Tuproq mikrobiolik faolligiga ogitlarning tasiri
S i d e r a t y e k i n l a r n i n g b a h o r d a h a y d a s h o l d i d a n k o ’ k m a s s a
Download 289.35 Kb. Pdf ko'rish
|
tuproq mikrobiolik faolligiga ogitlarning tasiri
|
S i d e r a t y e k i n l a r n i n g b a h o r d a h a y d a s h o l d i d a n k o ’ k m a s s a
m i q d o r i ( t / g a ) , u l a r n i n g t u p r o q a g r o k i m y o v i y h o l a t i g a v a g ’ o ’ z a h o s l i d o r l i g i g a t a ’ s i r i [ M a s h a r i p o v , O r i p o v , T o s h t e m i r o v ] S i d e r a t l a r n i n g m a s s a s i T u p r o q n i n g 0 - 3 0 s m
q a t l a m i d a o z i q a e l e m e n t l a r i m i q d o r i , m g / k g N i t r a t H a r a k a t c h a n f o s f o r T / r
T a j r i b a v a r i a n t l a r i Y e
u s tk i q is
i Y e r
o s tk i q is m i J a m i H a y d a s h o ld id a n G ’ o ’ z a n in g
s h o n a la s h
d a v r id a
H a y d a s h
o ld id a n G ’ o ’ z a n in g
s h o n a la s h
d a v r id a
G ’ o ’ - z a
h o s i l -
d o r l i g i
1 . K u z g i s h u d g o r -
- - 3 , 8
1 1 , 2 2 2 ,
9 3 0 , 2 3 1 , 1 2 .
A r p a 2 6 , 5 1 3 , 7 5 3 0 ,
2 0 3 , 2
2 1 , 5 2 4 ,
8 3 6 , 2 3 1 , 1 3 .
J a v d a r 2 5 , 3 1 3 , 9 2 2 9 ,
2 3 3 , 1
2 0 , 7 2 4 ,
3 3 5 , 8 3 3 , 4 4 .
A r p a + k o ’ k n o ’ x a t 2 5 , 8 2 3 , 3 2 2 9 , 1 4
6 , 2 3 0 , 3 2 6 , 2
3 9 , 2 3 3 , 6 5 . R a p s 3 0 , 3 7 3 , 2 7 3 3 , 6 4
3 , 8 2 2 , 6 2 5 , 8
3 6 , 3 3 3 , 8 6 . R a p s + k o ’ k n o ’ x a t 3 4 , 7 2 3 , 7 6 3 4 ,
4 8 5 , 9
2 8 , 7 2 5 ,
8 3 8 , 7 3 4 , 4 E = 0 , 5 4 s / g a P = 1 , 6 %
22 1 . 3 . 1 - j a d v a l m a ’ l u m o t l a r i g a k o ’ r a o r a l i q e k i n l a r n i n g j a mi t o ’ p l a g a n k o ’ k m a s s a s i h a r g e k t a r m a y d o n h i s o b i g a 2 7 , 7 2 t o n n a d a n 3 8 , 5 t o n n a g a c h a b o ’ l i b , e n g k o ’ p b i o m a s s a b e r g a n e k i n l a r y a k k a h o l d a e k i l g a n o r a l i q e k i n l a r g a n i s b a t a n r a p s + k o ’ k n o ’ x a t q o ’ s h i b e k i l g a n v a r i a n t l a r d a k u z a t i l d i . Y a s h i l m a s s a h o s i l d o r l i g i h a r g e k t a r m a y d o n h i s o b i g a e n g y u q o r i k o ’ r s a t k i c h 3 8 , 4 8 t o n n a g a c h a b o ’ l g a n l i g i h i s o b g a o l i n d i . U s h b u t o ’ p l a n g a n b i o m a s s a h a y d a l g a n b o ’ l a k c h a l a r d a o r a l i q e k i n l a r n i n g t u r l a r i g a q a r a b n i t r a t l a r 1 k g t u p r o q d a g ’ o ’ z a n i n g s h o n a l a s h d a v r i g a k e l i b 2 0 , 7 d a n 3 4 , 1 m g g a c h a n a z o r a t v a r i a n t l a r i d a e s a k a m r o q y a ’ n i 1 1 , 2 - 1 2 , 3 m g b o ’ l g a n l i g i a n i q l a n d i . H a r a k a t c h a n f o s f o r m i q d o r i n i n g o ’ z g a r i s h d a h a m s h u n d a y i j o b i y m a ’ l u m o t l a r o l i n d i . Y a s h i l o ’ g ’ i t s i f a t i d a S i d e r a t e k i n l a r n i n g t o ’ p l a g a n k o ’ k m a s s a s i n i h a y d a l i s h i n a t i j a s i d a t u p r o q n i n g a g r o f i z i k , a g r o k i m y o v i y x o s s a l a r i n i y a x s h i l a n i s h i h a m d a t u p r o q n i n g o r g a n i k m o d d a l a r b i l a n b o y i t i l i s h i s a b a b l i , u l a r n i n g o ’ r n i d a p a r v a r i s h q i l i n g a n g ’ o ’ z a l a r n i n g o ’ s i s h i , r i v o j l a n i s h i v a
