Тошкент молия институти ризаев нурбек кадирович

ИИ бўлим бўйича жами (сатр. 490 + 600)	770‎	‎
‎
Баланс пассиви бўйича жами (сатр. 480 + 770)	780‎	‎	‎

7-Масала. Хўжалик операцияларнинг балансга таъсирини аниқланг (ўзгариш тури).
8-жадвал
Хўжалик муомалалари

№	Муомалалар мазмуни	Сумма, минг сўм	Ўзгариш тури
	Банкнинг қисқа муддатли кредити тўланди	75000
	Хизмат сафари харажатлари учун кассага пул келиб тушди	12000
	И.Пўлатовга хизмат сафари учун нақд пул берилди	10000
	Асосий ишлаб чиқариш ишчиларига иш ҳақи ҳисобланди	142000
	Банк кредити ҳисобига мол етказиб берувчилардан қарз сўндирилди	75000
	Харидорлар қарзлари келиб тушди	31600
	И.Пўлатовдан ҳисобдор сумма ҳисобидан материал қабул қилинди	5400
	Омборга ишлаб чиқаришдан тайёр маҳсулотлар қабул қилинди	40200
	И.Пўлатов ортиб қолган суммани топширди	300
	Иш ҳақидан даромад солиғи ушланди	17100
	Тақсимланмаган фойданинг бир қисми резерв капиталига йўналтирилди	60000

8-Масала. Хўжалик операцияларнинг балансга таъсирини аниқланг (ўзгариш тури).
9-жадвал
Хўжалик муомалалари

№	Муомалалар мазмуни	Сумма, (минг сўм)	Ўзгариш тури
	Товарлар сотиб олинди	1900
	Актсиялар сотиб олинди	345
	Савдо дўкони ҳодимларига иш ҳақи ҳисобланди	6000
	Иш ҳақи бериш учун кассага пул олиб келинди	5500
	Иш ҳақидан даромад солиғи ушлаб қолинди	540
	Иш ҳақи тарқатилди	5130
	Ҳисоб-китоб счётидан қуйидагиларга пул ўтказилди: - товарлар етказиб берувчига - бюджетга даромад солиғи - банк кредити фоиз тўлови	1500 540 700
	Автогараж ижараси учун ҳақ ҳисобланди	1600
	Товарлар сотилишидан кассага пул кирим қилинди	17380

9-Масала. Хўжалик муомалалари таъсирида балансдаги ўзгаришларни акс эттириш.
10-жадвал
2020 йил 1январ ҳолатига қисқартирилган бухгалтерия баланси

Баланс моддалари	Сумма	Баланс моддалари	Сумма
1. Асосий воситалар	2030000	1. Устав капитали	1400000
2. Тайёр маҳсулот	400000	2. Тақсимланмаган фойда	300000
3. Қурилиш материаллари	300000	3. Қисқа муддатли банк кредити	350000
4. Касса	50000	4. Меҳнатга ҳақ тўлаш	400000
5. Банкдаги ҳисоб-китоб счёти	950000	5. Мол юборувчилар би­лан ҳисоб-китоб	700000
6. Ҳисобдор шахслар	20000	6. Бюджет билан ҳисоб лашиш	600000
Жами	3750000	Жами	3750000

11-жадвал
Январ ойида қуйидаги муомалалар содир бўлган

Хўжалик муомалаларининг мазмуни	Сумма	Муомала тури
1	2	3
5 январ куни содир бўлган муомалалар
1. Ходимларга иш ҳақи бериш учун кассага нақд пул келтирилди	170000
2. Фойданинг бир қисми устав капиталига қўшилди	180000
3. Банкдан қисқа муддатли кредит олиниб ҳисоб-китоб счётига ўтказилди	250000
4. Ходимларга кассадан иш ҳақи берилди	160000
6 январ куни содир бўлган муомалалар
1. Сафар харажатлари учун ҳисобдор шахс Мансуровга кассадан нақд пул берилди	25000
2. Мол юборувчилардан қурилиш материаллари қабул қилинди, лекин пули тўланмади	60000
3. Ҳисоб-китоб счётидан банкнинг қисқа муддатли кредити тўланди	250000
4. Банк кредити ҳисобидан мол юборувчилардан қарз ўтказиб берилди	270000

