Transport vositalari muhandisligi

IX.Yengil avtomobillar shinalarini ajratish va yig’ish texnologiyasi: 
Avtomobil kameralarini ta’mirlash. 
a) Qo’llaniladigan jihozlar: 
b) Avtomobil kamerasini ta’mirlash texnologik xaritasi 
№ 
Operastiya nomi 
Is
h
ch
i k
as
b
i 
v
a ma
la
k
as
i 
Is
h
n
i 
b
aj
ari
li
sh
jo
y
i 
X
K
n
u
q
ta
lar
i 
so
n
i 
Ji
h
o
zl
ar, 
mo
sl
amal
ar 
v
a a
sb
o
b
lar
Is
h
n
i 
b
aj
ari
sh
v
aq
ti
, 
mi
n
T
ex
n
ik
s
h
ar
t 
v
a 
ko
’rs
at
ma
la
r 
9.Avtomobil g’ildiragini dinamik va statik muvozanatlash. 
a) Qo’llanadigan jihozlar 
b) Shinalarning radial urishi (tepishi),mm 
v) Shinalarni o’q bo’yicha urishi (tepishi),mm 
g) Muvozanatlash yukini o’rnatish koordinatalari 
d) Muvozanatlash yukining og’irligi, G 
G’ildirakni muvozanatlash texnologik xaritasi. 
3-Jadval. 
Muomala va 
o’tish tartibi 
va nomi
Baj
ar
u
v
ch
in
i
ng 
k
as
b
i 
v
a 
mal
ak
as
i 
Baj
ar
il
ad
ig
an
jo
y
X
K
n
u
q
ta
lar
i 
so
n
i 
Ji
h
o
z, 
mo
sl
ama 
v
a 
as
b
o
b
lar
Baj
ar
il
is
h
v
aq
ti
, 
mi
n
Texnik shart 
va 
ko’rsatm
alar 
Xulosa: 
 
Talaba: 
 
 
 
___________________ 
 
Rahbar:
 
 
___________________ 
 
 

---

27 
LABORATORIYA MASHG’ULOTI №-13 
 
Mavzu: Avtotransport korxonasida avtomobillarni joriy ta’mirlash texnologik 
jarayonini tashkil etish (2-soat) 
I.Ishdan maqsad: 
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________ 
II. Ishning mazmuni: 
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________ 
III. Jihozlar: 
____________________________________________________________________ 

 
 
 
1-rasm 
 
 
 
 
 
 
Ko‘chmas texnik xizmat ko‘rsatish 
jihozlari 
Ko‘chmas (statsionar) texnik xizmat ko‘rsatish jihozlaridan ishlarni 
yengillashtirish va mexanizatsiyalashtirish uchun foydalaniladi. Vazifasiga qarab 
jihozlar yig‘ishtirish (tozalash)-yuvish jihozlari, ko‘zdan kechirish chuqurlari, 
ko‘tarish-tashish jihozlari va moylash-quyish qurilmalariga bo‘linadi. 
Yig‘ishtirish-yuvish jihozlari kundalik texnik xizmat ko‘rsatish bo‘linmalariga 
o‘rnatiladi. 
Tozalash jihozlari. Tozalash ishlaridan maqsad kuzovda qolgan yuk 
qoldiqlarini yig‘ishtirish, yuk avtomobillarining kabinalari, avtobus va yengil 
avtomobil salonlarini changdan tozalashdan iborat. Buning uchun har xil turdagi 
changyutgichlardan foydalaniladi, ular qo‘zg‘almas va qo‘zg‘aluvchan bo‘lib, 
elektr dvigateli quvvati 2 kW gacha bo‘lishi mumkin. 

---

28 
Yengil avtomobil va avtobus kuzovi, yuk 
avtomobilining kabinasi, platformasini kir 
va changdan tozalashda elektr changyutgich va 
qo‘zg‘almas chang so‘ruvchi qurilma, 
qo‘lda ko‘tarib yuruvchi va qo‘zg‘almas chang 
so‘rgichlardan foydalaniladi. Elektr 
changyutgich quyidagilardan tuzilgan: elektr 
shabadalatgich va changyutgich uchida konussimon 
kallakli, cho‘tkali shlanglar majmuasidan iborat. 
Yirik avtoservis korxonalari va avtobus 
saroylarida 
qo‘zg‘almas 
changso‘rgichlardan 
foydalanish katta samara beradi. 
Yuvish 
ishlari 
qo‘lda 
yoki 
mexanizatsiyalashtirilgan usulda bajariladi. Qo‘lda 
suv bilan yuvishda past (0,2—0,4 MPa) va yuqori (1,0—2,5 MPa) bosimli suv 
shlang bilan brandspoyt orqali purkaladi. Mexanizatsiyalashtirilgan usul oqimli, 
cho‘tkali yoki oqimli-cho‘tkali yuvish uskunalari yordamida amalga oshiriladi. 
Yuvish jihozlari. Avtomobillarni yuvish qurilmalari umumiy va maxsus 
turlarga bo‘linadi. Umumiy turdagi yuvish jihozlari yuvishga qulay bo‘lib, ular 
yordamida avtomobilning ostini ham yuvish mumkin. Bu ishlar maxsus maydonda 
va turli ko‘rish ariqlarida, estakada va ko‘targichlar yordamida bajariladi. Ko‘rish 
ariqchalari devorlari, maydonchalari yuzasi nam o‘tkazmaydigan lappakchalar 
bilan qoplanib, poli suvlar oson oqib ketishi uchun 2—3 % qiyalikda bo‘ladi. 
Avtomobillar turiga hamda yuvish usuliga qarab, maxsus yuvgichlar qo‘lda 
yuvish uchun moslashgan, mexanizatsiyalashgan, avtomatlashgan va aralash turda 
bo‘lishi mumkin. 
Oddiy qo‘lda yuvish: shlang va sepkich yordamida past bosimli (0,2—0,4 
MPa), yuqori bosimli (1—2,5 MPa) bo‘lishi mumkin. 
Shlangli 
yuvish 
jihozlari 
kichik 
avtoservis 
korxonalarida ishlatilib, ular aravachaga o‘rnatilgan 
agregatdan iborat bo‘ladi (2.3-rasm).
Agregatlar 2—2,5 MPa gacha bosim hosil qiluvchi 
plunjerli yoki markazdan qochma nasoslardan, shlang 
uchiga o ‘rnatilgan yuvuvchi kallakdan va yuvuvchi 
aralashma uchun sig‘imdan iborat bo‘ladi. Yuvuvchi 
kallakka teshigining diametri har xil bo‘lgan forsunkalar 
o‘rnatiladi. 
Texnik tavsifi: bosim 2—15 MPa; samaradorligi — 550 l/soat; suvning 
chiqishidagi maksimal harorat — 60 °C; quvvati — 3 kW; sof og‘irligi — 28 kg; 
olchami 400x380x959 mm. 

---

29 
Jamlanma tarkibi: tozalash vositasi uchun integratsiyalashgan soploli 
manometrli pistolet, yuqori bosimli shlang (12 m), purkash trubasi — Vario power, 
yuvish cho‘tkasi, tozalash vositasi uchun 2 dona bak, yuqori bosimli shlangni 
qo‘lda o‘rash uchun baraban.