Turar-joy binolari, jamoat, sanoat va qishloq xo‘jalik binolari

2.2 SANOAT BINOLARINI KONSTRUKSIYALASHDA TURLI XIL ESHIKLAR KO’RINISHI

Boshlash uchun siz (agar mavjud bo'lmasa) va qo'llab-quvvatlovchi ustunlarni o'rnatishingiz kerak. Ular kamida bir metr chuqurlikda betonlanadi. 100 × 100 mm kesimli profil metall quvur, beton yoki yog'och bar qattiq yog'ochdan qilingan.

G'isht ustunlarini qurish uchun sizga poydevor kerak beton kamida bir metr chuqurlikda, shundan keyin poydevor va ustunni mustahkamlash bilan mustahkamlash juda muhimdir.
Darvoza ustunlarini mahkamlash uchun burchakni tirgakdan bo'shatishingiz yoki teshikni ichkaridan o'tkazishingiz kerak.
Ustunlarni betonlashtirish uchun beton eritmani tayyorlash uchun sizga 1: 4 nisbatda tsement, daryo qumi va maydalangan tosh kerak bo'ladi. Ezilgan toshni sotib olish yaxshiroqdir jarimalar, bilan ishlash osonroq. Betonning qurishi va yaxshilab qurishi uchun quyilgan ustun kamida 7 kun davomida quyilishi kerak.Yong’inga qarshi tadbirlarda: yong’in chiqishini oldini olish, yong’in chiqqudek bo’lsa, olovning tarqalishini cheklash, kishilarni evakuatsiya qilish.Yonayotgan binodagi qimmatbaho buyum va ashyolarni saqlab qolish va yong’inni tezlikda o’chirishni ta’minlash kabilar kiradi. O’t o’chirish mashinalarini va o’t o’chiruvchilarni yonayotgan binoga oson va qulay yaqinlashishini ta’minlash va Shuningdek o’t o’chiruvchilar gidrantlar va suv quvurlarini, yashin qaytargichlarnio’rnatish va shu bilan birgalikda boshqa qo’pgina tadbirlar qurilish meerlarida belgilanadi. Sanoat binolarini hajmiy rejalashtirish va konstruktiv yechimlarini texnik- iqtisodiy baholashda quyidagi tavsifnomalar muhim ahamiyatga loyiqdir:
-hajmiy-rejalashtirish yechimlarining tejamliligi;
-bino hajmi, bino foydali maydoni, ishchi yuzasi rejasi, konstruktiv maydoni, qurilish maydoni, tashqi devor va xonalarning muvofiqligi;
-bino rejasining qurilish konstruktsiyalari bilan ta’minlanganligi;
-bino shaklining tejamliligi bilan belgilanadi.
Sanoatning hozirgi kundagi rivojlanish ko’lamiga ko’ra bnolarni nisbatan ishlab chiqarish texnologiyasini o’zgartirishga oson moslashadigan yoki arxitektura- qurilish qismini o’zgartirmasdan ichiga har hil ishlabchiqarishni joylashtirishni ta’minlaydigan binolarni ishlatish qulay hisoblanadi. Bunday binolarni nomini universal yoki moslashuvchan debataladi.
Universal binolarning xususiyatlaridan asosiylari, ularda ustunlar katagining yiriklashganligi va texnologik oqimni bo’ylama va ko’ndalangiga tashkil qilishni ta’minlash, Shuningdek sexda ish sharoitini yaxshilash bilan birga bino tannarhini tushirishdadir.
Moslashuvchanlik darajasiga ko’ra bir qavatli universal binolarni uch guruhga ajratish mumkin:
A) kamroq moslashuvchan bino ustunlar to’ri 12x12 va 12x18m; V)o’rta moslashuvchan bino ustunlar to’ri 12x24,18x18va 18x24m;
S) yuqori darajadagi moslashuvchan ustunlar to’ri 12x36, 12x60, 18x36, 18x48, 36x36,48x48 va 60x60m.
Ko’p qavatli binolarda ustunlar to’ri 6x9, 12x6, 6x18, 9x9, 9x18,12x12, 12x18m va undan katta qilib olinadi.
Oddiy binolarda universal binolarni farqli ularning osma transport vositalarini qo’llash-ashyolarni (xom ashyolarni) tejashga va bino narxini tushirishga olibkeladi.
Sanoat binolari yopmalari tuzilma sifatida asosiy rolni bajaradi. U binoni uzoq chidashini aniqlaydi, ichki va tashqi qiyofasi o’zgarishiga ta’sir qiladi.Yopmalar bino tannarxini 30% gacha tashkil etadi.Sanoat binolari asosan chordoqsiz bo’lib, u yuk ko’taruvchi va qoplovchi tuzilmalardan iborat.

Yopma yuk ko’taruvchi qismi ferma, to’sin, rama shaklida bo’lib qoplovchi qismida materialiga mos kerakli qiya hosil qiladi.

