Turkiy tillarning qiyosiy tarixiy grammatikasi


Download 334.87 Kb.
bet3/4
Sana11.09.2023
Hajmi334.87 Kb.
#1675916
1   2   3   4
Bog'liq
Soyibjonova Mastura .

Tovushga taqlid soʻzlar eshitish bilan, obrazga taqlid soʻzlar koʻrish bilan aloqadordir, yaʼni tovushga taqlid soʻzlar ifodalagan tovushni faqat eshitish mumkin (qars-qurs, taq, duk-duk, gʻiyq, miyov kabi); obrazga taqlid soʻzlar ifodalagan holat, harakatni faqat koʻrish mumkin (jivir-jivir, lip-lip, yalt-yult, hang-mang kabi).Taqlid soʻzlarga illa,Ulla, ira, la qoʻshimchalari qoʻshilganda feʼl yasaladi. Masalan:Lovulla, taqilla, shaqilla, dupurla, hiqilla, yarqira, sharqira. Va ot bilan sifat ham yasash mumkin:sharshara, qahqaha, jizza, qarsak, varrak, tarsaki bularda ot yasalgan.”Jizzaki”da esa sifat yasalgan. Asosi „jiz“ taqlid soʻzi.

  • Tovushga taqlid soʻzlar eshitish bilan, obrazga taqlid soʻzlar koʻrish bilan aloqadordir, yaʼni tovushga taqlid soʻzlar ifodalagan tovushni faqat eshitish mumkin (qars-qurs, taq, duk-duk, gʻiyq, miyov kabi); obrazga taqlid soʻzlar ifodalagan holat, harakatni faqat koʻrish mumkin (jivir-jivir, lip-lip, yalt-yult, hang-mang kabi).Taqlid soʻzlarga illa,Ulla, ira, la qoʻshimchalari qoʻshilganda feʼl yasaladi. Masalan:Lovulla, taqilla, shaqilla, dupurla, hiqilla, yarqira, sharqira. Va ot bilan sifat ham yasash mumkin:sharshara, qahqaha, jizza, qarsak, varrak, tarsaki bularda ot yasalgan.”Jizzaki”da esa sifat yasalgan. Asosi „jiz“ taqlid soʻzi.

Tovushga taqlid so`zlarinig bu klassifikatsiyasi ularning hamma semantik gruppalarini va xususiyatlarini o`z ichiga bekamu kust qamrab olmaydi. Bu o`rinda tovushga taqlid so`zlarning kishilar xayotida tez-tez uchrab turadigan gruppalari keltirilgan.Haqiqatdan esa, hayotda bu klassifikatsiyasidan chetda qoladigan taqlidiy so`zlar ham uchraydi: Amirkon kovushning g`arch-g`urch bosishdan va uzum donalarini tishlari orasida chars-churs ezishidan qandaydir bir tajanglik, betoqatlik bor edi. (M. Ism). Ko`zlarini og`irgina harakatlantirib, kema-ket chip-chip to`kilmoqchi bo`lgan xazonlarga qaradi va har bir yaproqni yuqoridan kuzatib, erga qo`yaberdi

  • Tovushga taqlid so`zlarinig bu klassifikatsiyasi ularning hamma semantik gruppalarini va xususiyatlarini o`z ichiga bekamu kust qamrab olmaydi. Bu o`rinda tovushga taqlid so`zlarning kishilar xayotida tez-tez uchrab turadigan gruppalari keltirilgan.Haqiqatdan esa, hayotda bu klassifikatsiyasidan chetda qoladigan taqlidiy so`zlar ham uchraydi: Amirkon kovushning g`arch-g`urch bosishdan va uzum donalarini tishlari orasida chars-churs ezishidan qandaydir bir tajanglik, betoqatlik bor edi. (M. Ism). Ko`zlarini og`irgina harakatlantirib, kema-ket chip-chip to`kilmoqchi bo`lgan xazonlarga qaradi va har bir yaproqni yuqoridan kuzatib, erga qo`yaberdi

Download 334.87 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling