Toshkent tibbiyot akademiyasi 2 –davolash 121-b guruh talabasi Kenjayev Jaloliddinning Tibbiy biologiya fanida taqdimoti - mavzu So’rgichlilar-odam parzitlari.Jigar qurti, lansetsimon,mushuk, o’pka ,qon so’rgichlari
- Sorgichlilar sinfi parazit holda hayot kechiradigan yassi chuvalchanglarning 3000 ga yaqin turini oz ichiga oladi.sorgichlilar tuzilishi jihatidan kipriklilarga yaqin bolib,lekin parazitlik bilan hayot kechirishi tana tuzilishiga tasir etishi natijasida uning soddalashishi kuzatiladi.sorgichlilarning tanasi yaproqsimon bolib,ushbu sinfga xos bolgan ikkita sorgich boladi ogiz sorgichi va qorin sorgichi.ikkala sorgichi yordamida sorgichliar xojayininingtanasiga yopiship oladi.bundan tashqari ogiz sorgichi oziqni sorish vazifasini bajaradi
- jigar qurti yoki fasciola hepatica o’txor sutemizuvchilar vaodamda uchraydi fastsiolez kasalligining qo’zgatuvchisidir.
- Fastsiola tanasi yaproqsimon bolib uzunligi 3-5 sm. Oldingi konussimon uchli tomonida og’iz so’rg’ichi,undan bir oz pastda qorin so’rg’ichi joylashgan.
- Jigar qurtining asosiy definitiv xo’jayini-qo’y,echki,sigir,ot,tuya va boshqa o’txor hayvonlar’kamdan kam hollardagina odam
- Yetilagan chuvalchang o’t yo’llarida yashab tuxum qo’yadi,ular jigardan o’t yo’llariga o’tib u orqali ichakka o’tadi va axlat bilan birga tashqi muhitga chiqadi .
- Tuxumlar yetilishi uchun ma’lum bir sharoit kerak ular suvga tushishi va suv harorati 25-30 gradus bo’lishi kerak.qorog’ida tuxumdan lichinka chiqmaydi yorug’ga olinsa 15-30 daqiqada kiprikli lichinka –miratsidiy chiqadi.25-30 kun emborional davr bo’ladi.
- Ko’zchasi orqali yorug’likni sezib parmalovchi apparati oarqali oraliq xo’jayini tanasiga kiradi.oraliq xo’jayini qorinoyoqli-Limnea truncatula.moluska tansiga kirgach jigarga o’tib sporosistaga aylanadi.
- Sporosistada ko’zcha,kiprikchalar bo’lmaydi tanasi xaltasimon embrional hujayralar bilan to’lgan ular urug’lanmay turib tarraqiy qiladi
- Lichinkaning keyingi davri-rediya deyiladi. Rediyalar partanogenez yo’li bilan embrion hujayralardan lichinkaning uchinchi davri-serkariyala rivojlanadi
- Sekariyalarni dumi bor jinsiy organlari rivojlanmagan.ularda og’iz va qori so’rg’ichi va ikkiga ayrilgan ichagi bo’ladi .u oraliq xo’jayindan chiqib suv o’simliklariga ilinib parda bilan o’ranadi bu-Adoleskariya deb ataladi.
- Hayvon adoleskariya bilan zaralangan suvdan ichganda unga yuqadi.
- Tashxisi-parazitolog bemor axlatini tekshirganda jigar qurti tuxumlarini aniqlaydi
- Profilaktikasi-ko’lmak suvlarini qaynatmasdan ichmaslik,meva va sabzavotlarni yuvmasdan yemaslik.jamoat profilaktikasi-suv havzalaridagi qorinoyoqlilarni yo’qotish ,chorva mollarini fasrsiolizga tekshirtirib turish.
Do'stlaringiz bilan baham: |
