Tuproq mikrobiolik faolligiga ogitlarning tasiri
2 . Z a r a f s h o n v o h a s i t u p r o q l a r i d a g u m u s m i q d o r i v a u n i n g
Download 289.35 Kb. Pdf ko'rish
|
tuproq mikrobiolik faolligiga ogitlarning tasiri
|
1. 2 . Z a r a f s h o n v o h a s i t u p r o q l a r i d a g u m u s m i q d o r i v a u n i n g
e k o l o g i k a h a m i y a t i G u m u s h o s i l b o ’ l i s h j a r a y o n i g a e k i n t u r i h a m k a t t a t a ’ s i r k o ’ r s a t d i . B e d a v a b o g ’ z o r l a r g u m u s h o s i l b o ’ l i s h i g a k a t t a i j o b i y t a ’ s i r k o ’ r s a t d i . B e d a e k i l g a n j o y l a r d a g u m u s m i q d o r i e n g y u q o r i b o ’ l d i . O l m a z o r l a r d a h a m
g u m u s m i q d o r i y u q o r i b o ’ l d i . B u d a r a x t z o r l a r o r a s i g a k a m i s h l o v b e r i l i s h i h a m d a i l d i z v a y e r u s t k i q o l d i q l a r i n i n g k o ’ p t o ’ p l a n i s h i b i l a n b o g ’ l i q [ 3 0 ] . N i t r i f i k a t s i y a i n g i b i t o r l a r i h a m o r g a n i k q o l d i q l a r n i n g g u m i f i k a s i y a l a n i s h k o y e f f i s i y e n t i g a i j o b i y t a ’ s i r k o ’ r s a t d i . C h u n k i a m m o n i y s h a k l i d a g i a z o t m i k r o o r g a n i z m l a r a k t i v l i g i g a t a ’ s i r k o ’ r s a t i b , h a r x i l
t u r d a g i v a
f u n k s i o n a l g u r u h d a g i m i k r o o r g a n i z m l a r n i s b a t i n i o ’ z g a r t i r a d i . B u n i n g n a t i j a s i d a g u m u s h o s i l b o ’ l i s h j a r a y o n i a k t i v l a s h a d i . G u m u s h o s i l b o ’ l i s h i t u p r o q n i n g m e x a n i k t a r k i b i g a h a m b o g ’ l i q . O g ’ i r t u p r o q l a r d a o r g a n i k o ’ g ’ i t v a
q o l d i q l a r n i n g 12 g u m i f i k a s i y a l a n i s h k o e f f i t s i e n t i y u q o r i b o ’ l d i . Y e n g i l t u p r o q l a r d a e s a b u k o ’ r s a t k i c h p a s t b o ’ l d i . B u a e r a t s i y a n i k u c h a y i s h i b i l a n b o g ’ l i q . A g a r t u p r o q d a g i j a r a y o n l a r n i g u m i f i k a t s i y a l a n i s h , a m m o n i f i k a s i y a l a n i s h , n i t r i f i k a t s i y a l a n i s h , d e n i t r i f i k a t s i y a l a n i s h k e t m a - k e t l i g i d a q a r a y d i g a n b o ’ l s a k , b u q a y t a r r e a k s i y a l a r n i o ’ n g t o m o n g a , y a ’ n i g u m u s h o s i l b o ’ l i s h t o m o n g a s i l j i t i s h u c h u n c h a p t o m o n d a g i m o d d a l a r n i , y a ’ n i a m m o n i y n i t r a t l a r n i k o ’ p a y t i r i s h k e r a k b o ’ l a d i . B u n i n g u c h u n n i t r i f i k a t s i y a v a d e n i t r i f i k a t s i y a j a r a y o n l a r i n i s e k i n l a s h t i r i s h k e r a k . O r g a n i k o ’ g ’ i t l a r v a t r i x o d e r m a l i g n o r u m z a m b u r u g ’ i q o ’ l l a n i l g a n d a t u p r o q n i n g b i o l o g i k h o l a t i y a x s h i l a n i b m a v s u m o x i r i d a m i k r o o r g a n i z m s o n i n a z o r a t v a r i a n t g a n i s b a t a n 4 - 5 m a r t a o s h a d i . T u p r o q n i n g f i z i k h o l a t i g a , j u m l a d a n s u v s i n g d i r i s h x u s u s i y a t i g a i j o b i y t a ’ s i r k o ’ r s a t a d i [ 3 7 ] . O r g a n i k o ’ g ’ i t l a r ( g o ’ n g v a s i d e r a t ) a l o h i d a v a t r i x o d e r m a b i l a n u y g ’ u n l a s h g a n h o l d a q o ’ l l a g a n d a t u p r o q n i n g b i o l o g i k x u s u s i y a t i y a x s h i l a n i b m i k r o o r g a n i z m l a r s o n i 4 - 5 m a r t a g a c h a o s h a d i . T u p r o q n i n g a g r o f i z i k x u s u s i y a t l a r i : a g r e g a t h o l a t i , h a j m o g ’ i r l i g i v a s u v o ’ t k a z i s h x u s u s i y a t i y a x s h i l a n a d i . O ’ z d a v y e r l o y i h a i n s t i t u t i m a ’ l u m o t i g a k o ’ r a S a m a r q a n d v i l o y a t i t u p r o q l a r n i n g 4 8 , 6 f o i z i t i p i k b o ’ z t u p r o q l a r , 8 , 6 f o i z i o c h b o ’ z t u p r o q l a r , 4 0 , 4 f o i z i o ’ t l o q - b o ’ z v a 2 , 1 f o i z i o ’ t l o q – b o t q o q t u p r o q l a r j u m l a s i g a k i r a d i . B i r o q b u t u p r o q l a r d a n t o ’ x t o v s i z f o y d a l a n i s h u n i n g x u s u s i y a t l a r i g a s a l b i y t a ’ s i r k o ’ r s a t m o q d a . U n i y a x s h i l a s h y o ’ l l a r i e s a a l m a s h l a b e k i s h n i t o ’ g ’ r i t a s h k i l e t i s h v a b u a l m a s h l a b e k i s h d a b e d a n i n g v a o r a l i q e k i n l a r n i n g s a l m o g ’ i n i o s h i r i s h g a q a r a t i l g a n b o ’ l i s h i l o z i m .
13 S h u n i n g d e k o r g a n i k o ’ g ’ i t l a r v a m i k r o b i o l o g i k p r e p a r a t l a r d a n f o y d a l a n i s h h a m e k o l o g i k j i h a t d a n y u q o r i s a m a r a b e r a d i . O r g a n i k o ’ g ’ i t l a r d a n h a y v o n l a r g o ’ n g g i v a s i d e r a t o ’ g ’ i t l a r e k o l o g i k t o z a o ’ g ’ i t l a r j u m l a s i g a k i r a d i . D e h q o n c h i l i k d a o r g a n i k o ’ g ’ i t l a r n i n g q i s h l o q x o ’ j a l i g i e k i n l a r i n i o ’ s i s h r i v o j l a n i s h i v a t u p r o q x u s u s i y a t l a r i g a t a ’ s i r i k o ’ p g i n a o l i m l a r t o m o n i d a n o ’ r g a n i l g a n m a s a l a b i r o q u l a r n i n g b a ’ z i m i k r o o r g a n i z m l a r , j u m l a d a n t r i x o d e r m a l i g n o r u m z a m b u r u g ’ i b i l a n u y g ’ u n l a s h g a n h o l d a g i t a ’ s i r i y e t a r l i c h a o ’ r g a n i l m a g a n d i r . S h u m a q s a d d a u l a r n i n g g ’ o ’ z a y e t i s h t i r i l a y o t g a n m a y d o n d a t u p r o q n i n g b i o l o g i k v a f i z i k x u s u s i y a t l a r i g a t a ’ s i r i o ’ r g a n i s h i l m i y k u z a t i s h l a r i m i z n i n g a s o s i q i l i b o l i n d i . T a j r i b a l a r d a 6 t a v a r i a n t o ’ r g a n i l d i : 1 . N a z o r a t . 2 . N a z o r a t + t r i x o d e r m a . 3 . G o ’ n g 3 0 t / g a . 4 . G o ’ n g 3 0 t / g a + t r i x o d e r m a . 5 . S i d e r a t 3 7 5 s / g a . 6 . S i d e r a t 3 7 5 s / g a + t r i x o d e r m a . T a j r i b a n i n g b i r i n c h i y i l i d a s a n o a t a s o s i d a y e t i s h t i r i l g a n t r i x o d e r m a l i g n o r u m 1 9 z a m b u r u g ’ i ( t i t r 1 g / d a 1 m l n d a n o r t i q r o q s p o r a , k g / g a ) e k i s h b i l a n b i r g a l i k d a c h i g i t o s t i g a 5 - 6 s m c h u q u r l i k k a b e r i l d i . T a j r i b a l a r P a s t d a r g ’ o m t u m a n i n i n g “ T o s h q u v v a t b o b o ” f e r m e r x o ’ j a l i g i d a l a l a r i d a o l i b b o r i l d i v a m a v s u m d a v r i d a x o ’ j a l i k d a g i m a v j u d a g r o t e x n i k a g a a m a l q i l i n d i . T a j r i b a v a r i a n t l a r i d a o r g a n i k o ’ g ’ i t l a r v a t r i x o d e r m a l i g n o r u m z a m b u r u g ’ i t a ’ s i r i d a t u p r o q d a g i m i k r o o r g a n i z m l a r f a o l i y a t i v a u l a r n i n g o r g a n i k o ’ g ’ i t l a r n i c h i r i t i s h d i n a m i k a s i b o ’ z g a z m o l i n i n g t u p r o q d a g i c h i r i s h i u s l u b i a s o s i d a o ’ r g a n i l a d i . K u z a t i s h l a r s h u n i k o ’ r s a t a d i k i , b o ’ z g a z m o l i n i n g c h i r i s h t e z l i g i 3 0 k u n d a o r g a n i k o ’ g ’ i t l a r v a t r i x o d e r m a l i g n o r u m z a m b u r u g ’ i u y g ’ u n l a s h g a n h o l d a q o ’ l l a n i l g a n v a r i a n t l a r d a q o ’ l l a n i l g a n 14 v a r i a n t n i n g d a s t l a b k i 1 0 v a 2 0 k u n l a r i d a g a z m o l n i n g c h i r i s h i s e k i n b o r d i . B u t u p r o q d a g i h a r o r a t n i n g v a o r g a n i k o ’ g ’ i t l a r n i n g p a s t l i g i b i l a n t u s h u n i l a d i . 1 . 2 . 1 - j a d v a l
Download 289.35 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|