Tuprqolarni kimyoviy moddalar bilan ifloslanishining zararligini baholash Tuproqning ifloslanishi


Download 19.77 Kb.
bet3/7
Sana08.06.2023
Hajmi19.77 Kb.
#1463895
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
12-mavzu AMALIY

- tuproq sifat ko'rsatkichlari
Biologik ko'rsatkichlar
Tuproqdagi biologik faollikni baholashga imkon beradigan nafas olish darajasi juda muhim ko'rsatkichdir. Organik moddalarning parchalanishi natijasida hosil bo'lgan karbonat angidrid gazining evolyutsiyasidan o'lchanadi.
O'z navbatida biologik faollik namlik, harorat, kislorod miqdori va tuproqdagi organik moddalar kabi omillarga bog'liq. Boshqa biologik ko'rsatkichlar uglerod azotining minerallashuvi, azotning fiksatsiyasi, umumiy biomassasi va ba'zi fermentlarni o'lchashdir.
Namlik tarkibi
Tuproqdagi biologik jarayonlarning rivojlanishi uchun optimal namlik miqdori mavjud. Bu bo'shliqning 60% atrofida joylashgan, chunki namlik yuqori bo'lishi kislorod mavjudligiga ta'sir qiladi.
Tuproq unumdorligi
Hosildorlik o'simliklarning oziqlanishi uchun muhim mineral elementlarning tarkibi va mavjudligi bilan ham beriladi. Bularga makroelementlar (azot, fosfor, kaliy, kaltsiy, magniy va oltingugurt) va mikroelementlar (temir, rux, marganets, bor, mis, molibden va xlor) kiradi.
Kislota
U tuproq eritmasidagi vodorod ionlarining miqdori bilan aniqlanadi. Vodorod ionlari qancha ko'p bo'lsa, tuproq shuncha ko'p kislota hosil qiladi va bu ma'lum ozuqa moddalarining mavjudligiga ta'sir qiladi.
Ko'pgina oziq moddalar pH qiymati 5,8 dan 6,5 gacha (bir oz kislotali) mavjud.
Sho'rlanish
Bu tuproqda mavjud bo'lgan suvda eruvchan tuzlarning miqdorini anglatadi, dominant tuz natriy xloriddir. Tuzlarning yuqori miqdori tuproq unumdorligiga ta'sir qiladi.
Tuproqning ifloslanish sabablari
Konchilik
Tuproqning qazib olinishi tuproq uchun eng salbiy hisoblanadi, chunki u tuproqning yuqori qatlamini va uning tuzilishini buzadi. Bundan tashqari, u tuproqqa turli xil og'ir metallar kabi yuqori toksik ifloslantiruvchi moddalarni qo'shadi.
Masalan, oltin qazib olish tuproqlarni va suv havzalarini simob va mishyak bilan ifloslantiradi.
Neft
Uglevodorod qazib olishdan olinadigan kanalizatsiya shlamlari tuproqni ifloslanishining jiddiy muammosidir. Uning tarkibiga og'ir metallar (kadmiy, simob), uglevodorodlar va boshqa birikmalar kiradi.
Shlangi sinish kabi ba'zi zamonaviy texnikalar (fracking) ifloslanish darajasini yanada oshirish.
U quyi qatlamlarda toshni sindirish, tuzoqqa tushgan gaz va neftni bo'shatishdan iborat. Ushbu jarayonda tuproq va suvni ifloslantiradigan 600 dan ortiq kimyoviy moddalar qo'shiladi.

Download 19.77 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling