Tuproq mikrobiolik faolligiga ogitlarning tasiri
-jadval. Tuproqlar tarkibidagi og’ir metallar miqdori, mg/kg (metallga nisbatan hisoblanganda (Karimov H.N
Download 289.35 Kb. Pdf ko'rish
|
tuproq mikrobiolik faolligiga ogitlarning tasiri
|
1.3.4-jadval. Tuproqlar tarkibidagi og’ir metallar miqdori, mg/kg (metallga nisbatan hisoblanganda (Karimov H.N.,
2010) Harakatchan shakli,mg/kg Umumiy shakl, mg/kg
№ t.r Tuproqlar Kesma № Chuqurlik,sm Pb Cb
Cr Ni Pb
Cd Cr
Ni Samarqand viloyat Urgut tumani Ibn Sino nomli xo’jalik
Namunalar olish muddati 27.07.03 y 1 0,33
0,02 Yo’q
Yo’q 7,1 0,58
0,023 3,9
22,0 2 33,58 0,01 Yo’q
0,1 5,1 0,51
0,046 2,7
23,5 3 58,85 Yo’q Yo’q
Yo’q 2,2 0,48
0,325 3,3
22,0 4 85,130 Yo’q Yo’q
Yo’q 2,3 0,53
Yo’q 2,9
18,5 5 130,-165 Yo’q Yo’q
0,3 1,8 0,52
0,015 3,1
17,7 6 165,205 Yo’q Yo’q
3,01, 1,1 0,49
0,049 2,2
18,2 7
bo’z tuproqlar, bug’doy
1 20,250
0,002 Yo’q
2,5 20,3 0,46
0,183 2,3
24,3 8 0-34 Yo’q Yo’q
Yo’q 20,3 0,77
0,132 4,6
27,7 9
Qadimdan sug’oriladigan
6 34-58
Yo’q Yo’q
Yo’q 9,3 0,55
0,087 4,3
26,2
30 10
58-90 Yo’q
Yo’q Yo’q 7,1 0,51 0,093
2,1 24,7
11 121-90
Yo’q Yo’q
Yo’q 12,3 5,2
0,002 4,0
12
90,121 Yo’q
Yo’q Yo’q 5,9 0,49 0,102
0,7 23,8
13 121-152
Yo’q Yo’q
3,1 5,3 0,63
0,110 0,3
28,2 14
152-176 Yo’q
Yo’q Yo’q 12,8 0,57 0482
1,2 24,6
15 0,37
Yo’q Yo’q
0,02 9,6 0,76
0,277 3,2
28,3 16
37-70 Yo’q
Yo’q Yo’q 10,3 0,78 0,328
4,1 27,5
17 70-100
Yo’q Yo’q
Yo’q 7,8 0,99
0,218 3,6
23,6 18
Yangidan sug’oriladigan tipik bo’z tuproqlar beda
100-130 Yo’q
Yo’q 0,1 9,4 1,25 0,123
5,5 26,0
19 0-30
Yo’q Yo’q
Yo’q 9,2 0,37
0,248 2,3
25,9 20
30-55 Yo’q
Yo’q Yo’q 5,3 1,23 0,337
0,9 19,0
21 55-80
Yo’q Yo’q
Yo’q 1,6 1,27
0279 1,0
24,5 22
80-110 Yo’q
Yo’q Yo’q 17,5 6,8 0,436
1,3 24,1
23
Qadimdan sug’oriladigan o’tloq allyuvial, paxta.
