Тошкент Молия Институти «Статистика» кафедраси


multiplikatli modeli ( classical multiplicative time series model)


Download 24.21 Kb.
bet7/8
Sana08.11.2023
Hajmi24.21 Kb.
#1754807
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
5.Mavzu. Vaqtli qatorlar

Dinamika qatorlarning klassik multiplikatli modeli ( classical multiplicative time series model) - har qanday kuzatuv ko’rsatkichlari yuqoridagi komponentlar orqali amalga oshiriladi deb takidlaydi. Agar malumotlar har yilgi bo’lsa, kuzatuv Yi , i- chi yil bo’lib, u quydigi tenglama (4.1.) orqali ifodalandi:


Har yilgi malumotlar uchun Dinamika qatorlarning klassik multiplikatli modeli
Yi = Ti* Ci *Ii (4.1.)
Bu erda – Ti –trend ko’rsatkichi , Ci- tsiklli komponentning
qiymati,Ii – chi yil uchun tasodifiy komponent qiymati.

4.1.Jadval. Dinamika qatorlarga tasir etuvchi omillar (faktorlar).

4.1.Jadval. Dinamika qatorlarga tasir etuvchi omillar (faktorlar).


Komponent

Turi

Aniqlanishi

Sababi

Davomiyligi

Trend

Tizimli (sistemali)

Uzoq Dinamika o’suvchi yoki pasayuvchi malumotlar tasvirlanadi

Texnologiyalarning, aholining, turmush darajaning va bozor narxlarining o’zgarishi

Bir necha yil

Mavsumiy

Tizimli (sistemali)

Har yili namoyon bo’ladigan doimiy o’zgaruvchilarni aniq tasvirlaydi

Ob-havo sharoiti, ijtimoiy sharoit, diniy ananalar

Yil davomida(har oyda yoki harchorakda bo’lishi mumkin)

Tsiklli

Tizimli (sistemali)

Takrorlanadigan tebranish 4 fazadan iborat:1. Yuksalish (cho’qqi), 2.Pasayish (retsessiya), 3. Inqiroz (depressiya), 4.Ko’tarilish (tiklanish)

Iqtisodiy faollikka tasir etuvchi ko’praqamli faktorlar bog’liqligi

2-10 yil oralia o’zgaruvchan intensivlik bilan

Doimiy bo’lmagan

Tizimli bo’lmagan
(sistemali emas)

Vaqt qatorlarining tasodifiy tebranishi, u tizimli samaralarni hisobga olishda shakllanadi.

Malumotlarning tasodifiy tebranishi yoki ko’zda tutilmagan hodisalar:suv toshqini, mitinglar va boshqalar

Qiska muddatli va bir martalik

Download 24.21 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling