Turar-joy binolari, jamoat, sanoat va qishloq xo‘jalik binolari

III.HISOBLASH QISMI
3.1 Yuk ko'taruvchi devorlarni hisoblash usuli
Binoning tashqi o'lchamlarini rejalashtirayotganda, 5 ga ko'payadigan qiymatlarni tanlash tavsiya etiladi. Bunday raqamlar bilan hisoblashni amalga oshirish osonroq bo'ladi, keyin uni haqiqatda bajaring. 2 qavatli qurilishni rejalashtirayotganda, har bir qavat uchun material miqdori bosqichma-bosqich hisoblanishi kerak.
Birinchidan, birinchi qavatdagi tashqi devorlarni hisoblash amalga oshiriladi. Masalan, o'lchamlari bo'lgan binoni oling:

• 
  uzunligi = 15 m;
  
• 
  kengligi = 10 m;
  
• 
  balandligi = 3 m;
  
• 
  devor qalinligi 2 g'isht.
  

Ushbu o'lchamlarga ko'ra, siz binoning perimetrini aniqlashingiz kerak:
(15 + 10) x 2 = 50
3 x 50 = 150 m²
Umumiy maydonni hisoblash orqali siz devor qurish uchun maksimal g'isht sonini aniqlashingiz mumkin. Buning uchun 1 m 2 uchun oldindan belgilangan g'isht sonini umumiy maydonga ko'paytiring:
236 x 150 = 35 400
Natija yakuniy emas, devorlarda eshik va derazalarni o'rnatish uchun teshiklar bo'lishi kerak. Kirish eshiklari soni har xil bo'lishi mumkin. Kichik xususiy uylarda odatda bitta eshik bor. Katta binolar uchun ikkita kirishni rejalashtirish maqsadga muvofiqdir. Derazalar soni, ularning o'lchamlari va joylashuvi binoning ichki tartibi bilan belgilanadi.
Misol tariqasida, siz 10 metrli devor uchun 3 ta deraza teshiklarini, 15 metrli devorlar uchun 4 ta oynani olishingiz mumkin. Devorlardan birini kar, teshiksiz bajarish maqsadga muvofiqdir. Eshik teshiklarining hajmi standart o'lchamlar bilan aniqlanishi mumkin. Agar o'lchamlar standart o'lchamlardan farq qiladigan bo'lsa, hajmni umumiy o'lchamlardan ularga o'rnatish bo'shlig'ining kengligini qo'shib hisoblash mumkin. Hisoblash uchun formuladan foydalaning:
2 x (A x B) x 236 = C
Bu erda: A - eshikning kengligi, B - balandlik, C - g'ishtlar sonidagi hajm.
Standart qiymatlarni almashtirib, biz quyidagilarni olamiz:
2 x (2 x 0,9) x 236 = 849 dona.
Deraza teshiklarining hajmi xuddi shunday hisoblab chiqiladi. 1,4 x 2,05 m deraza o'lchamlari bilan hajmi 7450 dona bo'ladi. Kengayish bo'shlig'iga g'isht sonini aniqlash oddiy: siz perimetr uzunligini 4 ga ko'paytirishingiz kerak. Natijada 200 dona bo'ladi.
35400 — (200 + 7450 + 849) = 26 901.
Kerakli miqdorni kichik narx bilan sotib olish kerak, chunki operatsiya vaqtida xatolar va boshqa kutilmagan holatlar mumkin.Kichik toshlardan yasalgan eng ko'p ishlatiladigan devorlar g'isht devorlari. Buning sababi shundaki, g'ishtdan foydalanish deyarli har qanday me'moriy shakldagi binolar va inshootlarni qurish masalalarini hal qiladi.


XULOSA

Xulosa qilib aytganda qurilish me’yorlari hisoblashishlarini osonlashtirish maqsadida bino eng katta va eng kichik birligiga to’g’ri keluvchisi mmetriya o’qlari bo’yicha yo’nalgan birgina gorizontal seysmik kuchlarni hisobga olishni tavsiya etadi.

Bino va inshootlar loyihasini ishlab chiqishda quyidagi asosiy qoidalarga amal qilish talab etiladi.Hajmiy rejalashtirish va konstruktiv yechimlar simmetriya hamda massa birlikni barobar taqsimlanishi shartlarini qoniqtirish kerak.Agar bino vazifasiga va me’moriy-rejalash talablariga ko’ra nosimmetrik va murakkab shaklda qurilish talab etilgan bo’lsa, bunda bino planini antiseysmik choklari bilan oddiy shakllarga ega bo’lgan bo’laklarga bo’linib chiqiladi. Bu choklar o’lchamlari me’yorda ko’rsatilgandan katta bo’lgan bino tarhlarini alohida qismlarga ajratishda qo’llaniladi. Devorlari ko’taruvchi bo’lgan binolardaantiseysmik choklar qo’shdevor o’rnatish bilan sinchli binolarda esa yonma-yon ramalar (qo’shaloq ramalar) o’rnatish orqali hosil qilinadi. CHoklar eni elementlari erkin gorizontal siljishlarni ta’minlashi kerak. Poydevorda choklar, agarda bir vaqtni o’zida cho’kish choki bo’lmasa, qoldirilmasa ham bo’ladi. Spiral zinapoya - bu aylana, chunki diametri yo'laklar kengligining qo'shilishiga teng, va agar zinapoya markaziy tayanch bilan qurilgan bo'lsa, tayanchning kattaligi. O'rtacha bunday strukturaning diametri 1600-2000 mm ni tashkil qiladi, bu uning xususiyatlaridan qat'i nazar, qulay foydalanish uchun etarli.Ko'pincha zinapoyalarning kattaligi shiftning balandligiga bog'liq. Kichkina uchun qishloq uyijuda keng zinapoyani yasashning foydasi yo'q - ikkinchi qavatga chiqish uchun 700 mm etarli bo'ladi. Uyingizda uchun xuddi shu qoida qo'llaniladi.