Тошкент молия институти Статистика кафедраси Доц. Аббос Набихўжаев Маъруза мавзуси: “Макроиқтисодий барқарорлик”

• Мавзу: Статистик тадкикотларда танлаб кузатишнинг кулланилиши.

Режа:

• 1. Танлама кузатиш тўғрисида тушунча.
• 2. Танлама кузатиш усуллари.
• 3. Ўртача ва чегаравий танлама кузатиш хатолари

1-савол: Танлама кузатиш тўғрисида тушунча

• Ушбу мавзу эҳтимоллар назарияси, математик статистика ва олий математика фанлари билан чамбарчас боғланган.
• Танлама кузатиш - бош тўпламдан маълум қоидалар асосида ажратиб олинган бирликлар ўрганилиб, олинган натижаларга асосланиб бош тўплам тўғрисида маълумотлар олиш.
• Ўрганилиши лозим бўлган тўплам бош тўплам деб номланиб, ундаги бирликлар сони “N” ҳарфи билан белгиланади.

1-савол: Танлама кузатиш тўғрисида тушунча

• Текшириш учун бош тўпламдан танлаб олинган қисм танлама тўплам деб номланади ва ундаги бирликлар сони “n” ҳарфи билан белгиланади.
• Масалан, хўжаликдаги жами майдон – 1000 га ни “N” ҳарфи билан белгилаб олсак, кузатилаётган майдон – 150 га ни “n” ҳарфи билан белгиланади.

1-савол: Танлама кузатиш тўғрисида тушунча

• Бош тўплам учун ҳисобланган бирон бир белгининг ўртачаси – бош тўплам ўртачаси “X” катта ҳарфи билан белгиланади.
• Танлама тўплам учун ҳисобланган бирон бир белгининг ўртачаси – танлама тўплам ўртачаси “х” кичик ҳарфи билан белгиланади.

1-савол: Танлама кузатиш тўғрисида тушунча

• Ўртача даража
• Бош тўплам учун:

• Танлама тўплам учун:

1-савол: Танлама кузатиш тўғрисида тушунча

• Бош тўплам учун ҳисобланган бирон бир белгининг салмоғи – бош тўплам салмоғи – “р” ҳарфи билан белгиланади.
• Танлама тўплам учун ҳисобланган бирон бир белгининг салмоғи – танлама тўплам салмоғи – “w” ҳарфи билан белгиланади.