Топшириқни бажариш учун кўрсатма: 11-жадвалнинг 3-устунида ҳар бир хўжалик муомаласи баланс ўзгаришига таъсири тури кўрсатилсин. Масалани ечиш учун қуйидаги шакл тузилсин.

12-жадвалнинг 2-устунида 1 январга қолдиқни кўрсатинг, 3-устунида 11-жадвалда келтирилган 5 январ куни содир бўлган хўжалик муомалаларининг суммалари тегишли баланс моддалари бўйича (+, -) акс эттирилсин. Сўнгра 1-жадвалнинг 4-устунига 11-жадвалда келтирилган 6 январ куни содир бўлган хўжалик муомалаларининг суммалари тегишли баланс моддалари бўйича ((+, -) акс эттирилсин ва 5-устунга 7 январ кун бошида қолган қолдиқ ёзилсин.


12 – жадвал
Хўжалик операцияларнинг бухгалтерия балансига таъсири

Баланс моддалари	1 январга қолдиқ	5 январ кунига ўзгариш	6 январ кунига ўзгариш	7 январга қолдиқ
1	2	3	4	5
Актив__Пассив'>Актив
Асосий воситалар
Тайёр маҳсулот
Қурилиш материаллари
Касса
Ҳисоб-китоб счёти
Ҳисобдор шахслар
Жами
Пассив
Устав капитали
Банк кредити
Меҳнатга ҳақ тўлаш
Мол юборувчилар билан ҳисоблашиш
Тақсимланмаган фойда
Жами

10-Масала. Хўжалик муомалалари таъсирида бухгалтерия балансида содир бўлган ўзгаришларни акс эттиринг.
13-жадвал
Бухгалтерия баланси 01.01.20… й. (минг сўмда)

Актив			Пассив
Асосий воситалар	100000	Устав капитали		500000
Материаллар	100000	Тақсимланмаган фойда		300000
Тугалланмаган ишлаб чиқариш	400000	Мол етказиб берувчилардан қарз		50000
Касса	65000	Бюджетдан қарз		10000
Ҳисоб-китоб счёти	200000	Ижтимоий суғурта бўйича қарздорлик		5000
Жами	865000	Жами		865000

Ҳисобот даврида қуйидаги хўжалик операциялари содир бўлган:

1. Ҳисоб-китоб счётидан кассага пул маблағлари олиб келинди –
25 000 минг сўм.
2. Мол етказиб берувчиларга тўланди – 40000 минг сўм
3. Тақсимламаган фойда ҳисобидан резерв капитали шакллантирилди – 20000 минг сўм.
4. Мол етказиб берувчилардан материал қабул қилинди – 10000 минг сўм.
5. Олинган материаллар ишлаб чиқаришга сарфланди – 10000 минг сўм
Вазифа: Юқоридаги маълумотлардан фойдаланиб 12,13-жадвалларни тўлдиринг.


14-жадвал
Хўжалик операцияларнинг бухгалтерия балансига таъсири

№	Хўжалик операциялар	Баланс ўзгариши				Ўзгариш тури
		Актив		Пассив
		Камайиши	Кўпайиши	Камайиши	Кўпайиши
	Ҳисоб-китоб счётидан кассага пул маблағлари келтирилди
	Мол етказиб берувчиларга пул тўланди
	Тақсимламаган фойда ҳисобидан резерв капитали шакллантирилди
	Мол етказиб берувчилардан материал қабул қилинди
	Олинган материаллар ишлаб чиқаришга сарфланди