110-145 Yo’q
Yo’q Yo’q 12,3 6,5 0,356
1,5 22,6
31 b o ’ y l a b h a r a k a t q i l i b , e k o l o g i k m u v o z a n a t n i n g b u z i l i s h i g a o l i b k e l u v c h i k u c h l i s a l b i y o m i l b o ’ l i b x i z m a t q i l a d i ( 1 . 3 . 4 - j a d v a l ) A y n a n m e t a l l a r n i n g s u v l a r t a r k i b i d a m a v j u d l i g i b i l a n t u p r o q k e s i m i d a g i n i k e l v a x r o m m i q d o r i d a g i s e z i l a r l i o s h i s h i n i t u s h u n t i r i s h m u m k i n . M i n t a q a t u p r o q l a r i n i n g n i s b a t a n o g ’ i r m e x a n i k t a r k i b i , u l a r t a r k i b i d a i l s i m o n f r a k s i y a l a r n i n g m a v j u d l i g i t u p r o q l a r t o m o n i d a n s u g ’ o r i s h s u v l a r i v a b u g ’ l a n i s h n a t i j a s i d a s i z o t s u v l a r i b i l a n t u p r o q k e s i m i b o ’ y l a b h a r a k a t l a n u v c h i m e t a l l a r n i s i n g d i r i s h n i k u c h a y i s h i g a y o r d a m b e r a d i . E h t i mo l , o g ’ i r m e t a l l a r n i a t r o f m u h i t o b e k t l a r i g a v a b i r i n c h i n a v b a t d a y e r u s t i v a s i z o t s u v l a r i g a q o ’ s h i l i s h i d a Z a r a f s h o n d a r y o s i s u v l a r i d e p o v a z i f a s i n i b a j a r a d i . S u g ’ o r i l a d i g a n s u v l a r t a r k i b i d a g i n i k e l m i q d o r i a y r i m h o l l a r d a 0 . 0 2 m l g r / l d a n o s h a d i o ’ r g a n i l a y o t g a n h u d u d s u v l a r i d a e s a b u k o ’ r s a t k i c h 1 0 v a u n d a n k o ’ p m a r t a o s h a d i ( A l e k s e y e v Y u . V . , 1 9 8 7 ) . H u d u d n i n g d e n g i z s a t h i d a n m u t l o q b a l a n d l i g i n i n g p a s a y i s h i , c h o ’ l m i n t a q a t u p r o q l a r i g a o ’ t i s h i v a s a n o a t s h a h r i - N a v o i y n i n g y a q i n l i g i m u n o s a b a t i b i l a n , t u p r o q l a r d a g i o g ’ i r m e t a l l a r m i q d o r i s e z i l a r l i o s h a d i v a t u p r o q l a r n i b a z i j o y l a r d a n i k e l b i l a n i f l o s l a n i s h i n i v a b a r c h a j o y l a r d a g i t u p r o q l a r k e s i m i n i n g q u y i q a t l a m l a r i d a t o ’ p l a n i s h t e n d e n s i y a s i b o ’ l g a n x r o m n i n g t o k s i k y u q o r i m i q d o r l a r i m a v j u d l i g i q a y d e t i l g a n . Z a r a f s h o n d a r y o s i o ’ r t a v a q u y i o q i m i t u r l i g e o m o r f o l o g i k m i n t a q a t u p r o q l a r i v a s u v l a r i d a g i z a h a r l i b i r i k m a l a r n i n g m i q d o r i , o ’ r t a o q i m t u p r o q l a r i n i n g o g ’ i r m e t a l l a r b i l a n k u c h s i z i f l o s l a n g a n l i g i n i , u l a r n i n g y i l m a v s u m l a r i b o ’ y i c h a y u q o r i d i n a m i k a s i m a v j u d l i g i n i t a k i d l a s h i m k o n i n i b e r a d i . T u p r o q l a r n i n g z a h a r l i l i g i n i p a s a y t i r i s h , o ’ s i m l i k l a r n i o ’ r a b t u r g a n a t r o f m u h i t n i n g e k o l o g i k h o l a t i n i y a x s h i l a s h y o ’ l l a r i n i
32 i z l a s h , t u p r o q l a r g a h a r q a n d a y t a ’ s i r m i n i m u m q o n u n i y a t i g a b o ’ y s i n i s h i l o z i m , y a n i e n g k a m m i q d o r d a b o ’ l g a n o m i l y o k i e l e m e n t n i t o ’ l d i r i s h k e r a k d e g a n x u l o s a g a k e l i s h i m k o n i n i b e r d i . T u p r o q l a r g a z a h a r l i k i m y o v i y
b i r i k m a l a r n i n g v a o g ’ i r m e t a l l a r n i n g z a x a r l i t a ’ s i r i n i k a m a y t i r i s h , s h u n i n g d e k u l a r n i n g s u v l a r g a m i g r a t s i y a s i n i v a t r o f i k z a n j i r g a k o ’ c h i s h i n i o r g a n i k o g ’ i t ( g o ’ n g ) q o ’ l l a s h y o ’ l i b i l a n p a s a y t i r i s h m u m k i n . U n i n g m e ’ y o r i q a t ’ i y b e l g i l a n g a n b o ’ l i s h i l o z i m , c h u n k i o r g a n i k m o d d a n i n g y u q o r i m i q d o r l a r i q o ’ l l a n i l i s h i p o l l u t a n t l a r n i n g a t r o f
Download 289.35 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|