Yopmaning qoplovchi qismi xonalarni tashqi muhit ta’siridan saqlash bilan birga yuk ko’taruvchi qismi bilan binoning mustahkamligini oshiradi. Sanoat binolarida asosan tekis tomli yopmalar qo’yiladi, Shuninguchun ulardan foydalanish qulay.
Yopma turlari va ularga qo’yiladigan talablar.
Yon tomondan ko’rinishiga qarab yopmalar bir, ikki va ko’p tomonga qiyali, tekis, shedasimon va qiyshiq chiziqlilarga bo’linadi.
Bir tomonga qiyali yopma asosan oralig’i 9-12 m bo’lgan binolarda ishlatiladi.Ikki tomonga qiyali har qanday enli bo’lgan oraliqda, ayrim hollarda ko’p oraliqli binolarda ham ishlatiladi. Kamchiligi, o’rta oraliqlarda tomni balandligi yuqori va rulon gilamining xizmat qilish muhlati kamroq bo’ladi.
Ko’p qiyali yopmalar (asosan ikki qiyali) enli ko’p oraliqli binolarda qo’llaniladi. Oqova suvlar bino ichidagi quvurlardan tushib ketadi. Darvozalar mavjud bo'lgan to'siqqa osongina mos keladigan an'anaviy ko'cha darvozasi turi. Bunday darvoza juda yaxshi oddiy dizayn: Loyihalash paytida darvozalar ularni ochish uchun joy qo'yish kerak: ochilish ichida yoki tashqarida. Ramu va qo'llab-quvvatlovchi tuzilma burilish eshiklari odatda metalldan tayyorlanadi va qoplama elementlari sifatida rangli profil plitalari, sendvich panellar, yog'och panjara yoki badiiy zarb ishlatiladi. Burilish eshiklari to'siqning bir qismi bo'lishi mumkin yoki binoning strukturaviy elementi sifatida ishlaydi. Klassik burilish eshiklari ko'pincha hududga kirish eshigi sifatida ishlatiladi. Ushbu turdagi darvoza dizaynining soddaligi, arzonligi, o'rnatish qulayligi, Shuningdek, har xil dizayni imkoniyati belanchak eshiklarni eng mashhur turlaridan biriga aylantiradi. Agar siz burilish eshiklarini elektr haydovchi bilan jihozlasangiz, ularni masofadan boshqarish mumkin, masalan, mashinadan chiqmasdan.
Surilib ochiladigan eshiklar darvoza yaqinida joy cheklanganida foydalanish uchun qulay. Surilib ochiladigan eshiklar ochilganda qo'shimcha joy egallamaydi, eshiklar teshikni toraytirmaydi. Darvozalarning o'zi boshqacha dizaynga ega bo'lishi mumkin - pastki yo'naltiruvchi temir yo'l bilan, yuqori temir yo'l yoki konsol turi bilan osilgan (yuqori temirsiz osilgan). Eng qulayi - bu ro'yxatdagi toymasin eshiklarning oxirgisi.
Konsol toymasin eshikning dizayni mustahkam poydevorga o'rnatilgan aravachalar (konsol bloklari) bo'ylab panjara chizig'i bo'ylab harakatlanadigan ramka (barg). Tramvaylarning valiklari qo'llab-quvvatlovchi nurning ichida joylashgan bo'lib, poydevor o'tish joyidan o'ngga yoki chapga ichki hududda joylashgan bo'lib, oldindan tayyorlanadi. Yo'naltiruvchi temir yo'l butun uzunligi bo'ylab eshik ramkasining pastki qismiga payvandlanadi. Bunday mexanizm eshikni qo'lda ochishni osonlashtiradi va sovuq mavsumda ham haydovchining ishonchli ishlashini ta'minlaydi. Shu bilan birga, eshikni ochish butunlay bepul: yuqoridan ham, pastdan ham cheklovlar yo'q. Loyihalashda siz ramkaning o'lchamini hisobga olishingiz kerak, chunki ko'pincha eshik orqaga qaytarilishi uchun etarli joy yo'q. Masalan, o'tish joyining kengligi 4 m bo'lgan holda, kirishning o'ng yoki chap tomonida kamida 6 m bo'sh joy bo'lishi kerak.
Hatto qadimgi davrlarda ham shahar darvozalari biznes va savdo markazidir. Qadimgi afsonalarda ham, Bibliyadagi hikoyalarda ham darvoza haqida so'z boradi. Darvoza oldida hukm o'tkazildi, shaharlarning oqsoqollari yig'ildilar, Shuningdek, darvoza oldida boy zodagonlar uchun sharafli joy bor edi. Shahar darvozalari ham strategik maqsadga ega edi.
Albatta, eng oddiy darvozalar yog'ochdan yasalgan va keyinchalik ularni temir bilan qoplash, ularni bezash va shu bilan ularning qarshiligini oshirish boshlandi. Axir, yog'och eshiklarni yoqib yuborish mumkin edi, va metall eshiklar deyarli yutib bo'lmas edi. Temir ko'proq mavjud bo'lganda, eshiklar, ayniqsa istehkomlar, butunlay metalldan yasalgan.