h o s i l d o r l i g i n i n g o s h i s h i g a s a m a r a l i t a ’ s i r i k u z a t i l d i . J a d v a l m a ’ l u m o t l a r i t a h l i l e t i l g a n d a s h u n a r s a m a ’ l u m b o ’ l d i k i , o r a l i q e k i n l a r n i n g t a ’ s i r i d a g ’ o ’ z a h o s i l d o r l i g i y i l l a r d a v o m i d a n a z o r a t v a r i a n t l a r i g a n i s b a t a n o ’ r t a c h a 2 , 3 - 3 , 3 s e n t n e r g a c h a y u q o r i b o ’ l i s h i h i s o b g a o l i n d i . A y n i q s a s i d e r a t e k i n l a r n i y a k k a h o l d a y e m a s , b a l k i a r a l a s h m a h o l d a e k i l g a n d a u l a r n i n g s a m a r a d o r l i g i y a n a d a y u q o r i b o ’ l i s h i e ’ t i b o r g a m o l i k d i r . M a ’ l u m k i , k e y i n g y i l l a r d a e k i n l a r s t r u k t u r a s i d a b o s h o q l i d o n o ’ s i m l i k l a r i n i s a l m o q l i o ’ r i n n i e g a l l a b k e n g m a y d o n l a r d a e k i l g a n l i g i s a b a b l i , a l m a s h l a b e k i s h t i z i m i d a h a m , k a t t a o ’ z g a r i s h l a r y u z b e r m o q d a , y a ’ n i b e d a - g ’ o ’ z a a l m a s h l a b e k i s h
23 o ’ r n i g a q i s q a r o t a s i y a l i n a v b a t l a b e k i s h k e n g m a y d o n l a r g a j o r i y e t i l m o q d a . S h u n i y e ’ t i b o r g a o l i b t u p r o q l a r d a o r g a n i k m o d d a l a r n i t o ’ p l a n i s h n i n g z a r u r c h o r a l a r i d a n h i s o b l a n g a n u s u l l a r i - a s o s i y e k i n y i g ’ i b o l i n g a n d a n s o ’ n g , u l a r n i o ’ r n i g a d u k k a k l i t a k r o r i y e k i n l a r e k i s h , o r a l i q e k i n l a r n i p a r v a r i s h q i l i b “ k o ’ k ” o ’ g ’ i t s i f a t i d a f o y d a l a n i s h t u p r o q u n u m d o r l i g i n i o s h i r i s h d a s h u k u n n i n g u s t u v o r z a r u r i y t a d b i r l a r i d a n h i s o b l a n a d i . Y u q o r i l a r d a g i g a a s o s l a n i b O ’ z b e k i s t o n P a x t a c h i l i k i l m i y - t a d q i q o t I n s t i t u t i n i n g S a m a r q a n d f i l i a l i d a u s h b u m a v z u b o ’ y i c h a d a l a t a j r i b a l a r i o l i b b o r i l g a n . T a j r i b a f i l i a l i n i n g № 2 b r i g a d a s i d a o ’ t l o q - b o ’ z t u p r o q s h a r o t i d a b a j a r i l g a n [ 3 6 ] . T a j r i b a d a o r a l i q e k i n s i f a t i d a : j a v d a r , p e r k o , k o ’ k n o ’ x a t ( g o r o x ) , r a p s e k i n l a r i e k i l i b u l a r n i n g o ’ s i s h i , r i v o j l a n i s h i v a k o ’ k m a s s a ( b i o m a s s a ) t o ’ p l a n i s h i q i y o s i y o ’ r g a n i l d i . O r a l i q e k i n l a r t o ’ p l a n g a n b i o m a s s a b a h o r d a d a l a g a g ’ o ’ z a p a r v a r i s h q i l i n d i v a o r a l i q e k i n t u r l a r i n i n g p a x t a h o s i l d o r l i g i g a t a ’ s i r i o ’ r g a n i l d i . S h u n i n g b i l a n b i r g a t a j r i b a d a l a s i d a k u z g i v a b a h o r g i m u d d a t l a r d a s h u d g o r l a s h h a m b i r - b i r i g a s o l i s h t i r i b n a z o r a t v a r i a n t t a r i q a s i d a o ’ r g a n i l d i . T a j r i b a d a l a s i g a k u z d a p a