Umumiy o‘lim ko‘rsatkichlarini hisoblash. - Aholining o`limi haqidagi ma`lumotlar uning takror barpo qilinishi, tabiiy o`sish darajasini anqlashda muhim ahamiyatga ega bo`lgan ko`rsatkichdir.
- Kishilik jamiyatining butun tarixi - aholi bir avlodning ikkinchi avlod bilan almashinuvi, uning tinimsiz yangilanib turishidan iborat bu jarayon har yili sodir bo`ladigan tug`ilish va o`lim ko`rsatikichlaridagi farqda yaqqol namoyon bo`ladi. Har yoili qandaydir sabablarga ko`ra vfot etgan aholi o`rnining yangidan, dunyoga kelgan avlod hisobiga to`ldirilib borishi aholining takror barpo qilinishi deyiladi. Tug`ilganlar soni o`lganlar sonidan ortiq bo`ldandagina aholi chsoni oshib, ko`payib, boradi. Bu esa, jamiyat taraqqiyoti uchun muhimdir.
Ma`lumki, jamiyat taraqqiyotini belgilab beruvchi asosiy kuch bu moddiy nematlarni ishlab chiqarish usulidir. Jamiyatnig asosiy ishlab chiqaruvchi kuchi esa odamlar, aholidir. Shuning uchun ham aholi, uning tinmay o`sib boradigan talablari doim kuzatib boriladi va o`rganiladi. - Ma`lumki, jamiyat taraqqiyotini belgilab beruvchi asosiy kuch bu moddiy nematlarni ishlab chiqarish usulidir. Jamiyatnig asosiy ishlab chiqaruvchi kuchi esa odamlar, aholidir. Shuning uchun ham aholi, uning tinmay o`sib boradigan talablari doim kuzatib boriladi va o`rganiladi.
- Shunday qilib aholining takror barpo qilinish jarayoning negizini tug`ilish va o`lim hamda ular o`rtasidagi farq tashkil qiladi. Ammo ayrim hududlar aholisining o`sishida tabiiy o`sishdan tashqari meanik o`sish ya`ni aholining hududiy taqsimlanishi ham katta rol o`ynaydi.
- 1. Asanov G. Aholi geografiyasi. T., 1978.
- 2. Bruk S.I. Naseleniya mira. Etnograficheskiy spravochnik. 2-YE.izd. pererab. i dop. M., 986.
- 3. Borisov M. Naseleniya mira. demograficheskiy spravochnik. M., 1989.
- 4. www.ziyonet.uz
Do'stlaringiz bilan baham: |
