Toshkent moliya instituti n. X. Jumayev, J. X. Ataniyazov, E. D. Alimardonov xalqaro valyuta munosabatlari

O‘zbekiston Respublikasi hududida chet el valyutasini sotib olish va sotish yuridik shaxslar tomonidan vakolatli banklar orqali, jismoniy shaxslar tomonidan vakolatli banklar, ularning filiallari va ayirboshlash shoxobchalari orqali amalga oshiriladi.
O‘zbekiston Respublikasi hududida barcha hisob-kitoblar va to‘lovlar milliy valyutada amalga oshiriladi. Biroq, mamlakatimiz hududida hisob-kitoblar va to‘lovlarni chet el valyutasida amalga oshirishga quyidagi hollarda yo‘l qo‘yiladi:

1. Qonun hujjatlarida belgilangan tartibda kreditlarni olish va qaytarishda;

   
   

2. Vakolatli banklardagi omonatlarga pul mablag‘lari qo‘yishda, omonatlar bo‘yicha foizlar to‘lashda;

   
   

3. Bankning chet el valyutasidagi operatsiyalar bo‘yicha vositachilik haqini undirishda;

   
   

4. Chet el valyutasida ifodalangan bank kafolatlarini berish va ular yuzasidan to‘lovlarni amalga oshirishda;

   
   

5. Vakolatli banklar, ularning filiallari va ayirboshlash shoxobchalari orqali chet el valyutasini sotib olish va sotishda;

   
   

6. Yuridik shaxslarning ustav fondiga (ustav kapitaliga) qonun hujjatlarida belgilangan tartibda valyuta boyliklarini kiritishda;

   
   

7. Xayriya maqsadlarida amalga oshiriladigan operatsiyalarda;

   
   

8. Meros huquqi bo‘yicha valyuta boyliklarini olishda;

   
   

9. Bojsiz savdo do‘konlaridagi hisob-kitoblar, shuningdek xalqaro yo‘nalishlarda tashishda transport vositalarining qatnov yo‘llarida yo‘lovchilarga tovarlar sotish va xizmatlar ko‘rsatishdagi hisob-kitoblar bilan bog‘liq operatsiyalarda;

   
   

10. Norezidentlar bilan tovarlarni boshqaga o‘tkazish, ishlar bajarish, xizmatlar ko‘rsatish, axborotni, intellektual faoliyat natijalarini, shu jumladan ularga bo‘lgan mutlaq huquqlarni boshqaga o‘tkazish to‘g‘risida shartnomalar tuzish va ularni bajarish bilan bog‘liq xizmatlar komissionerlar (agentlar) tomonidan ko‘rsatilayotganda komissionerlar (agentlar) va komitentlar (printsipallar) o‘rtasida amalga oshiriladigan operatsiyalarda;

    
    

11. O‘zbekiston Respublikasidan olib chiqilayotgan yoki O‘zbekiston Respublikasiga olib kirilayotgan yukning tranziti, uni tashish bilan bog‘liq xizmatlar ekspeditor, tashuvchi va fraxtchi tomonidan ko‘rsatilayotganda transport ekspeditsiyasi, tashish hamda charter (fraxtlash) shartnomalari bo‘yicha operatsiyalarda;

    
    

12. Qimmatli qog‘ozlarni qonun hujjatlarida nazarda tutilgan hollarda sotib olish va sotishda;

    
    

13. Rezidentlar tomonidan rezidentlar hamda norezidentlardan plastik to‘lov va kredit kartochkalari bo‘yicha to‘lovlarni qabul qilishda;

    
    

14. Qonun hujjatlarida belgilangan tartibda sug‘urta va qayta sug‘urta shartnomalari bo‘yicha o‘zaro hisob-kitoblarni amalga oshirishda;

    
    

15. Qonun hujjatlarida belgilangan boshqa hollarda.

    
    

Jismoniy shaxslarning O‘zbekiston Respublikasi hududiga naqd chet el valyutasini olib kirishi cheklovlarsiz amalga oshiriladi.

Rezident jismoniy shaxslar naqd chet el valyutasini olib chiqish huquqini tasdiqlovchi hujjatlarni ko‘rsatmasdan qonun hujjatlarida belgilangan miqdordagi naqd chet el valyutasini O‘zbekiston Respublikasidan bir yo‘la olib chiqishlari mumkin.
Qonun hujjatlarida belgilangan miqdordan ortiq bo‘lgan naqd chet el valyutasining rezident jismoniy shaxslar tomonidan olib chiqilishi ularda O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki yoki vakolatli banklar tomonidan beriladigan, O‘zbekiston Respublikasidan naqd chet el valyutasini olib chiqish huquqini tasdiqlovchi hujjatlar bo‘lgan taqdirda amalga oshiriladi.
Norezident jismoniy shaxslar bojxona deklaratsiyasiga muvofiq olib kirilgan naqd chet el valyutasi miqdoridagi nakd chet el valyutasini, shuningdek, O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki va vakolatli banklar tomonidan beriladigan, ularning naqd chet el valyutasini olib chiqish huquqini tasdiqlovchi hujjatlar bo‘lgan taqdirda esa olib kirilgan naqd chet el valyutasidan ko‘p bo‘lgan miqdordagi naqd chet el valyutasini O‘zbekiston Respublikasidan bir yo‘la olib chiqishlari mumkin.