x t a h o s i l i y i g ’ i b o l i n g a n d a n s o ’ n g , ( o k t a b r n i b i r i n c h i d e k a d a s i d a ) K P X – 4 r u s u m l i k u l t i v a t o r y o r d a m i d a g ’ o ’ z a q a t o r o r a l a r i y u m s h a t i l i n i b o r a l i q e k i n l a r i n i n g u r u g ’ l a r i e k i l d i v a s u g ’ o r i s h j o y l a r i o l i n i b s u g ’ o r i l d i . E r t a b a h o r d a h a r g e k t a r m a y d o n h i s o b i g a 7 0 k g m e ’ y o r d a a z o t o ’ g ’ i t i b e r i l i b s u g ’ o r i l d i . O ’ t g a n y i l l a r d a b a h o r f a s l i n i n g a n c h a i l i q k e l g a n l i g i s a b a b l i , o r a l i q e k i n l a r n i j a d a l o ’ s i s h i k u z a t i l d i . N a t i j a d a a p r e l o y i n i n g i k k i n c h i d e k a d a s i d a ( 1 7 - a p r e l d a ) o r a l i q e k i n l a r t o mo n i d a n t o ’ p l a n g a n ” b i o m a s s a ” K I R - 1 , 5 a g r e g a t i y o r d a m i d a m a y d a l a n i b ,
24 y e r g a s o c h i l i b , s o ’ n g r a q o ’ s h y a r u s l i p l u g y o r d a m i d a h a y d a l i b y e r g a k o ’ m i l d i . T a j r i b a d a o ’ r g a n i l g a n o r a l i q e k i n l a r n i n g t o ’ p l a n g a n b i o m a s s a s i u l a r n i h a y d a s h o l d i d a n a n i q l a n g a n d i . M a ’ l u m b o ’ l i s h i c h a j a v d a r o ’ s i m l i g i e k i l g a n v a r i a n t d a h a r g e k t a r m a y d o n h i s o b i g a y e r u s t k i q i s m i 3 3 8 s e n t n e r , r a p s b i l a n p e r k o o ’ s i m l i k l a r i m a s s a s i 3 2 2 - 3 2 4 s e n t n e r , k o ’ k n o ’ x a t n i t o ’ p l a g a n m a s s a s i 3 0 3 s e n t n e r n i t a s h k i l q i l d i . O ’ t k a z i l g a n t a j r i b a l a r d a n o l i n g a n m a ’ l u m o t l a r n i k o ’ r s a t i s h i c h a , s h u d g o r l a s h t u r l i m u d d a t l a r o ’ t k a z i l g a n d a v a h a r x i l o r a l i q e k i n l a r k u z d a e k i l i b u l a r n i n g t o ’ p l a g a n b i o m a s s a s i k o ’k o ’ g ’ i t s i f a t i d a f o y d a l a n i l g a n d a n s o ’ n g u l a r n i n g o ’ r n i g a g ’ o ’ z a o ’ s t i r i l g a n d a p a x t a h o s i l i n i m i q d o r i g a i j o b i y t a ’ s i r i b o r l i g i a n i q l a n d i ( 1 . 3 . 2 - j a d v a l ) . J a d v a l m a ’ l u m o t l a r i n i k o ’ r s a t i s h i c h a , g ’ o ’ z a l a r n i n g n i h o l q a l i n l i g i k u z d a v a b a h o r d a s h u d g o r l a n g a n v a r i a n t l a r d a o r a l i q e k i n l a r n i n g b i o m a s s a s i h a y d a l g a n v a r i a n t l a r g a n i s b a t a n s e z i l a r l i d a r a j a d a y u q o r i l i g i a n i q l a n d i . B u n g a s a b a b , b i z l a r n i k u z a t u v i m i z n i k o ’ r s a t i s h i c h a , o r a l i q e k i n l a r n i n g b i o m a s s a h a y d a l g a n v a r i a n t l a r d a u l a r n i n g j a d a l t a r z d a p a r c h a l a n i s h i s a b a b l i a y r i m o ’ s i m l i k l a r n i n o b u d b o ’ l i s h i d i r . T a j r i b a d a l a s i d a p a x t a h o s i l i k u z d a s h u d g o r l a n g a n d a l a d a o ’ r t a c h a h a r g e k t a r m a y d o n h i s o b i g a 3 0 , 2 s e n t n e r n i , b a h o r d a s h u d g o r l a n g a n d a l a d a 2 8 , 3 s e n t n e r n i t a s h k i l e t d i .
|
