TüRKİYE’de bölgesel geliŞme poliTİkalari ve projeleri İsmail sarica

Beşinci Beş Yıllık Kalkınma Planı 
Gelişmenin hızlandırılması ve kaynakların etkili kullanımını teminen 
bölgesel gelişme planları yapılması, bölgelerin potansiyel kaynaklarını ve sorun 

---

 
İsmail Sarıca 
 
159
alanlarını belirleyici envanter çalışmaları yardımıyla çeşitli sektörler için uygun 
gelişme alanlarının belirlenmesi ve bu alanların oluşturularak Bölge Gelişme 
Şemalarında belirtilmesi, idari sınırlamalara tabi olmayan bölge tanımlamalarının 
yapılması Beşinci Planın önemli öngörüleri arasında yer almaktadır. 
Beşinci Planda ayrıca, bölgesel gelişme farklılıkları dikkate alınarak, sınai 
gelişme potansiyeli olan bölgeler için farklı teşvik tedbirlerinin geliştirilmesi, 
şehirleşme odaklarının belirlenmesinde, tarıma uygun alanlarda sanayi 
tesislerinin kurulmamasına özen gösterilmesi, az gelişmiş bölgelerde kurulacak 
sanayi işletmelerine ucuz işletme kredisi sağlanması ve bu kredilere vergi-resim-
harç istisnası getirilmesi gibi hususlara yer verilmektedir. 
Beşinci Planda Kalkınmada Öncelikli Yöreler politikası çerçevesinde 
aşağıdaki hususlara özen gösterilmesi hedeflenmiştir: 
• Başta Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri olmak üzere, Kalkınmada 
Öncelikli Yörelerin kalkındırılması ve bu bölgelerle diğer bölgeler arasındaki 
gelişmişlik farkının azaltılarak, zamanla ortadan kaldırılması temel 
hedefinden hareketle, bu bölgelerde yapılacak sanayi yatırımların alt yapı 
yatırımlarıyla birlikte planlanacağı ve bu amaçla özel bir fon oluşturulacağı 
belirtilmiştir. Ayrıca bu yörelerde büyük ölçekli yatırımların yanısıra küçük 
ölçekli yatırımlara da destek sağlanacaktır. 
• Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde taşıma maliyetlerine duyarlı mal 
üreten işletmelerin kurulması teşvik edilecektir. 
• Bu yörelerdeki kamu yatırım projelerinde istihdam edilecek personel için 
lojman temini ve ücret farklılaştırılması gibi imkanlarla eleman teminindeki 
darboğazların giderilmesi sağlanacaktır. 
• Çok ortaklı işçi şirketlerine İktisadi Devlet Teşekkülleri (İDT) ile beraber 
Kalkınmada Öncelikli Yöreler için teşkil olunan fondan devlet desteği 
sağlanacak, teşvik tedbirleri sektörler ve öncelikli il grupları bazında 
farklılaştırılarak, her türlü yatırım için ihtiyaç duyulan enerji ve alt yapının 
devletçe zamanında gerçekleştirilmesi sağlanacaktır.