Toshkent Tibbiyot Akademiyasi Sog’liqni salqash menejmenti fakulteti talabasi Elshod Raxmonov ning “tibbiyot texnikasi” fanidan tayorlagan mustaqil ishi

Toshkent Tibbiyot Akademiyasi Sog’liqni salqash menejmenti fakulteti talabasi Elshod Raxmonov ning “tibbiyot texnikasi” fanidan tayorlagan mustaqil ishi

• Angiografiya

• Angiografiya (angio... va ...gra-fiya) – qon va limfa tomirlariga kon-trast (soya tushiradigan va organizm uchun bezarar) modda yuborib, rentgenologik usul bilan ular suratini olish. A. kon va limfa tomirlari kasalliklarini, shuningdek ba’zi a’zolar (miya, yurak, oʻpka va boshqalar)dagi kasalliklarni qon tomirlaridagi oʻzgarishlarga qarab aniqlashda qoʻllaniladi.Shuningdek, ushbu usul tomirlarning topografik-anatomik xususiyatlari, ularning funksional holati, torayish darajasi(yurak,buyrak va boshqalar), qon oqish tezligi va qon aylanishining boshqa aylanma yo'llarini o'rganishga imkon beradi. A.ning angiokardiogra-fiya, angiopulmonografiya, aortogra-fiya, vazografiya, limfografiya va boshqa turlari mavjud.

• O’rganilayotgan tomirlarning o’ziga xos xususiyatlarini hisobga olgan holda arteriografiya, flebografiya (venografiya), kapillyar va limfografiya farqlanadi. Tadqiqot ko’lamini hisobga olgan holda umumiy va selektiv (mahalliy) angiografiya o’rtasida farqlanadi. Selektivning quyidagi turlari mavjud:
• Miya – miya tomirlarini o’rganish.
• Koronar – yurak tomirlarini o’rganish.
• Periferik – yuqori va pastki periferik tomirlarini o’rganish.
• Aortografiya: torakal (ko’krak aortasini tekshirish) va qorin bo’shlig’i (qorin aortasini tekshirish).
• Angiopulmonografiya – bu o’pka tomirlarini o’rganish.
• Portografiya – portal venani tekshirish.
• Buyrak – buyrak tomirlarini o’rganish.

• O’rganish metodikasi
• Jarayon oldidan 4 soat davomida bemorga ovqatlanish va ichish taqiqlanadi. Angiografiya boshlanishidan oldin bemor maxsus stolga joylashtiriladi. Qarshilikni kamaytirish uchun mushak ichiga trankvilizator va allergiyani oldini olish uchun antigistamin yuboriladi. Arteriya, vena yoki limfa tomirlari tanlanadi, tomir ustidagi terining maydoni antiseptik preparat bilan artiladi, lokal behushlik qilinadi, teriga kichik kesma qilinadi va introduktor o’rnatiladi ( angiografiya paytida tomir ichiga kontrast modda yuboriladigan kateterni o’rnatish uchun maxsus qurilma).

• Introduktor orqali kateter kiritiladi va o’rganilayotgan hududdagi tomirga uzatiladi. Kateter to’g’ri joyda ekanligiga ishonch hosil qilish uchun rentgenogramma olinadi, so’ngra kateterga radiopak kontrastli vosita (Triyotrast, Kardiotrast, Urografin, Hypaque) yuboriladi va bir qator rentgen nurlari olinadi. Agar kerak bo’lsa, diagnostika, davolash taktikasini aniqlash va hokazolar uchun zarur bo’lgan ma’lumotlar olinmaguncha protsedura bir necha marta takrorlanadi (angiografiyaning maqsadlariga qarab).
• Tadqiqot oxirida kateter chiqariladi, kesma joyi steril salfetka bilan yopiladi va bandaj qo’llaniladi. Angiografiyadan keyin 6-10 soat ichida bemorga trombozni oldini olish uchun yotoqda qolish tavsiya etiladi. Yod o’z ichiga olgan kontrast moddalar buyraklarga salbiy ta’sir ko’rsatishi mumkin, shuning uchun bemorga preparatning qondagi kontsentratsiyasini kamaytirish va uning siydik bilan chiqarilishini osonlashtirish uchun ko’proq suyuqlik ichish tavsiya etiladi.