Turon Zarmed Universiteti 105 guruh talabasi Rasulova Sohibaning lotin tili fanidan mustaqil ishi Mavzu: Lotin iboralarining hayotimizning barcha jabhalarida tutgan o'rni

Turon Zarmed Universiteti 105_guruh talabasi Rasulova Sohibaning lotin tili fanidan mustaqil ishi Mavzu: Lotin iboralarining hayotimizning barcha jabhalarida tutgan o'rni. Reja: Lotin iboralari haqida tushuncha Tibbiyotda lotin tili va terminologiya fanidan tayyorlagan Mustaqil ishiMavzu: Lotin iboralarining hayotimizning barcha jabhalarida tutgan o'rni.Reja:1. Lotin iboralari haqida tushuncha. 2. Lotin iboralarining hayotimizda tutgan o'rni. 3. Lotin tili haqida tushuncha. 4. Lotin tilining ahamiyati. Lotincha iboralar:Ab imo pectore - yuragim qa'ridan. Adsum - Men shu yerdaman (antonimi absum- men yo'qman). Acta est fabula plaudite - Spektakl tugadi, olqishlar. Agenda - qilinishi kerak ishlar (hozirgi kunda ko'proq reja, kun tartibi ma'nosida ishlatiladi). Alma mater - boquvchi ona (ayni vaqtda universitet ma'nosida ishlatiladi, yani universitet talabalarni bilimlar bilan "boqadi")Lotin tili haqida tushunchaLotin tili — hind-yevropa tillari oilasining italiy tillari guruhiga mansub; Italiyaning oʻrta qismidagi Latsiy viloyatida miloddan avvalgi 8-asrda yashagan lotin qabilasining tili. Lotin tilining asta-sekin Rim hududidan tashqariga tarqalishi va qadimgi Italiyaning boshqa tillarini siqib chiqarishi miloddan avvalgi 4—3-asrlarga toʻgʻri keladi. Apennin yarim orolning lotinlashuvi (yunon tili hukmron boʻlgan Jan. Italiya va Sitsiliya bundan mustasno) miloddan avvalgi 1-asrda yakunlanadi. Rim imperiyasining gullab-yashnashi, yangi-yangi mustamlakalarning bosib olinishi natijasida Lotin tili Shim. Afrika, Ispaniya, Galliya, Germaniya, Dunayboʻyi hududlariga tarqaladi. Lotin tilidagi eng qadimgi yodgorliklar miloddan avvalgi 3-asrga mansub.Lotincha iboralar:Disce gaudere - quvonishni o'rganing. Bene sit tibi! - Senga omad tilayman! Facta sunt potentiora verbis - harakatlar so'zlardan kuchliroq. Repetitio est mater studiorum - takrorlash - bu ta'limning onasi. Dura lex, sed lex - qonun qattiq, ammo bu qonun. Decipi quam fallere est tutius - boshqani aldashdan ko'ra, aldangan yaxshiroqdir.Lotin tili Qadimgi davr Lotin tili tarixi bir-biridan u yoki bu darajada farqlanuvchi 5 ta davrga ajratiladi: 1) eng qadimgi Lotin tili davri (miloddan avvalgi 6—4-asrlar); 2) klassik davrgacha boʻlgan Lotin tili davri (miloddan avvalgi 3—2-asrlar, adabiy Lotin tilining shakllanish vaqti); 3) klassik, "oltin" Lotin tili davri (miloddan avvalgi 1-asr, juda boy leksika va rivojlangan adabiyoti bilan ajralib turadi); 4) klassik davrdan keyingi, "kumush" Lotin tili davri (milodiy 1-asr, adabiy tilning fonetik va morfologik meʼyorlari uzil-kesil shakllandi); 5) soʻnggi bosqichdagi Lotin tili (2— 6-asrlar; yozuv tili bilan xalq-soʻzlashuv tili-"xalqona lotin" oʻrtasida tafovut paydo boʻldi).Nega Lotin o'lik til deb hisoblanadiO'lik til - bu tirik foydalanishda mavjud bo'lmagan va, qoida tariqasida, faqat yozma yodgorliklardan ma'lum bo'lgan yoki sun'iy ravishda tartibga solingan foydalanishda bo'lgan til. Odatda, bu bitta til butunlay boshqa tilga almashtirilganda yuz beradi, masalan, Kopt tili arabchaga almashtirildi va ko'plab mahalliy Amerika tillari ingliz, frantsuz, ispan va portugal tillari bilan almashtirildi.O'lik til uning asosida shakllangan boshqa tillarda ham rivojlanishi mumkin. Bunday rivojlanishga misollar: Lotin tili - zamonaviy rim tillarining ajdodlari bo'lgan o'lik til;Qadimgi slavyan tilian - slavyan mamlakatlarining zamonaviy tillariga o'girilgan;Qadimgrek tiliili - zamonaviy zamonaviy yunon tillari va lahjalariga aylandi.XVIII asrgacha Lotin tili xalqaro fan tili bo'lib qoldi. Lotin tarjimasida Amerigo Vespuchchining Yangi Dunyoning kashfiyoti haqidagi ma'ruzasi 1503 yilda Evropada keng tanilgan; Rossiya-Xitoy munosabatlari tarixidagi birinchi hujjat lotin tilida - 1689 Nerchinskiy shartnomasi tuzildi. Gollandiyalik faylasuf Spinoza (1632-1677), ingliz olimi Nyuton (1643-1727), rus olimi Lomonosov (1711 - Frantsuz inqilobidan keyin universitetda o'qitish lotin tilidan yangi tillarga tarjima qilindi va bu hal etarlicha fanning asosiy tili sifatida Lotin maqomiga putur etkazdi. Natijada, XIX asrda. Lotin deyarli ishlatilmayapti; u filologiya (ayniqsa klassik) va tibbiyotda eng uzoq umr ko'rdi.XVIII asrgacha Lotin tili xalqaro fan tili bo'lib qoldi. Lotin tarjimasida Amerigo Vespuchchining Yangi Dunyoning kashfiyoti haqidagi ma'ruzasi 1503 yilda Evropada keng tanilgan; Rossiya-Xitoy munosabatlari tarixidagi birinchi hujjat lotin tilida - 1689 Nerchinskiy shartnomasi tuzildi. Gollandiyalik faylasuf Spinoza (1632-1677), ingliz olimi Nyuton (1643-1727), rus olimi Lomonosov (1711 - Frantsuz inqilobidan keyin universitetda o'qitish lotin tilidan yangi tillarga tarjima qilindi va bu hal etarlicha fanning asosiy tili sifatida Lotin maqomiga putur etkazdi. Natijada, XIX asrda. Lotin deyarli ishlatilmayapti; u filologiya (ayniqsa klassik) va tibbiyotda eng uzoq umr ko'rdi.20-asrda lotinlar asosan faqat katolik cherkovining tili bo'lib qolishdi, ammo asrning ikkinchi yarmida milliy tillarda xizmat ko'rsatishga ruxsat berilgan holda, shu qadar keskin ravishda bostirildi. So'nggi yillarda G'arbiy Evropa va Janubiy Amerikada Lotin tilidan foydalanishni qayta jonlantirish harakati paydo bo'ldi xalqaro til fan. Shu maqsadda tashkil etilgan bir qator xalqaro tashkilotlarning kongresslari bo'lib o'tdi, maxsus jurnal nashr etilmoqda.20-asrda lotinlar asosan faqat katolik cherkovining tili bo'lib qolishdi, ammo asrning ikkinchi yarmida milliy tillarda xizmat ko'rsatishga ruxsat berilgan holda, shu qadar keskin ravishda bostirildi. So'nggi yillarda G'arbiy Evropa va Janubiy Amerikada Lotin tilidan foydalanishni qayta jonlantirish harakati paydo bo'ldi xalqaro til fan. Shu maqsadda tashkil etilgan bir qator xalqaro tashkilotlarning kongresslari bo'lib o'tdi, maxsus jurnal nashr etilmoqda.Lotincha iboralar:Potius sero quam nun quam - Hech qachon bo'lmaganidan yaxshiroq kech.Scio me nihil scire - men hech narsani bilmasligimni bilamanNatura incipit, ars dirigit usus perficit - tabiat boshlanadi, san'at boshqaradi, tajriba yaxshilanadi.Quisque est faber sua fortunae - o'z baxtining har bir temirchisiAlma mater boquvchi ona (ayni vaqtda universitet ma'nosida ishlatiladi, yani universitet talabalarni bilimlar bilan "boqadi")Lotin tili lingua (lingua latina) yoki hind-evropa italyan tillarining Lotin-Falish kichik guruhining tili. til oilasi. Bugungi kunda bu faol ishlatiladigan yagona italyan tili (bu o'lik til).Lotin tili lingua (lingua latina) yoki hind-evropa italyan tillarining Lotin-Falish kichik guruhining tili. til oilasi. Bugungi kunda bu faol ishlatiladigan yagona italyan tili (bu o'lik til).Lotin tilining yo'qolish tarixiLotin asta-sekin odamlar nutqidan yo'q bo'lib ketdi, O'rta asrlarda mahalliy lahjalar og'zaki til sifatida tobora ko'proq qo'llanila boshladi, ammo Lotin diniy matnlar, ilmiy risolalar, tarjimai hollar va boshqa asarlarda yashadi. Tovushlarni talaffuz qilish qoidalari unutilgan, grammatika biroz o'zgargan, ammo lotin tili davom etgan.Rasmiy ravishda o'lik til uni VI asrdan boshlab, Rim imperiyasi qulaganidan keyin, vahshiy davlatlar gullab-yashnay boshlaganida va Lotin asta-sekin kundalik foydalanishdan chiqa boshlagan. Tilshunoslar o'lik tilni kundalik hayotda mavjud bo'lmagan, jonli og'zaki muloqotda ishlatilmaydigan, ammo yozma yodgorliklar shaklida mavjud bo'lgan til deb atashadi. Agar tilni o'zinikidek gapiradigan biron bir odam bo'lmasa, u til o'lik hisoblanadi.Ammo Lotin tili - bu o'lik til bo'lib, uni shunday deyish mumkin. Haqiqat shundaki, u hali ham hayotning ko'plab sohalarida faol qo'llaniladi. Lotin tibbiyotda va biologiyada, boshqa fanlarda bo'lgani kabi keng qo'llaniladi, ammo hattoki oddiy hayotda ham odamlar lotin tilida ba'zi maqol va iboralarni qo'llaydilar. Lotin - italyan tillari guruhiga kiruvchi til. Undan barcha roman tillari paydo bo'ldi (masalan, ispan, portugal, frantsuz, italyan va boshqalar). Biroq, Lotinning o'zi "o'lik", ya'ni uning ustida hech kim yo'q ...