Тovar moddiy zahiralar hisobi


Тovar-moddiy zahiralarni tannarxini aniqlash usullari


Download 152 Kb.
bet5/14
Sana04.11.2023
Hajmi152 Kb.
#1746983
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14
Bog'liq
1353939752 40262

3. Тovar-moddiy zahiralarni tannarxini aniqlash usullari


Тovar-moddiy zahiralarini turlicha bo’lishi ularni turlicha baholash tartibini qo’llash imkonini berganidek, ularni tannarxini aniqlashni har xil usullaridan foydalanish zaruratini ham tug’diradi. ТMZni tannarxi bo’yicha hisobga olishda quyidagi usullardan foydalanish mumkin:


yalpi identifikatsiyalash usuli;
o’rtacha tortilgan qiymat usuli;
birinchi xarid narxlari bo’yicha baholash usuli;
oxirgi xarid narxlari bo’yicha baholash usuli.
ТMZni tannarxini hisoblashni ushbu usullari mohiyatiga qisqacha to’xtalib o’tamiz.
Yalpi identifikatsiyalash usulining mohiyati shundaki, bunda o’zaro almash-tirilmaydigan zahiralarning alohida moddalarining tannarxi, shuningdek, max-sus buyurtmalar bo’yicha ishlab chiqarilgan mahsulot va xizmatlar tannarxi hamda aniq xarajatlarni identifikatsiyalash yo’li bilan aniqlashdir. xarajatlarni max-sus idenfikatsiya qilishning ma’nosi maxsus xarajatlar zahiralarining alohida moddasiga olib boriladi. Yalpi identifikatsiyalash usuli alohida buyurtma bo’yicha mahsulotlar ishlab chiqaradigan yoki asssortimenti ko’p bo’lmagan mahsulotlar ishlab chiqaradigan korxonalarda qo’llaniladi.
Ushbu usul mohiyatini tushuntirish uchun korxonaning noyabr oyi uchun kel-tirilgan tovarlar qoldig’i va sotib olingan tovarlari haqidagi quyidagi ma’-lumotlaridan foydalanaylik.



Sana

Mazmuni

Miqdori, dona

Bir birligining bahosi, so’m

Umumiy summasi, so’m

01.11.

zahira qoldig’i

50

10

500

10.11

xarid qilindi

120

12

1440

20.11

xarid qilindi

150

15

2250

30.11

xarid qilindi

180

14

2520




Jami:

500

x

6710

Ko’rinib turibdiki, korxonaning sotish uchun mo’ljallangan tovarlari miq-dori 500 donani yoki 6710 so’mni tashkil qilgan. Shu davr mobaynida olingan to-varlardan 400 donasi sotilgan va 1 may holatiga 100 donasi qolgan.


Qoldiq tovarlar tarkibini o’rganish shuni ko’rsatdiki, 1 may kuniga 50 dona 15 so’mlik, 50 dona 14 so’mlik tovarlardan qolgan. Demak, yalpi identifikatsiya usuliga muvofiq, tovarlar qoldig’i 1450 so’m (50*15+50*14)ni tashkil qilgan bo’lsa, sotilgan tovarlar tannarxi 5260 so’m (6710- 1450)ni tashkil qiladi.
Ma’lumki, ТMZni hisobga olishning to’g’ridan-to’g’ri hisobdan chiqarish (yalpi identifikatsiyalash) usulidan foydalanish maqsadga muvofiq bo’lib ТMZ turlari ko’p bo’lmagan (masalan to’qimachilik sanoatida) yoki chiqarilayotgan mahsu-lotlar turlari ko’p bo’lmagan hollarda (masalan, avtomobilsozlikda) qo’llash mum-kin.

Download 152 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling