Добро пожаловать в PowerPoint!

META-TA’LIM TÖMER markazi

1 DERS

META-TA’LIM TÖMER markazi

1 dars
Sıfat fiil ekleri:
-r, -Ar, -Ir, -ASI, -mAz

• Fiilimsiler aynı zamanda eylemsiler olarak da bilinmektedirler. Fiillerden türemelerine rağmen fiillerin tüm özelliklerini göstermemektedirler. Cümle içerisinde isim soylu kelimeler gibi kullanılmalarına rağmen fiil soylu olan kelimeler olarak bilinmektedirler. Fiilimsilerin oluşturulması için fiillere yapım eklerinin eklenmesi gerekmektedir.

META-TA’LIM TÖMER markazi

1 dars
Adından da anlaşıldığı gibi fiillerin sıfat görevinde kullanılmasına biz sıfat fiil ya da ortaçlar denir. Fiillere gelerek onlara sıfat görevini kazandıran eklere de “Sıfat fiil ekleri” denir. Bu pencereden bakacak olursak sıfat fiiller, bir yönüyle sıfat iken bir diğer yönüyle de fiildir. Fiillere gelerek onları sıfat yapan sıfat fiil ekleri şu şekildedir: -an, -ası, -mez, -ar ( -Ir, -r), -dik, -ecek, -miş.
Sıfat Fiil Ekleri Nelerdir?

META-TA’LIM TÖMER markazi

1 dars
Sıfat fiil ekleri: -r, -Ar, -Ir,
Örnekler:

• Benzer sözleri daha önce de söyledi.
• Güvenilir kaynakları gelen haberleri onayladı.
• İşe yarar bir telefon bulamadık.
• Beni güler yüzle kandırmaya çalıştı.
• Başka bir çıkar yol bulamadık. 

Kural: Fiilimizin sonu sesli harflar ile bitiyorsa -r eki eklenir
Eğer fiilimizin son hecesi sesli harflar ile bitıyorsa -Ar ( -er); -Ir ekleri eklenir

META-TA’LIM TÖMER markazi

1 dars
Dolaylı anlatım
Örnek:
Asıt surat insana bir şey kazandırma ama güler yüz çok şey verir.

• Yukarıdeki cümlede taşınan kelimesinin köküne bakıldığı zaman gül- fiil köklü olduğu görülmektedir. Sonuna gelen -er eki ise sıfat fiil eki olduğu için bu kelimenin bir fiilimsi olduğu söylenebilir.

META-TA’LIM TÖMER markazi

1 dars

META-TA’LIM TÖMER markazi

1 dars
Sıfat fiil eki: -ASI
Örnekler:

• Kör olası adam bizi takip etmiş. (Olmak fiiline gelen “-ası” eki sözcüğü sıfat fiil yapmıştır.
• Dün geceden sonra olası senaryoları değerlendirmeliyiz.
• Önümüzdeki yıllarda yaşanılası bir şehre tayin isteyeceğim.
• Annelerimizin öpülesi elleri…
• Ölesiye bir mücadele gösterdiler.

Eğer fiilimizin son hecesi kalın ünlü harflar ile bitiyorsa a, ı, u, o + ası
Eğer fiilimizin son hecesi yumuşak ünlü harflar ile bitiyorsa i, e, ü, ö + asi ekleri eklenir

META-TA’LIM TÖMER markazi

1 dars
Dolaylı anlatım
Örnek:
Bu mahalle yaşanası bir yer olmaktan çıktı.

• Yukarıdaki cümlede yaşanası kelimesinin köküne bakıldığı zaman yaşa- kelimesinin bir fiil olduğu görülmektedir. Kelimenin sonuna gelen -ası eki ise sıfat fiil eki olduğu için bu kelimenin fiilimsi olduğunu söylemek mümkündür.

META-TA’LIM TÖMER markazi

1 dars
Öpülesi ellerini özledim annem!

META-TA’LIM TÖMER markazi

1 dars
Örnekler:

• Utanmaz adam bir de beni şikayet ediyor.
• Dayanılmaz bir ağrı saplanmıştı kalbime.
• Anlaşılmaz sözlerle kapıyı çarpıp çıktı dışarı.
• Her fırsatta unutulmaz filmler arşivinden bahsederdi.
• Para etmez eşyaları biriktiriyordu.

Sıfat fiil eki: -mAz
Fiillerimizin son hecesi kalın ünlü harflar ile bitiyorsa a, ı, u, o + maz
Eğer fiilimizin son hecesi yumuşak ünlü harflar ile bitiyorsa i, e, ü, ö + mez

META-TA’LIM TÖMER markazi

1 dars
Dolaylı anlatım
Örnek:
Okunulan makale ile ilgili anlaşılmaz yorumlar yaptılar.

• Yukaridaki cümlede anlaşılmaz kelimesinin anla- fiil köküne sahip olduğu görülmektedir. Bu durumda sonuna gelen -maz ekinin de sıfat fiil eki olduğu bilinmektedir. Bu kelimenin fiilimsi olduğu anlaşılmaktadır.

META-TA’LIM TÖMER markazi

1 dars
İnsan birini sevince dayanılmaz acılar yaşar...

META-TA’LIM TÖMER markazi

1 dars
Alıştırmalar

META-TA’LIM TÖMER markazi

1 dars
Cevaplar
ir
maz
mez
mez
r
ar
ası
ır
maz
ar
maz
İlginiz için teşekkür ederim!