Tur va uning shakllanishini o’rganish Mashg‘ulotning maqsadi

Turning asosiy mezonlari: Bir turni ikkinchisidan ajratib turuvchi ma’lum bir belgilar yig‘indisiga tur mezonlari (kriteriyalari) deb ataladi. Hozirgi kunda tur 4 ta asosiy mezoni tufayli tafovut qilinadi: 1) Morfologik-Fiziologik 2) Biokimyoviy 3) Genetik 4) Ekologik -geografik.


Topshiriq Yuqorida keltirilgan ma’lumotlardan foydalanib, kuyidagi jadvalni to‘ldiring :
2 jadval

Turni aniklovchi belgilar	Qiskacha tavsif	Misol
Morfologik
Fiziologik
Biokimyoviy
Genetik
Geografik
Ekologik

Asbob va jixozlar: G‘o‘za turlariga mansub gerbariylar va bir necha g‘o‘za turlariga mansub kolleksiyalar, snoplar, turli g‘o‘zalarning rangli rasmlari, mavzuga oid tablitsalar. Turli navlardan olingan paxta tolasining uzunligi ko‘rsatilgan ko‘rgazmali namunalar.


Topshiriq O‘rganilayotgan 2 ta g‘o‘za turini bir biri bilan qiyosiy taqqoslang va quyidagi jadvalni to‘ldiring.


3 jadval

Morfologik belgilar	G.barbadenze (g‘o‘za)	G.hirzitum (g‘o‘za)
Poya shakli Rangi Balandligi Tuklanganligi
Barg shakli Rangi Uzunligi Tuklanganligi Rangi
Shoxlanish shakli Monopadial Simpadil Tiplari (navlar misolida) I II III IV
Tolaning uzunligi (mm yoki dyyum)
Hosil elementlari: SHona Gul Ko‘sak soni Ko‘sak vazni
Vegetatsiya davri (navlar misolida)

Mavzu yuzasidan savollar.
1. Turlanishning asosiy usullarini ayting.
2. Qanday omillar populyatsiyalarning izolyatsiyasiga olib kelishi mumkin?
3. Uzoq muddatli izolyatsiya izolyatsiya qilingan populyatsiyalarning genetik tuzilishiga qanday ta'sir qiladi?
4. Allopatrik turlanish qanday mexanizmlarga asoslanadi?
5. Allopatrik turlanishga misollar keltiring. Tabiatda qanchalik keng tarqalgan?
6. Simpatik spetsifikatsiya qachon sodir bo'ladi?
7. Simpatrik turlanishga misollar keltiring.