilan to'ldiradi; 
- yaxlitlik prinsipi - obyektning tarkibiy qismlari ularning o'zaro aloqadorligi va o'zaro
bog'liqligining ko'p o'lchovli tasviri dinamikasida o'rganiladi; 
- dinamizm prinsipi - o'rganilayotgan obyektlarning shakllanishi va rivojlanish
qonuniyatlari, ularning ko'p jihatliligi va ko'p variantliligining obyektiv tabiati(xarakteri)
ochib beriladi. 

---

Gipoteza 
Gipoteza - bu ma’lum bir oqibatni keltirib
chiqaradigan sabab, o‘rganilayotgan obyektlarning
tuzilishi va tarkibiy yelementlarning ichki va tashqi
bog‘lanishlari xarakteri to‘g‘risida tekshirish va
isbotlashni talab qiladigan taxmin (faraz).
Gipoteza – bu, shuningdek, ehtimoliy bilim,
tushuntirish, 
tushunish 
- 
axborot 
yetarli 
bo‘lmaganida izohlash varianti.

---