TüRKÇe dil biLGİSİ

EKLERLE İLGİLİ ÖNEMLİ BİLGİLER:
 
1)Türkçe’de dört çeşit -ı, -i, -u,-ü vardır. Bunların farkı cümlelerden anlaşılır.
 
Ev-i yandı (İyelik eki) 
Ev-i yıktılar (Hâl eki) 
  
Veli-nin ev-i (Tamlama eki) 
 Gez-i, yaz-ı (Yapım eki) 
 
2) İyelik ekleri ile kişi ekleri karıştırılmamalıdır. İyelik ekleri isimlere, kişi ekleri fiillere gelir. (Ev-i-m....İyelik 
eki) , (Geldi-m.....Kişi eki) 
 
3) Türkçe’de -ım, -im, -um, -üm ekleri hem iyelik eki, hem kişi eki, hem ek-fiil, hem de yapım eki olarak 
kullanılabilir: 
İç-im kan ağlıyor (İyelik eki) 
İstediğin parayı vereceğ-im (Kişi eki) 
Bugün dünden daha iyiy-im (Ek-fiil) 
Gözlerin bir iç-im su....(Yapım eki) 
 
4) Aslında küçültme ve sevgi eki olan -cık bazen varlık isimleri yapar . (Tepe-cik, yavru-cuk ) Bu örneklerde 
küçültme anlamı varken; (badem-cik) kelimesinde bir organın adı söz konusudur.

5) -ı, -i, -u, -ü yapım ekleri hem fiilden isim yapar, hem de fiilden fiil yapar. (Kaz-ı çalışmaları başladı)...Fiilden 
isim yapma eki 
(Boyayı kaz-ı-dı)..Fiilden fiil yapma eki
 
6) -ış, -iş ekleri bazen isim, bazen fiil yapar. (Tatlı bir bakışı vardı.)... Fiilden isim yapma eki. (Birbirlerine 
bakıştılar)... Fiilden fiil yapma eki. 
 
Görülen 
geçmiş 
Duyulan 
geçmiş 
Şimdiki 
zaman 
Gelecek 
zaman 
Geniş 
zaman 
-du -muş -yor -ecek -r 
Oku- 
Oku- 
Okudu- 

---

20